DÜNYA’ya konuşan İstanbul Sanayi Odası (İSO) Lideri Erdal Bahçıvan, salgın hasarlarını önlemeye yönelik olarak global çapta uygulanan nakdî genişlemenin, denetimsiz hale gelerek birçok ülkede olduğu üzere Türkiye’de de üretim kesimlerini tehdit etmeye başladığını söyledi. Tedarik meselesinin, çabucak tüm bölümlerde meşakkatlerin ana kaynağı haline geldiğine işaret eden Bahçıvan, emtia fiyatlarının çok süratli yükselmesine karşın, lojistik krizinin tedarik süreçleri üzerinde büyük bir baskı yarattığına işaret etti. Erdal Bahçıvan, “Küresel tedarik zincirlerinde inde yaşanan bu sürecin doğurduğu ğu dertler, endüstrimiz ve üretimimiz açısından artık tahammül edilmez bir noktaya hakikat gitmektedir” değerlendirmesini yaptı. Bahçıvan, Türkiye’nin yeni bir “stratejik yatırım süreci”ne gereksinimi bulunduğunu söyledi. İstanbul Sanayi Odası Lideri Erdal Bahçıvan, Türkiye’nin kaynak sorunu olmadığını, kaynakları gerçek kullanma sorunu olduğunu söyledi. Gerçek bölüm ve finans bölümü ismine son yıllardaki en kıymetli gereksinimin finansal istikrar olduğunu kaydeden Bahçıvan, “Son yıllarda yüklü olarak dış finansal şoklardan kaynaklı olarak finansal istikrarımız olumsuz etkileniyor. Meğer bunu koruyabildiğimiz surece öngörülebilirlik, sürdürülebilirlik mümkün olabiliyor. Finansal istikrarımızla Türkiye’yi kalıcı yabancı sermaye açısından tercih edilecek bir ülke haline getirebiliriz” dedi.
Türkiye’nin yeni bir kıssa yazabilmesi için yeni bir yatırım devrine gereksinim olduğunu bildiren Bahçıvan “Örneğin Türkiye dünyanın en güçlü dokumacılık ve hazır giyim üreticisiyken hala daha birçok eserin makinesini dışarıdan ithal ediyor. Kaşıkla topladığımız kaynaklarımızı kepçeyle değil, kazanla dışarıya dağıtıyoruz” tenkidinde bulundu.
Erdal Bahçıvan, DÜNYA yöneticileri ile yaptığı sohbet toplantısında soruları yanıtladı, değerlendirmelerde bulundu. İşte Bahçıvan’ın pandemi devrinde uygulanan iktisat siyasetlerinden enflasyon ve faize, hammadde tedariği sıkıntısından yeni oluşan yatırım iklimine kadar birçok alanda paylaştığı görüşler:
Pandeminin global iktisatta en fazla etkiledği alanların başında tedarik geliyor
Son günlerde İSO olarak yaptığımız “Sektörel tedarik zincirleri toplantıları”mız var. Demirçelik, petrokimya ve ziraî eserler ile başlattığımız bu toplantıları muhtaçlık halinde farklı dallarımız için sürdüreceğiz. Neden bu toplantıları yapmaya gereksinim duyduk: Bugün COVID-19 pandemisinin global iktisatta en fazla etkilediği alanların başında, tedarik zincirleri geliyor. Salgının tesiriyle üretimde önemli aksamaların olduğunu daima birlikte takip ediyoruz. Bunun yanı sıra talep hacminde yahut yapısındaki değişiklikler nedeniyle kimi eserlerin bulunmasında da zahmetler yaşanmaktadır. Bunlar yetmezmiş üzere lojistik kısıtlamalara bağlı teslimat gecikmeleri ve maliyet artışları üzere pek çok gelişme de sanayiyi direkt etkilemektedir. İstanbul Sanayi Odası (İSO) organlarına son devirlerde bu bahislerde sıklıkla yapılan müracaatlardan da anlıyoruz ki; global tedarik zincirlerinde yaşanan bu sürecin yarattığı meşakkatler, endüstrimiz ve üretimimiz açısından artık tahammül edilmez bir noktaya gerçek gitmektedir. Birçok farklı eser kümesinde, geçmiş devirlerde eşine çok rastlamadığımız bir fiyat yükselmesi ve oynaklığına tanıklık ediyoruz.Bugün bakıyoruz plastik kesiminde de, demir çelik dalında de, metalin kullanıldığı dallarda de Türkiye’nin çok mahareti ve gücü var. Savunma sanayi, otomotiv.. Birçok dal sayılabilir. Ancak iş gelip de bu çok iyi işler yapan alt dallarımıza yönelik tedarik zincirine dayandığında orada kahırlar başlıyor. İş geliyor nerede kilitleniyor bunu üretecek olan ana sanayi eserlerinde dar boğaza giriyoruz maalesef.
