Teşvikler ilçe bazına indi

Mehmet KAYA

Teşvik sisteminde ilçe bazında sınıflama ve teşviklerin tasarlanması için kıymetli bir adım atıldı. Cumhurbaşkanı kararı ile ilçe bazında bulunduğu vilayet nedeniyle olduğundan daha gelişmiş listesinde yer alan bir ilçenin teşvikten daha çok yararlanmasının önü açıldı. OSBÜK Lideri Memiş Kütükçü, “İlçelerimizde, bilhassa doluluk oranı düşük OSB’lerimiz için yepisyeni bir yatırım sayfası açılacak” tabirlerini kullandı. Endüstriciler tarafından uzun vakittir talep edilen ilçe bazlı teşvik sisteminin uygulanmasına yönelik karar, yatırımcıları sevindirdi. Resmi Gazete’de yayımlanan karara nazaran, 53 ilin ilçeleri teşvikten yararlanabilecekken, 28 vilayet ise kapsam dışı kaldı. Yetkililer, bulundukları ilin gelişmişlik seviyesinin altında olan ilçelerin seçildiğini belirtti.

Teşvik sisteminde, uzun müddettir talep edilen ilçe bazında sınıflama ve teşviklerin ilçe bazında tasarlanması taleplerine yönelik birinci adım atıldı. Resmi Gazete’nin 21 Ağustos günlü sayısında yayımlanan “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”da değişiklik yapan Cumhurbaşkanı Kararıyla, kendi bölgesindeki teşviklerin bir alt bölgesindeki teşviklerden yararlanacak ilçeler belirli oldu. DÜNYA’nın edindiği bilgilere nazaran, “bulunduğu ilin bir alt kümesinde teşvik uygulanacak” ilçelerin temel seçim kriteri, bulundukları ilin gelişmişlik seviyesinin altında bulunmaları olarak uygulandı. Böylelikle, ilçe bazında bulunduğu vilayetten daha gelişmiş görünen bir ilçenin sorunu ortadan kalkmış oldu. Yetkililer, çalışmanın 60’ın üzerinde kriterle yapılan ilçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi baz alınarak gerçekleştirildiğini vurguladı. Bu formda, ilçenin durumu öbür ilçeler ve ilin durumuyla kıyaslanarak sıralama oluşturuldu.

Neden 53 ilin ilçesi?

İlçe bazındaki teşvikin birinci kriteri için 53 ilin ilçesi sınıflandı. 28 vilayet ise kapsama alınmadı. Yetkililer bunun nedeninin, “ilgili vilayette, o ilin teşvik kümesinden (sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyinden) daha düşük düzeyde ilçe bulunmaması” olduğunu belirtti. Ayrıyeten, en yüksek teşvikten yararlanan 6. Bölgedeki vilayetler, alt bölge olmadığı için kapsam dışında kaldılar.

Yetkililer, ilçe seviyesinde gelişme yoluna girmiş bir ilçede yatırımların teşvik nedeniyle hiç gelişmemiş, hatta sürdürülebilirliği sonlu olabilecek bir ilçeye kaymasına yol açmayacağı görüşünün de altını çizdiler. Bir sanayi yatırımının kararında, ekosistemden, insan kaynaklarına, ulaşım yollarına yakınlıktan güce kadar bir dizi kriterin tesirli olduğunu, kamu teşvikinin tesirinin dördüncü sıraya kadar gerilediğini belirttiler. Münasebetiyle ilçe seviyesindeki yatırımlarda yalnızca teşvikin ana rol oynamayacağı, yeni getirilen teşvik ögesinin gelişmeye katkı vermeyi amaçladığı kaydedildi.

İlçe bazında teşvikin birinci adımı

Karar şimdilik yalnızca alt bölge teşvikinden yararlanacaklar kriterini içeriyor fakat gelecek periyotta bu sınıflamaya dayalı olarak yeni teşvik ögeleri tasarlamanın da yolu açıldı. Ayrıyeten, OSB’lerin ilişkin oldukları vilayetlerin bir alt bölgesi teşvikinden yararlanmasına dair dipnot da teşvik kararnamesi içinde bulunuyor. Bu nedenle sayılan ilçelerdeki OSB’lerde yatırım yapıldığında, iki alt bölge teşvikinden yararlanılabileceği tarafında yorumlar yapıldı lakin bu hususta farklı yorumlar yapılabiliyor.Kamuoyunda teşvik kararnamesi olarak isimlendirilen Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda, hala yürürlükte olan vilayetlerin 6 kümeye ayrılarak, bu kümelere nazaran teşvik ögelerinin verilmesi sınıflamasının yanında, her bir ilin içinde öbür ilçelere nazaran daha az gelişmiş ilçeler belirlendi. İlçe sınıflaması birinci kere Karara girmiş oldu. Her bir ilçe için ya da bir bölgedeki ilçeler için şimdi “özel” bir düzenleme yapılmadı. Fakat bu sınıflamaya nazaran gelecekte ilçe bazında özel teşvik düzenlemeleri de mümkün olacak. Bu basamakta verilen teşvik, ilgili ilçenin ili hangi teşvik grubundaysa, bir alt küme teşvikinden yararlanacak formda düzenlendi.

