Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) İdare Konseyi Lideri Orhan Turan, 2020 yılına dair değerlendirmelerde bulunurken 2021 yılı için öngörülerini ve KOBİ’lerin yaşadıkları sıkıntılara yönelik tahlil tekliflerini paylaştı.
COVID-19 pandemisi ve kur-faiz-enflasyon sarmalının başta KOBİ’ler olmak üzere tüm iş dünyasını etkilediğini söyleyen Turan, “Dünyada ve ülkemizde 2020 yılı çok çetin geçti. 2021 yılının birinci altı ayında da bunun izlerini göreceğiz. Mesken ödevlerimizi eksiksiz yerine getirdiğimiz takdirde ikinci yarıdan itibaren bir hareketlenme yaşayacağımızı düşünüyorum. Bu durumu göz önünde bulundurarak ‘Önce Küçüğü Düşünmeli’, KOBİ’lere yönelik adımlar atmalıyız.” diye konuştu.
“Son aylarda tedarikte külfetler yaşanmaya başladı”
Turan, salgın süreci ile birlikte global tedarik zincirinde de önemli değişimler yaşandığını hatırlatarak, ” Tedarikteki problemlerle birlikte fiyat artışı da yaşanıyor. Bu da ülkemizin en kıymetli sorunu enflasyon üzerinde önemli bir baskı oluşturuyor. Ülkemizin bu periyodu gerçek ve faal bir yol haritası ile yeni rekabet senaryolarını da göz önüne alarak planlaması gerekiyor. Operasyonel sürat kadar ölçek iktisadına de odaklanırsak üretim ve tedarik üssü olabiliriz zira Almanya’nın doğusu ile Çin’in batısı ortasında kalan bölgede Türkiye ile üretimde ve tedarik zincirinde rekabet edecek bir diğer ülke yok.” değerlendirmesini yaptı.
Kredi maliyetlerinin düşüklüğü ve bolluğu nedeniyle 2020 yılında bir genişleme yaşandığını söz eden Turan, 2021 yılında kredi maliyetlerindeki artışın, bilhassa KOBİ’lerde, nakit akışı ve finansmana erişimde kasvetler yaratma potansiyelinin yüksek olduğuna dikkati çekti.
“Kurda stabilitenin sağlanması, kırılganlıkların derinleşmemesi için kıymet taşıyor”
Turan, ekim ve kasım ayı göstergelerinin, üçüncü çeyreğin akabinde dördüncü çeyrekte de toparlanma sürecinin devam ettiğini gösterdiğini söz ederek, mevcut dataların bu yıl ekonomik daralma yaşanmayacağını gösterdiğini söyledi.
Öteki taraftan bu büyümenin kredi kanalıyla oluşmasının, talep kaynaklı enflasyonu ve ithalat artışı kanalıyla da cari açığı olumsuz etkilediğini anlatan Turan, şöyle konuştu:
“İş gücü piyasasına yeni girenlerin, bilhassa de gençlerin işsizlik oranı süratle yükseliyor. Kurda yaşadığımız dalgalanmalar, rezervlerdeki düşüş ve negatif gerçek faiz, iktisat üzerindeki kırılganlıkları artırdı. Türk Lirası’nın kıymet kaybetmesi ile birlikte maliyetlerin artması, işletmelerin öngörülerini sağlıklı bir biçimde yapmalarını engelliyor. Kurda stabilitenin sağlanması, ekonomimizin, bilhassa KOBİ’lerimizin kırılganlıklarının derinleşmemesi için ehemmiyet taşıyor. KOBİ’ler iktisadın en kırılgan yapı taşı. COVID-19 üzere salgınların yanı sıra her türlü belirsizlik, ekonomik kriz ve afet, bulundukları kesime nazaran farklı seviyede olmakla birlikte, büyük ölçüde KOBİ’leri etkiliyor.”
“Yeşil Mutabakata ahenk süreci KOBİ’ler için fırsat olabilir”
Turan, Türk firmaların finansmana erişim, nakit akışı ve vergi ile SGK üzere ödemelerinde yaşadığı meselelerin salgınla artış gösterdiğini hatırlatarak, kimi borçların ötelenmesine dair düzenlemelerin işletmeler üzerinde can suyu tesiri yaratsa da ekonomik aktivitelerde istenen seviyeye şimdi ulaşılamadığını söyledi.
