Oto kiralama bölümü, 2021’e müjdeli bir haberle girdi. 25 Aralık 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanaklarının Düzenlenmesinde, Tahsilinde ve Takibinde Uygulanacak Metot ve Temeller Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’, motorlu taşıtların tescil plakalarına düzenlenen trafik idari para cezaları tarafından değerli bir değişiklik getirdi. Buna nazaran; halihazırda trafik kural ihlali yapan kiralık araçların tescil plakasına – yani aracın sahibi olan araç kiralama şirketine – uygulanan cezai süreçlerin, trafik kural ihlalini yapan aracın ihlal tarihinde kiralandığının Kiralık Araç Bildirim Sistemi’nden (KABİS) tespit edilmesi halinde, artık direkt aracın kiracısına uygulanacak. KABİS’in Jandarma Asayiş Bilgilendirme Sistemi (JABİS) ile entegrasyonu sağlanacak.
Bilindiği üzere, şoförü tespit edilemeyen araçların tescil plakalarına düzenlenen trafik idari para cezalarından ötürü oto kiralama şirketleri 65 yıldır büyük mağduriyet yaşıyordu. Zira kiralanan araca kesilen cezadan müşteri değil, kiralama şirketi sorumlu tutuluyordu. Kiralama şirketinin bu fiyatı müşteriden tahsil etmesi gerekiyordu. Lakin kesim temsilcilerinin aktardığına nazaran, bu cezaları müşteriden tahsil etmek her vakit mümkün olmuyor. Adres değişikliğinin yanı sıra vefat ve kasıtlı olarak cezayı ödememe üzere durumlar kelam konusu oluyordu. Bu durumda da cezayı ödemekle yükümlü olan kiralama şirketleriydi. Kiralamacının dava hakkı olsa da mahkeme masrafları cezayı geçtiğinden birçok vakit bu yol da tercih edilmiyordu.
Ceza tahsil departmanları kurulmuştu
DÜNYA’ya açıklamalarda bulunan İstanbul Ticaret Odası (İTO) Meclis Üyesi ve 26. Komite Lideri İlhan Yılmaz, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun geçtiğimiz aylarda İTO’ya yaptığı ziyarette kesimin bu talebinin iletildiğini hatırlattı. İlhan Yılmaz’ın verdiği bilgiye nazaran, kiralama şirketleri yalnızca geçen yıl 500 bin adedin üzerinde trafik cezasının sorumluluğunu üstlenmek zorunda kaldı. Müşteriden tahsil edilemeyen bu cezaların bir kiralama şirketine yıllık maliyeti 500 TL ile 2.5 milyon TL ortasında değişiyordu. Bölümde 26 bine yakın işletmenin faaliyet gösterdiği biliniyor. Büyük oto kiralama şirketlerinde filolarda yalnızca bu cezaları takip eden departmanlarda birden fazla eleman istihdam ediliyor. Trafik idari para cezası karar tutanakları için kural ihlalinin tespit edildiği tarihteki araç sahibinin/kiralayanın adres bilgileri; gerçek kişi olması durumunda Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Adres Kayıt Sistemi’nden, hukuksal kişi olması durumunda ise hukuksal kişiliğin vergi kimlik numarası ile hukuksal kişiliğin bağlı olduğu vergi dairesi kayıtlarından/ Ticaret Bakanlığı Merkezi Sicil Kayıt Sistemi’nden temin edilecek. Hukuksal kişilikler için şirketin merkezi adres bilgisi temel alınacak.
“Kayıt dışılığın önüne geçilecek”
İlhan Yılmaz, bu yasal düzenlemenin kiralama şirketlerinin mağduriyetini gidereceği üzere, bölümde merdiven altı ve kaçak faaliyet gösterenlerle çabaya de kıymetli katkı sağlayacağını vurguladı. Yılmaz, “Böylece, kayıt dışılığın önüne geçilerek, Gelir İdaresi’nin de tüm daldan tertipli vergi tahsilatı yapmasını sağlanacak” dedi. Düzenleme elektronik tebligatın da önünü açtı. Araçların tescil plakasına düzenlenen ceza karar tutanakları, elektronik ortamda bildiri edilebilecek.
Değişiklik, iki yasa talebi için umut verdi
Araç kiralamada trafik cezalarına yönelik yönetmelik değişikliği, işletmelerin talep ettiği iki yasal düzenleme konusunda kesime umut verdi. Bölümün çatı kuruluşu TOKKDER’in Lideri İnan Ekici, mevzuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: “Trafik cezasının aracı kullanan şahsa kesilmesi için yıllardır çaba veriyorduk. Yeni yönetmelikle büyük bir yükten kurtulmuş oldu. Bu gelişme, bundan sonraki süreçte iki kıymetli yasal düzenlemenin yapılması için de umut verdi., Birincisi, bilhassa günlük kiralama da ‘işleten sıfatının’ uzun periyot kiralamada da olduğu üzere kira kontratı ile kira mühletince kiracı/müşteriye yansıtılmasının düzenlenmesini bekliyoruz. Öbür bir husus da kiralama yolu ile çalınan/geri iade edilmeyen araçların müşteri tarafından iade edilmemesi durumunda ortadaki mukaveleye muhalefetten ‘emniyeti suiistimal olarak’ değil, direkt ‘oto hırsızlık/organize suç/nitelikli dolandırıcılık’ olarak değerlendirilmesini talep ediyoruz.”
Dünya