OSB’lere yatırım iki alt bölgenin teşvikinden yararlanacak

Teşvik kararnamesinde yer alan dipnotlarda, OSB’lerde yapılan yatırımlar, bir alt bölge teşvikinden yararlanır kararı bulunuyor. Buna nazaran, 1. Bölgede OSB içine yapılan bir yatırım, 2. Bölgenin teşviklerinden yararlanıyor. Kararnamede ilçe bazında sınıflama yapılmasının akabinde, kapsama giren bir ilçedeki OSB’ye yatırım yapılırsa, 2 alt bölgenin teşvikinden yararlanma imkanı doğmuş oldu.

İş dünyası kararı sevinçle karşıladı

● Adana Sanayi Odası Lideri Zeki Kıvanç: Yeni düzenleme çerçevesinde yatırım beklentisi kalmayan tüm bölgelerden onlarca ilçemiz yine umutlandı, yatırım heyecanı yaşamaya başladı. Artık geleceğe daha umutlu bakan Adana için düzenleme adeta bir ateşleyici güç olacak.

● Adana Ticaret Odası Lideri Atila Menevşe: Yatırımlarda yeni bir devir başladı, Adana’nın önü açılacak. Kelam konusu kararla 2021 yılı itibariyle Adana’mıza yatırım yapacak yatırımcılara Adana ve ilçelerinde yatırım yapmak daha da cazip hale gelecek.

● Adana Hacı Sabancı OSB Lideri Bekir Sütcü: Yatırım yapanlara sağlanan avantajların artmasıyla OSB’ler daha cazip hale gelecek. Adana OSB’ye yatırım yapan sanayicimiz Adana ilimiz 3’üncü bölgede olmasına karşın, vergi indirimi ve sigorta primi patron payı dayanağı açısından 4’üncü bölge takviyelerinden yararlanacak. Yatırıma katkı oranı OSB dışı yüzde 25, OSB içi yüzde 30 olacak. Kurumlar/ gelir vergisi indirimi OSB dışı yüzde 60, OSB içi yüzde 70 uygulanacak.

● Bursa TSO Lideri İbrahim Burkay: Kararı memnuniyetle karşıladık. Yapılan düzenleme ile kentlerin bir bütün olarak ülke kalkınmasına takviye vermelerinin önü açıldı. Harmancık, Keles ve Büyükorhan ilçelerimizde yer alan üyelerimizin de teşviklerden yararlanması firmalarımızın üretim gücünü artırmaları ismine atılmış kıymetli bir adım. Önümüzdeki süreçte tarım ve hayvancılık potansiyeli yüksek olan ilçelerimizde de endüstriyel tarım teşviklerinin artırılması kentimiz açısından faydalı olacaktır.

● Denizli Sanayi Odası Lideri Müjdat Keçeci: Ülkü bir uygulama lakin, birtakım zahmetleri de beraberinde getiriyor. İlçelerde yatırım yapacak sanayi kuruluşları muhtaçlık duydukları dayanak hizmetlerine ulaşmakta problemler yaşayacak. Özünde yanlışsız lakin uygulamak çok kolay olmayacak. İlçelerde yatırım yapacak endüstriciler için yeni kolaylıklar getirmesi açısından olumlu.

● Denizli Ticaret Odası Lideri Uğur Erdoğan: Çok yerinde ve olumlu bir karar. Bu kararla yatırımlar ilçelere de kayacak, ilçelerin ekonomik gelişmesine kıymetli katkı sağlayacaktır. Yatırım demek istihdam demek, üretim demek, ihracat demek, toplumsal hayatın gelişmesi demek. Denizli’nin 6 ilçesinin uygulamadan yararlanacak olması bizi memnun etmiştir.

● Çardak OSB Lideri Okan Konyalioğlu: Denizli’deki ilçeler ortasında Çardak’ın bulunmaması bizde hayal kırıklığı yarattı. Beklentilerimizi boşa çıkardı. İlçeler belirlenirken daha titizlikle değerlendirilmeliydi.

● Eskişehir Sanayi Odası Lideri Celalettin Kesikbaş: Yapılan düzenlemelerle hem stratejik alanlarda yapılacak yatırımların özel olarak desteklenmesi hem de bulunduğu ile nazaran daha az gelişmiş ilçelerimizin kalkınmasının hızlandırılması sağlanabilecek. Eskişehir endüstrisini yakından ilgilendiren bu değişiklikle birlikte kentimiz için stratejik kıymete sahip olan dallar özel teşvik kapsamına alındı.

● Gaziantep Sanayi Odası Lideri Adnan Ünverdi: İlçelere yönelik teşviklerin artmasıyla yatırımlar daha homojen olacak. İlçelerimiz üretim ve istihdamda daha aktif rol üstlenecek. Bu tıpkı vakitte yoğunluğu da dağıtmış olacak. Kararla, merkez ilçelerimiz dışındaki ilçelerimiz 4. bölge teşviklerinden, yeniden bu ilçelerimizdeki OSB’lerde yapılacak yatırımlar 5. bölge teşviklerinden faydalanacak.

● Gaziantep Ticaret Odası Lideri Tuncay Yıldırım: Bu bizler için hayli olumlu bir haberdir. Amacımız ilçelerimizle birlikte topyekûn kalkınmadır. Devletin sağladığı takviyelerin artışıyla birlikte ilçelerimizde yapılacak yatırımlar sürat kazanacak ve daha gelişmiş bir Gaziantep yolunda kıymetli adımlar atılacak. 

Türkiye’nin yeni yatırım teşvik haritası belirlendi

Dünya