Türkiye’nin artık marka altyapı projeleri kadar marka üstyapı projelerine de gereksinimi var ve endüstrimizin gelecek vizyonu işte o büyük stratejik hammadde üreten sanayi tesislerinden geçiyor.
MB, kısa vadeli kritikler yerine uzun vadeki bir bakış açısıyla değerlendirilmeli
Türkiye’de maalesef en kolay yaptığımız şey Merkez Bankası eleştirmenliği. Bu nedenle kısa vadeli değerlendirmelerle, en kıymetli ve kıymetli ülke markamız olan Merkez Bankası siyasetlerine yaklaşmak değil de bunu vakte yayıp konuşmak bence çok daha yanlışsız. Bu hususla ilgili asıl üzerinde durulması gereken mevzu: Türkiye’nin gerçek kesim ve finans kesimi ismine son yıllardaki en kıymetli muhtaçlığının finansal istikrar olması. Yani finansal istikrarın varlığı ve sürekliliği, bizim son yıllarda en çok gereksinim duyduğumuz parametre. Maalesef son yıllarda yüklü olarak dış finansal şoklardan kaynaklı olarak finansal istikrarımız olumsuz etkileniyor. Meğer bunu koruyabildiğimiz surece öngörülebilirlik, sürdürülebilirlik mümkün olabiliyor. Biz Türkiye olarak finansal istikrarımızla yatırımları daha kalıcı hale getirebiliriz ve Türkiye’yi kalıcı yabancı sermaye açısından tercih edilecek bir ülke haline getirebiliriz. Ve finansal istikrarı en güçlü manada savunacak ve koruyacak olan kurum de Merkez Bankası’dır.
10 endüstrici bir ortaya geli ‘Makineyi nasıl geliştiririz’ diye konuşamıyoruz
Gelecek ismine yeni bir öykü yazabilmek için yeni bir yatırım devrine gereksinimimiz var. Bu yatırım periyodunun oluşabilmesi için de endüstriye dönük kaynakların daha hakikat kullanılabilmesi ismine yeni bir stratejik sürece girmemiz gerekiyor. Yani benim daima söylediğim bir konu vardır. Onu bir defa daha tekrarlayayım: Türkiye’nin kaynak sorunu yoktur, Türkiye’nin kaynakları hakikat kullanma sorunu vardır. Bugün sermaye piyasalarından farklı farklı kaynaklar kullanabilecekken herkes bankalara gömülüyor. Kaynakları gerçek kullanamıyoruz. Bu nasıl oluyor? En kolay yaklaşımla bir örnek vermek gerekirse maalesef ülkemiz birçok dalda kendi makinesini geliştiremezsen, yurtdışına üretim makineleri için harcadığımız kaynak devasa boyuttadır. Örneğin Türkiye dünyanın en güçlü dokuma ve hazır giyim üreticisiyken hala daha birçok eserin makinesini dışarıdan ithal ediyoruz. Kaşıkla topladığımız kaynaklarımızı kepçeyle değil, kazanla dışarıya dağıtıyoruz. 10 tane sanayicimiz bir ortaya gelip de makineyi nasıl geliştiririz diye konuşamıyoruz.