Turan şunları kaydetti:
“Türkiye nakit dayanağı üzere harcamalar ile vergi indirimleri kapsamında geri ödenmemek üzere yapılan yardımlarda son sıralarda bulunuyor. Mikro ve küçük ölçekli firmalarımıza geri ödemesiz dayanakların sunulması değerli. Düşük verimlilik, memleketler arası piyasalarda düşük rekabet gücü ve kayıt dışılık üzere yapısal problemler ile başta dijitalleşme ve finansal okuryazarlık olmak üzere eğitime yönelik hususlara da odaklanmalıyız. Bu meselelerin çözülebilmesi için esirgeyici, geliştirici ve sürdürülebilir bir KOBİ siyasetinin oluşturulması büyük ehemmiyet taşıyor.
Başka taraftan etraf siyasetleri, KOBİ’ler üzerine baskıları beraberinde getirmenin yanında tıpkı vakitte fırsatlar da sunuyor. KOBİ’ler, yenilikçi kapasiteleri ve motivasyonları sayesinde bu fırsatlardan yararlanarak hem istihdam yaratmak hem de katma bedel sağlamak için itici güç olma potansiyeline sahip. ‘Yeşil Mutabakat’a ahenk sürecinde KOBİ’ler kapsamında öne çıkan kaynak verimliliği, yeşil dönüşüm için değerli bir kanal. Kaynak verimliliğini sağlamak için farklı dallarda döngüsel iş modellerinin oluşturulması ve yeni teknolojilerin adaptasyonu gerekiyor. Bu kapsamda ülkemizin ekonomik gelişimi ve büyümesi desteklenirken iklim maksatlarıyla de uyumlu bir stratejinin teşvik edilmesi ehemmiyet taşıyor.”
“Güçlü bir iktisadın temelini güçlü kurumlar oluşturur”
Turan, maliye siyasetinin, tüketim odaklı kısa devirli tahliller sunmaktan çok büyüme potansiyelini artırıcı, kapsayıcı ve şeffaf olması gerektiğini söz ederek, uzun periyotlu büyüme maksadının fakat üretim odaklı siyasetlerle mümkün olduğunu kaydetti.
Maliye siyasetlerinin, iktisadın yapısal sorunu olan düşük verimlilik odağında çerçevelenmesi ve kredilerin, ölçülebilir yanlışsız maksatlarla verilmesinin, kapsayıcı bir halde ekonomiyi teşvik etmesi gerektiğini anlatan Turan, şöyle konuştu:
“Finansal istikrarı sağlamanın birincil şartı; bağımsız, güçlü kurumların varlığıdır. Güçlü bir iktisadın temelini güçlü kurumlar oluşturur ve bir ülkenin kurumları gücünü demokrasiden alır. Kurumlarımızı ve demokrasimizi güçlendirecek her adım iktisadımızı güçlendirecek, finansal istikrara katkı yapacaktır. Kurumlarımızın bağımsızlığının yanında liyakate dayalı, şeffaf ve hesap verir bir idare anlayışı bağışıklık sistemimizi güçlendirecektir.
“Toplam faktör verimliliğine odaklanmalıyız”
TÜRKONFED İdare Heyeti Lideri Orhan Turan, Türkiye’nin yeni öyküsü ve yeni yolunun üretim iktisadından geçtiğini söz ederek, markalı, yüksek katma pahalı üretim ve yüksek katma pahalı ihracatı önceliklendiren, sanayi odaklı bir ekonomik modele muhtaçlık duyulduğunu söyledi.
Turan değerlendirmesini şöyle tamamladı:
“Türk iktisadında yeni kıssanın öznesini hukuk devleti, bağımsız kurumlar, yüksek teknoloji kullanımı ve üretimi ile sürdürülebilir verimlilik temelli siyasetler oluşturmalı. Yatırım ortamını iyileştirmek ve itimat iklimini yaratmak zorundayız. Bunun için itimat veren bir para ve maliye siyasetine, iktisadın yapısal dönüşümüne ve ulaşılacak gerçekçi amaçlar ile bir yol haritasına muhtaçlığımız var. Riskleri ve krizleri, ekonomik ve demokratik ıslahat kalkanı ile dayanıklılığımızı geliştirerek yönetebiliriz. Toplam faktör verimliliğine odaklanarak katma kıymeti yüksek bir iktisada geçmek için ‘Orta Gelir, Orta Demokrasi ve Orta Eğitim’ tuzaklarından bir an evvel kurtulmalıyız.”
Dünya