HİLAL SARI
Pandemi öncesinde de maliyetlerini düşürme yarışında olan havacılık dalında, COVID-19 nedeniyle uçamayan filoların daha erken emekli olması öngörülüyor. Uçak Filosu Geri Dönüşüm Derneği (AFRA) önümüzdeki 20 yıl içinde 12 bin uçağın hizmet ömrünün dolacağını kestirim ediyor. Farklı kuruluşların varsayımlarıyla bu sayı 20 bine de ulaşabilir. Bu da uçak söküm ve yedek kesim bölümündeki uzmanlara nazaran işlerdeki hacmi yakın bir periyotta çok süratli artıracak, öte yandan modül fiyatlarını da düşürecek.
Fortune Business Insights’ın 10 Eylül’de yayımladığı raporunda ticari uçak söküm, parçalama ve geri dönüşüm kesiminin 2027 itibariyle 5,4 milyar dolar büyüklüğe ulaşması öngörülüyor. Rapora nazaran dalın 2019’daki büyüklüğü 4,57 milyar dolar. 2027 yılına kadar dalın yıllık yüzde 7,36 büyümesi bekleniyor. Raporda COVID-19 nedeniyle emekliye artan uçak sayısının artması ve ucuz geri dönüştürülebilir materyallerin bulunabilirliği ise büyümenin itici güçlerinden olacak. Reuters’a konuşan Oliver Wyman danışmanları ise yere indirilmiş uçakların mukadderatının piyasa tarafından yakından izlendiğini ve yine kullanılabilecek kesimler için ‘talep tsunamisi’ yaşanmasını beklediklerini söylüyor.
2020’de 2 bin uçak söküme
Data şirketi Cirium, 2016 yılında yılda 400 ila 500 uçağın söküme gittiğini, bu sayının 2023 yılına kadar bine yükselmesini öngörüyor. Naveo Consultancy ise bu yıl 2 bin kadar uçağın emekliye ayrılacağını yahut park edeceğini ve bir daha uçamayacağını öngörüyor. 2019’da bu sayı 680’di. Naveo Yöneticisi Richard Brown tüm bu uçakların çabucak söküme gitmeyeceğini ve kimi havacılık şirketlerinin pazar şartlarının iyileşmesini bekleyebileceğini belirtiyor. Her yıl 40 ila 50 uçağın sökümünü gerçekleştiren İngiltere merkezli Air Salvage International ise pandemi başından bu yana olağandan daha fazla uçağın söküm için kendilerine geldiğini aktarıyor.
27 bin uçağın emekliliği yaklaşıyor
Uçak söküm, parçalama ve geri dönüşüm bölümü giderek değer kazanıyor ve bu alanda global faliyet gösteren bölüm kuruluşu Uçak Filoları Geri Dönüşüm Birliği (AFRA) dalın kıymetli iki kuruluşu Milletlerarası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) ve Milletlerarası Hava Nakliyatı Birliği (IATA) ile büyüyen uçak geri dönüşüm dalına ait memorandum imzaladı. IATA ve ICAO’nun ortak raporuna nazaran gelecek 20 yılda 20 binden fazla uçak emekliye ayrılacak. Dünya üzerindeki ticari uçakların yüzde 20’den fazlası – yaklaşık 27 bin uçak – 20 yaşının üzerinde. Bir ticari uçağın ortalam emeklilik yaşı ise 26,5. Kargo uçaklarında ise bunun 32’ye yükseldiği belirtiliyor.
50 milyar dolarlık satış sonrası pazar
Raporda, 1980’lere kadar, ekonomik nedenlerle de uçakların söküme gönderilebildiği, ortalama 15 yılda uçakların hurdaya dönüştüğü belirtiliyor. Lakin bunun nedeni uçak hala teknik açıdan çalışıyor olsa da, uçağı söküp modüllerini satmak, işletmekten daha kârlı olduğundan şirketlerin uçağı emekli etmek istemesiydi. Artık ise giderek daha fazla uçağın yere indirilip söküme gönderilmesinin, yılda 3 milyar doları bulduğu düşünülen uçak kesimi kesiminde fiyatları düşürebileceği belirtiliyor. Naveo Consultancy, uçak satış sonrası bakım, tamir ve tamirat dalının 50 milyar dolar büyüklükte olduğunu, iddia ediyor. Reuters’a konuşan bir bölüm yöneticisi şu anda modül almaktan çekindiklerini, fiyatların yakın bir gelecekte çok fazla uçak söküme gideceğinden düşmesinden tasa ettiklerini belirtiyor.
Dünya