Taliban’ın Katar’daki Siyasi Ofis Sözcüsü Muhammed Naim Vardak, başta Türkiye olmak üzere tüm ülkelerden Afgan halkına ve Afganistan’a yardım etmelerini istediklerini söyledi.
Taliban’ın Afganistan’ın başşehri Kabil’de denetimi sağlamasının akabinde AA muhabirine konuşan Vardak, Türkiye’nin rolü, Taliban’ın yurt içine ve dışına verdiği bildiriler, bayanların ve azınlıkların hakları, idarenin alacağı hal, ülkeden kaçanlar üzere pek çok sıkıntıya ait değerlendirmede bulundu.
“Türkiye değerli bir ülke, Türk halkı Müslüman ve kardeş halk. Türkiye ile tarihi, toplumsal ve kültürel ilgilerimiz var.” diyen Vardak, ileride bağlantıları geliştirmek istediklerini ve Taliban’ın Türkiye ile irtibat içinde olduğunu belirtti.
Vardak, Taliban’ın Türkiye’nin dayanağına gereksinimi olup olmadığına ait soruyu ise, “Bunda kuşku yok. Bunu (desteği) istiyoruz. Halkımız 40 yıldır savaşın içinde ve yardıma gereksinimi var. Tüm dünya ülkelerinden bilhassa de Türkiye’den halkımıza ve ülkemize yardım etmelerini istiyoruz.” biçiminde yanıtladı.
Türkiye’nin Afganistan’da ve ülkenin yine imarında değerli, yapan ve müspet bir rol oynayabileceğini ve bu role gereksinimleri olduğunu vurgulayan Vardak, iki ülke ortasındaki münasebetlerin yapısına ait şunları kaydetti:
“İlişkilerimizde iki temel konu var. Birincisi İslam dininin prensipleri, ikincisi ise ülkenin ve halkın yüksek menfaati. Bu iki konu nedeniyle bilhassa Türkiye ile iyi, yapan ve olumlu ilgiler kurmak istiyoruz. Bizim Türkiye ile problemimiz yok.”
İç ve dış cepheyi yatıştırma hedefli iletiler
Vardak, Taliban’ın yurt içinde ve memleketler arası toplulukta yaşanan tasayı yatıştırmak ve inanç ortamı oluşturmak için verdiği bildirilere da değindi.
Taliban sözcüsü, “Sözler çok yararlı olabilir de olmayabilir de. Ancak içeriye ve dışarıya asıl inanç verecek olan fiillerdir. Biz, içeride çok fazla meseleyle karşılaşmıyoruz, zira biz halkın yanındayız, halk da bizim yanımızda ve birbirimizi tanıyoruz.” dedi.
Ülkedeki en büyük sorunun savaş olduğunu kaydeden Vardak, “Savaş nedeniyle hayatın her alanında aksaklıklar yaşanıyor lakin biz 20 yıldır halkımıza dayatılan bu savaşa son vermeyi başardık. Halkımızın her bir ferdinin hayali, savaşın olmadığı bir gün görmekti. Biz de bu fırsatı kıymetlendirebilir ve halkımızın ülkesini imar edebileceğine güvenebiliriz.” diye konuştu.
Vardak ülke dışına verdikleri iletilere ait ise yurt dışında, ister komşu ülkeler isterse öbürleri olsun pek çok ülke ve kurum ile on-on beş yıldır titiz bir formda temaslarda bulunulduğunu tabir etti.
Taliban’ın bu müddet zarfında, ortalarında birtakım uyuşmazlıklar olsa da taraflar ortasında uzlaşma sağladığına işaret eden Vardak, “Pek çok sorun olacağına kuşku yok. Lakin birbirlerine yaklaşır ve oturup anlaşırlarsa bu, pek çok yanlış anlaşılmanın çözülmesini sağlar. Biz birtakım ülkelerle bunu deneyim ettik. Onlarla oturup bir süre bağlantı kurunca şaşkınlıklarını gizleyemediler ve ‘Biz sizin hakkınızda diğer şeyler duyuyorduk lakin sizinle oturunca duyduklarımızın yanlışsız olmadığını gördük’ dediler.” tabirleri kullandı.
Pek çok ülkeyle temas halinde olduklarını söyleyen Vardak, uyuşturucu sıkıntısı üzere birtakım bahislerin gündeme gelebileceğini, kendilerinin daha evvel olduğu üzere bu sorunun üstesinden geleceğini fakat bunun için memleketler arası toplum başta olmak üzere tüm tarafların yardımına muhtaçlık olduğunu lisana getirdi.