Akdeniz’den İstanbul’a her gün 2-3 konteyner mal gelse enflasyon düşer
Mesela besinde yaş meyve ve zerzevattan örnek vereceğim. Bu alandaki en değerli problemlerden bir tanesi nakliye sorunu. Allah Türkiye’ye o denli bir imkan vermiş ki ürettiğiniz eser de deniz kenarında, tükettiğiniz pazar da deniz kenarında. Yaş meyve ve zerzevatın birçok Adana, Mersin ve Ege kıyılarında, tüketimin de yüzde 40-45’i İstanbul’da gerçekleşiyor. Biz en azından şu lojistik, nakliye konusunu deniz yoluyla yapsak, bu bahiste çalışılmış miktarsal sayılarım yok ancak her gün Mersin’den, Çukurova’dan, Antalya’dan 2-3 tane konteyner gemisi İstanbul’a gelse, bir tane Avrupa yakasında Ambarlı’ya, bir tane Anadolu yakasında Gebze’ye inse ve o mallar soğutulmuş olarak İstanbul’a oradan dağıtılsa, yolda yakacağınız yakıt, malların yazın maalesef hoşaf olması, kışın donması önlense ben sav ediyorum toplam enflasyona en az 1-2 puan katkı olabilir.
Türkiye’nin meraları bomboş dururken en büyük yem ithalatçısı olmamalıyız
Her alanda kaynaklarımızı gerçek kullanmak zorundayız. Bizim bu manada perakende ile çaba etmek yerine üretime ve üretim kaynaklarımızı hakikat kullanmaya gereksinimimiz var. Bakın Türkiye’nin bir dönüm toprağında dahi neyi üreteceğimizi planlamalıyız. En hakikat eserin hangisi olduğunu toprağımızdan çıkan her eserin en pahalı eser olmasına odaklanmalıyız. Her bölgenin toprağının bir metrekaresinin dahi boş kalmaması gerekiyor. En gerçek eser nedir, en katma bedelli eser nedir bunları üretmeliyiz. Bugün Türkiye’nin meraları bomboş dururken Türkiye en büyük yem ithalatçısı ülkelerden biri pozisyonundadır. Toprak üzere çok çok bedelli bir kaynağımızı kullanamıyoruz. İşte kaynaklarımız derken, kaynaklarımızı boşa harcamak derken bu en kolay örnek.
Gerçek büyüme, teknoloji yüklü üretim ve emek ağır kesimlerle yakalanır
Türkiye iktisadının son yıllardaki kıssası, adeta büyüme ile cari açık ortasındaki kıskaçta yazılmaktadır. Burada sorun yüklü olarak tüketime dayalı büyümekten kaynaklanmaktadır. Türkiye gerçek bir büyümeyi, toplumun her bölümüne adil bir halde yayılan refahı lakin nitelikli ve teknoloji yüklü üretime dayalı, katma paha yaratabilen, emek ağır kesimlerimiz aracılığıyla yakalayabilir. İstanbul Sanayi Odası olarak tüketimden değil üretimden prestij kazanan bir Türkiye için çalışmak gerektiğine inanıyoruz. Bu büyümenin etrafla barışık sürdürülebilir bir büyüme olmasını da her yerde vurguluyoruz. Artık yeni iktisat siyasetlerinin sürdürülebilir ve kaliteli bir büyüme için üretime odaklı olması kaçınılmazdır.
