TEPAV perakende itimat endeksi (TEPE) pahası, geçen üç ayda işlerin gelişimi ve gelecek 3 ayda satış beklentisi göstergelerindeki iyileşmelerin tesiriyle geçen yıla nazaran arttı. Yıl sonuna hakikat izafi olarak iyileşme görülse de ZİRVE, 2020 yılının tamamında negatif bedel aldı.
TEPAV’dan yapılan açıklamaya nazaran, gelecek 3 aya ait satış beklentileri kıymetlerine 2020 ve 2019 yılları prestijiyle bakıldığında, beklentinin 2020 yılı Mart, Nisan ve Mayıs aylarında 2019’un birebir periyotlarına nazaran daha düşük pahalar aldı. Öbür taraftan, gelecek 3 aya ait satış beklentilerinin 2019 yılı ortalaması -12,5 puan iken 2020 yılı ortalaması -9,1 puan pahasını aldı. Çeyreklik devirlerde ise, 2020 yılının ikinci üç ayında 2019 pahasının 8 puan altında altında kaldı. Perakende kesimi için 2020 yılı, beklentilerin genel olarak 2019 yılına nazaran daha yüksek seyrettiği lakin, COVID-19 salgın süreci nedeniyle kıymetli ölçüde kesintiye uğradığı bir yıl oldu.
Aralık 2020’de -4,4 puan pahasını alan gelecek 3 aya ait satış beklentileri, bir evvelki aya nazaran 2,4 puan azalırken, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran 3,0 puan arttı. Aralık 2020’de ZİRVE anketi iştirakçilerinin yüzde 31,7’si gelecek 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken, yüzde 40,8’i işlerinde kötüleşme beklediğini belirtti.
İşlerinde bir değişiklik beklemeyenlerin oranı yüzde 27,5
Verilen bilgiye nazaran, İşlerin geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran durumuna 2020 ve 2019 yılları prestijiyle bakıldığında, 2020 yılı pahaları Mart, Nisan, Mayıs, Haziran ve Eylül aylarında 2019’dan düşük kıymet aldı. 2019 yılı ortalaması -42,6 puan iken, 2020 yılı ortalaması -43,3 puan ve 2020 yılının iş hacmi 2019 yılından daha berbat performans gösterdi.
Çeyreklik periyotlar bazında geçen yıla nazaran işlerin durumu incelendiğinde, ikinci çeyrekte 2020 yılı pahası 2019 yılı kıymetinin 15,9 puan altında kaldı. Aralık 2020’de ise endeks -36,6 puan bedelini alarak, Aralık 2019’a nazaran 5,3 puan, Kasım 2020’ye nazaran ise 2,9 puan arttı. ZİRVE anketi iştirakçilerinin yüzde 19,6’sı geçen yılın tıpkı devrine nazaran işlerinde artış olduğunu belirtirken, işlerinde düşüş olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 56,1. Geçen yıla nazaran işlerinde bir değişiklik olmadığını belirtenlerin oranı ise yüzde 24,3.
Perakende itimadı en çok dokuma, hazır giyim ve ayakkabıda arttı
Perakende inancına alt bölümler prestijiyle bakıldığında, Aralık 2020’de geçen yılın birebir devrine nazaran “tekstil, hazır giyim ve ayakkabı”, “elektrikli mesken aletleri, radyo ve televizyonlar” ve “motorlu taşıtlar” bölümlerinde artış “diğer (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)”, “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve konut içi kullanım ürünleri”, “birden fazla çeşitte eser satan bakkal, market ve büyük mağazalar” ve “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri” kesimlerinde azalma görüldü. “Tekstil, hazır giyim ve ayakkabı” dalı ortalama değişimin üzerinde paha alırken “elektrikli mesken aletleri, radyo ve televizyonlar”, “motorlu taşıtlar”, “diğer (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)”, “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve konut içi kullanım ürünleri”, “birden fazla çeşitte eser satan bakkal, market ve büyük mağazalar” ve “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri” dalları ortalama değişimin altında kıymet aldı. Perakende inancı en fazla “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri” dalında azaldı. Kelam konusu sektörel farklılaşmalar, yiyecek, içecek, akaryakıt ve eczane üzere zarurî gereksinimlerin kapsandığı bölümlerde satışların daha olumsuz etkilendiğini gösteriyor. COVID-19 hadiselerinin artması nedeniyle salgını önleyici önlemlerin Aralık ayı prestijiyle sıkılaştırılması ve karantina tedbirlerinin alınmasının bu gelişmede tesirli olduğu bedellendiriliyor.
Perakendecilerin beklentileri geçen yıla kıyasla arttı
Aralık 2020’de, “geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu”, “önümüzdeki 3 ayda istihdam ve satış fiyatı beklentileri” ve “işlerin geçen yıla nazaran durumu” göstergeleri hem Aralık 2019’a nazaran, hem de Kasım 2020’ye nazaran arttı. “Önümüzdeki 3 ayda tedarikçilerden sipariş ve satış beklentileri” ve “gelecek yıl mağaza sayısı beklentisi” göstergeleri Aralık 2019’a nazaran artış gösterirken, Kasım 2020’ye nazaran azaldı.
Geçmiş periyoda ait değerlendirmelerdeki iyileşme, salgının birinci dalgasının geride kalması ve sonrasında yaşanan kısmi toparlanma ile ilgili olduğu düşünülüyor. Öbür taraftan, gelecek periyoda dair beklentiler Kasım ayına kıyasla olumsuzlaştı. Aralık ayında olay sayılarının artmasıyla önlemlerin sıkılaştırılmasının satışları kısıtladığı, hasebiyle beklentileri bozduğu bedellendiriliyor.
Konya’da perakende itimadı Türkiye genelinden olumsuz ayrıştı
TEPAV ve Konya Ticaret Odası (KTO) iş birliğinde gerçekleştirilen Konya Perakende İnanç Endeksi (KOPE) kapsamında, Şubat 2012’den bu yana Konya’da faaliyet gösteren 300 perakendeci ile her ay yüz yüze anketler yapılıyor.
Aralık ayında ZİRVE -7,1 puan bedelini alırken KOPE -18,4 puan kıymetini aldı. KOPE, geçen yılın birebir devrine nazaran 10,2 puan azalırken, ZİRVE 9,0 puan arttı. KOPE bedeli bir evvelki aya nazaran ise 0,4 puan azaldı.
Dünya