Şebnem TURHAN
Varlık İdare Şirketleri Dal Temsil Şurası Lideri Ali Emre Ballı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) sıkıntılı kredileri takibe atma müddetinde sağladığı esnekliğin önümüzdeki ay uzatılmaması durumunda yıl sonuna kadar bankaların 10-15 milyar liralık tahsili gecikmiş alacak satışı yapabileceklerini lisana getirdi. BDDK pandemiyle birlikte sıkıntılı kredi ödemelerinin takibe atılması için bekleme müddetini 90 günden 180 güne çıkarmış ve esneklik 30 Eylül 2021’e kadar da uzatılmıştı. 2019 yılında 10 milyar liralık bir tahsili gecikmiş alacak satışı yapılmışken esnekliğin tesiriyle 2020 yılında bu sayı 1 milyar liraya kadar gerilemişti.
2023’e kadar 73 milyar liralık satış
PwC şirketinin “Türkiye Tahsili Gecikmiş Alacaklar (TGA) Satış Piyasası” raporuna nazaran 2008 ve 2020 yılları ortasında varlık idare şirketleri finansal kuruluşlardan ana para fiyatı toplam 62.6 milyar TL olan tahsili gecikmiş alacak satın aldı. 2021 ve 2023 yılları ortasında temel ekonomik büyüme senaryosuna nazaran, toplam 73 milyar TL fiyatında tahsili gecikmiş alacak satışı olacağı öngörülüyor. Lakin geçen yıldan bu yana devrede olan ve ay sonu itibariyle uygulamadan kaldırılması beklenen esneklik bankaların alacak satışını da yavaşlattı. Eylül sonunda bu esnekliğin bitmesiyle yine tahsili gecikmiş alacak satışlarının hızlanması bekleniyor.
Ballı, “Sektörümüzün büyüme potansiyelinin yalnız tahsili gecikmiş alacaklar açısından bile kıymetli bir hacme ulaşacağını görmekteyiz. Kelam konusu rapordaki değerlendirmeler de dikkate alındığında 2021 yılı son çeyreğinde varlık idare şirketleri olarak bankalardan önemli bir satış olmasını bekliyoruz” dedi. Ballı, yaptıkları varsayıma nazaran özel bankalardan yılın son çeyreğinde 10-15 milyar dolarlık bir satış gerçekleşebileceğini vurgulayarak, tahsili gecikmiş alacak idaresinin varlık idare şirketlerine bırakılmasıyla bankaların işlerine odaklanabileceğini söyledi.
Şirketlere can suyu olacağız
Büyük ticari alacaklar konusunda da varlık idare şirketlerinin çok alternatifli tahliller üretebildiğini vurgulayan Ballı, “Bunlar problemli kredi sürecine girdikten sonra ilgili şirketin bankalardan tekrar kredi kullanması kriz ortamlarında epeyce sıkıntı. Yeni yönetmelik kapsamında varlık idare şirketleri, öz kaynaklarının üç katına kadar kendi bünyelerinde bu sıkıntılı kredileri yapılandırarak şirketlerin hayatlarına devam etmesini ve hasebiyle ticari hayatın devamlılığını sağlayabilecek. Başka bir tabir ile şirketlere can suyu olacağız. Varlık idare şirketleri tahsilat yeri değil, hayatta kalma yeri olacak” diye konuştu.
Ballı, borçluların portföyünü yönetmek asli vazifeleri olduğunu tabir ederek, tahsili gecikmiş alacak satışıyla bilançolarını da rahatlanan bankaları için de çok daha rahat bir ortam sağlamış olacaklarını belirtti. Vatandaşın kendilerine ulaşarak kaygısını anlattıktan sonra çok çeşitli, yapan tahlil teklifleri sunduklarını lisana getiren Ballı, “Yeniden yapılandırmadan vadelendirme seçeneklerine, borç ertelemeden faiz indirimine kadar birçok imkân sağlıyoruz. Alternatif tahlil teklifleriyle vatandaşlarımıza yeni bir başlangıç sağlıyoruz. Maddi imkânı olmayan ve bunu belgeleyen vatandaşlarımız için de indirim yapıyoruz” dedi.
Öz kaynakların 3 katına kadar kredi verebilecek
Geçen aylarda yapılan düzenleme ile varlık idare şirketleri de Finansal Kurumlar Birliği (FKB) çatısı altına girdi. Ayrıyeten, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), varlık idare şirketlerinin kuruluş ve faaliyet temelleri ile devralınacak alacaklara ait süreçler hakkında 14 Temmuz 2021’de bir yönetmelik yayımladı. BDDK’nın yönetmeliğine nazaran BDDK nezaret ve kontrolüne tabi tüm banka ve banka dışı mali kuruluşlar ile para-sermaye piyasaları ve sigortacılık alanında faaliyet gösteren kuruluşlar, yalnızca donuk alacaklarını değil canlı alacaklarını da varlık idare şirketlerine satabilecek. Varlık idare şirketlerine, alacaklarını tahsil etmek maksadıyla öz kaynaklarının 3 katına kadar borçlularına kredi verebilme imkânı getirildi. Borçluya ulaşılamadığı durumlarda, arama sayısı günde en fazla 3, bildiri sayısı ise 1 ile sonlu tutulacak.
Etkin büyüklüğü 4.9 milyar lira
FKB çatısında varlık idare şirketlerinin birinci altı aylık bilançoları da açıklandı. Bilgilere nazaran birinci altı ay itibariyle varlık idare şirketlerinin yönettiği alacak meblağı 66.6 milyar TL oldu. VYŞ’lerin 2021 yılı birinci 6 ayda yeni devraldığı alacak meblağı 1.1 milyar TL, kesimin etkin büyüklüğü 4.9 milyar TL, özkaynakları ise 2.4 milyar TL, müşteri sayısı ise 4.6 milyon kişi olarak gerçekleşti. Ballı, 7292 sayılı Kanun’la Varlık İdare Şirketleri’nin FKB çatısı altına alındığını yineleyerek, varlık idare şirketlerinin daha güçlü bir altyapısının olması ve gayelerine ulaşması için desteklenmesi istikametinde hükümet tarafından da çalışmalar yapıldığını kaydetti. Ballı, “Birliğin banka dışı mali kuruluşlarımızın gelişmesine ve bu yolla finansal piyasaların derinleşmesine katkı sunan çalışmalarıyla adımlarımızı daha sağlam atacağımıza inanıyor, Türkiye iktisadının büyümesine katkı sunmak hedefiyle çalışmalarımızı sürdürüyoruz” dedi.
Dünya