Sanayicilerde şu anda uzun müddettir görülmeyen bir yatırım şevki var
Türkiye’nin farklı bölümlerde de büyümeye muhtaçlığı var. Aşikâr periyotlarda hizmet ve inşaat kesiminin endüstrinin önüne geçebileceğine dair birtakım varsayımlar oluşturuldu ancak görüyoruz ki mefkureleri olan bir Türkiye’nin endüstrisiz olması mümkün değil. Önümüzdeki süreçte farklı farklı fırsatları çekebileceğimiz ve yeni bir yatırım atılımına dönüşebilecek bir sürece giriyoruz. Bu noktada endüstrinin önündeki en kıymetli darboğazın kaliteli finansman olduğunun altını çizmek isterim. Endüstrinin finansman gerçeğini lütfen hafife almayalım. Bir de natürel hiç unutmayalım ki İSO 500’lerde daima açıklıyoruz; finansman maliyetleri ne yazık ki faaliyet gelirlerinin %50 ile 60’ı ortasında bir yerde duruyor. Benim tasam odur ki bu oran daha da artmasın. O yüzden de finansman, tartışmasız bir halde Türk endüstrisi ve Türk sanayicisinin en kıymetli gündemi durumundadır. Türkiye, endüstride şu anda uzun müddettir görmediği bir yatırım şevki ve yatırım dileği ile karşı karşıya bulunmaktadır. Sanayicilerimizin bu yaklaşımını ülkemizin geleceği ismine çok bedelli buluyoruz. Türkiye iyi bir iklim yakalamış vaziyette. Umut ediyoruz ki nitelikli ve sürdürülebilir bir finansal stratejiyle önümüzdeki devirlerde, Türkiye’nin üretim gücünü daha da üste taşıyacak fırsatlar doğacaktır. En son açıkladığımız İSO Türkiye İmalat PMI endeksi, sekiz aydır kesintisiz yükselerek 54.4 üzere güçlü bir noktaya gelmiş bulunuyor. Kapasite kullanımı, son yılların en yüksek düzeylerinden biri olan 76.6 düzeyinde bulunuyor. Nihayetinde bu türlü bir gerçekle karşı karşıyayken finansmanda da gerçek kaynakları kullanmamız lazım.
Meslek liseleri ve savunma sanayi,kaynak kullanımında en iyi örnekler
Gençler gelecek manasında bizim en büyük kaynağımız. Türkiye’nin ve dünyanın çok çok süratli değiştiği şu süreçte gençleri iyi okumak gerekiyor. Bunun yanında istihdam yaratmak ülkemizin en değerli sıkıntılarından biri. Eğitimle ilgili mevzularda meslek liselerine bu manada verdiğimiz ehemmiyet ve yaptığımız çalışmalar umudumuzun gerçeğe dönmesinin bir göstergesi. Bu periyot bizi çok sevindiren ve gururlandıran bir mevzu son iki yıldır odağımıza alarak büyük takviye verdiğimiz, emek verdiğimiz meslek liselerimizdir. İki yıl evvel Ulusal Eğitim Bakanlığımız ile yaptığımız protokol çerçevesinde desteklediğimiz 38 meslek lisemizden aldığımız sonuçlar mesleksel eğitimin, mesleksel eğitim kurumlarının, mesleksel eğitim yuvalarının ne kadar kıymetli olduğu konusundaki yaklaşımımızın ne kadar yanlışsız olduğunu ortaya koydu. Tıpkı okullar birebir bina lakin bir bakış açısı değişikliği ile ortaya çıkan apayrı bir meslek lisesi… Bu noktada bizlere her türlü takviyesi veren başta sayın bakanımız Ziya Selçuk olmak üzere Bakan yardımcımız Mahmut Özer ve tüm eğitim topluluğumuza teşekkür ediyorum. Kaynakların yanlışsız kullanımı noktasında bir örnek de savunma sanayimizden verebiliriz. Bu ülkenin insanları çok değil son 5 yıl içinde bu alanda neler yapabileceklerini, üretim hünerleri ile bu ülkenin sigortası olabileceklerini gösterdiler.
Ekonomiyi kurtarmak için basılan paralar buğday, pamuk ve demirin fiyatını artırıyor
COVID-19 pandemisi hiç kuşkusuz sağlığımızla birlikte bütün dünyanın ekonomik istikrarlarını alt üst etti. Ülkeler içe kapandı ve arz-talep dengelerinde büyük bir dönüşüm, değişim olduğuna tanıklık ediyoruz. Tüm bu ögelerin yanında, merkez bankaları tarihi büyüklükteki nakdî genişleme siyasetleri ve hükümetlerin yaptığı yüksek harcamalar, salgının global iktisatta neden olduğu daralmayı kıymetli ölçüde baskılasa da bu kadar büyük para arzının yan tesirlerini de görmeye başladık ve önümüzdeki devirde de göreceğiz. Bugün dünyanın en değerli sıkıntılarından biri de bütün meseleleri para basarak çözmeye çalışmanın yaratmış olduğu denetimsiz para gücü. Burada dünya önemli manada finansal kapitalizm oyunları ile karşı karşıya bulunuyor. Bu noktada kapitalizmin terbiyeden geçmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu kadar denetimsiz finansa bırakılan iktisat, dünyayı kurtarmak için basılan paralar, buğdayın, pamuğun, demirin, kalayın fiyatını artırıyor.
Ticaretin yeni kurallarını sürdürülebilir üretim, tedarik ve lojistik belirleyecek
Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı ile başlayan, Amerika Birleşik Devletleri’nin Biden idaresiyle Paris İklim Muahedesine geri dönmesi, Çin’in emisyon azaltım taahhüdünde bulunması ile devam eden yeni periyotta; ticaretin kurallarını sürdürülebilir üretim, tedarik ve lojistik belirleyecek. Biz, İSO olarak durumun ciddiyetinin farkındayız. Sürdürülebilirlik günümüz dünyasında artık lüks bir yatırım değil, bilakis büyümenin ve verimliliğinin itici gücü haline geldi. Bu nedenle İstanbul Sanayi Odası olarak 2021 yılında “Sürdürülebilir Üretim” konusunu öne çıkaracak çalışmalara öncelik vereceğiz ve bu doğrultuda tertip yapımızı yenileyeceğiz.
TKYB’nin finansmanda yerlileşme ve ulusallaşma modeli heyecan yarattı
Ülkemizin güçlü bir Kalkınma Bankacılığı vizyonuna gereksinimi var. Bugün endüstrimizin teknolojik dönüşüm ve nitelikli üretim noktasındaki yatırım gereksinimi güçlü bir finansman muhtaçlığını da beraberinde getiriyor. Kabul etmeliyiz ki; özel bölümün kendi kaynaklarıyla bu yatırımları finanse etmesi epeyce sıkıntı. Bu nedenle dünyadaki pek çok endüstrileşme örneğinde görüldüğü üzere, ülkemiz de yeni kuşak bir Kalkınma Bankasına sahip olmalı. Kalkınma Bankamız, gereksinimimiz olan büyük yatırımlar için uzun vadeli, uygun maliyetli yatırım ve proje kredileri sağlamak üzere “Kalkınma ve Yatırım Bankası” ismiyle yine yapılandırıldı. Bunu kıymetli buluyoruz. Bu büyüklüklere ulaştığı takdirde yeni bir vizyonla bir müddet evvel tekrar yapılandırılan Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası’nın (TKYB) da birebir rolü üstlenmemesi için hiçbir neden göremiyorum. Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası’nın finansmanda yerlileşme ve ulusallaşma modeli hepimizde bir heyecan yarattı. Bu vizyona baktığımızda; her vakit yatırımcının yanında ve sürdürülebilir kalkınma ile yarınlara paha katmak hedefleniyor. Biz endüstriciler şunu söylüyoruz; Kalkınma Bankamızın bu maksatlarına ulaşabilmesi için bu seyahati birlikte yapabiliriz.
Dünya