Bayanların ve azınlıkların hakları
Bayanların ve azınlıkların haklarının İslam dini ve inanç tarafından korunduğunun altını çizen Vardak, “Biz, bayanların haklarına bağlıyız. Bayanın eğitim, çalışma, mülkiyet ve kendi hayatını seçme hakkı var. Bu açıdan herkesin içi rahat olsun. Ancak biz durumun bir-iki günde düzeleceğini de söylemiyoruz. Biz yalnızca sıkıntıların tahlili için fırsat verilmesini istiyoruz.” dedi.
Siyasi Ofis Sözcüsü Vardak, Taliban’ın 20 yıldan bu yana medya tarafından amaç alındığına ve son 3 yıl dışında kendini tabir etme fırsatı bulamadığına işaret etti.
İdare sistemi
İdare sisteminin İslami olması gerektiğini belirten Vardak, “İslami idare halkın, örf ve adetlerine nazaran yönetilmesiyle olur. Afganların yüzde 99’dan fazlası Müslüman. İşgal sürecinde halkın inanç ve gelenekleri değiştirilmeye çalışıldı lakin bunda başarılı olamadılar zira geleneklerimize, toplumumuza ve halkın inancına uygun düşmeyen fikirler getirdiler.” değerlendirmesinde bulundu.
Vardak, İslam dünyasında, idareye geliş biçimi ve İslam’ın uygulanışı bakımından tek ve belli bir yol olmadığını, seçimler ya da bunun dışındaki yolların ise gaye değil birer araç olduğunu aktardı.
Taliban sözcüsü, “40 yıldır halkın yaşadığı duruma ve topluma uygun düşecek sistemi bulmak için Afgan halkı olarak oturup düşüneceğiz. Afganistan öteki ülkelerden farklı ve kelam konusu konuların göz önüne alınması gerekiyor. Bizi asıl ilgilendiren şey ise halkımızın istikrarı ve özgürlüğü.” dedi.
Afganistan’dan kaçanlar
Afganların ülkeden kaçmasıyla ilgili de konuşan Vardak, bu durumla hiçbir ilgilerinin olmadığını, ABD başta olmak üzere yabancı ülkelerin insanları Afganistan’dan çıkmaya teşvik ettiğini lisana getirdi.
Muhammed Naim Vardak kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Biz toplumlarımızı tanıyoruz. Birisine seni pasaportsuz ABD’ye götüreceğiz dersen olağan ki masraf. Bizi ve mücahitlerimizi öldüren pek çok kişiyi yakaladık sonra hür bıraktık. Bunun pek çok örneği var. Biz şu an onlar için durumu inançlı hale getirdik ve onları koruyoruz. Bu şahıslara rastgele bir ziyan verilmiyorsa halka neden verilsin. İşin aslı, bu insanları ülkeden çıkmaya teşvik ettiler ve sonra da onlara kapıları açtılar.”
Problemleri diyalog ve uzlaşma yoluyla çözme siyaseti
Taliban’ın Afganistan’daki meseleleri diyalog ve uzlaşma yoluyla çözmeyi istediğini vurgulayan Vardak, başlangıçtan beri izledikleri bu siyasetin ülkenin tamamında meyvesini verdiğini ve dünyanın da bunu gördüğünü söyledi.
Vardak, “Tabii ki bir mühlet savaş oldu. Ancak başka vilayetlerde de uzlaşma sağlandı. Bu nedenle Kandahar’da eski vali geldi, iki gün sonra yeni valinin yanına oturdu. Başka vilayetlerde durum bu. Bu başarılı ve akla yatkın bir siyaset.” diye konuştu.
Kan akıtılmadığını ve mutabakat yoluyla ülkede denetimi ele geçirdiklerini kaydeden Vardak, “Biz sorun ve savaş istemiyoruz. Savaşın sona ermesi Afgan halkının hayaliydi ve biz de bunu sağladık. Herkese bir defa daha birlikte yaşamayı tavsiye ediyoruz. Elimizden geldiğince tek bir damla kan akıtılmaması ve kurşun sıkılmaması için çalışıyoruz. Rastgele biri yine sorun çıkarmada ısrarcı olursa bu, halkın ve ülkenin faydasına olmaz.” dedi.
Eski memurlar
Hükümetteki memurlar ve Taliban’ın onlara karşı muamelesine de değinen Vardak, şunları lisana getirdi:
“Biz yeni bir gelecek istiyoruz. Ülkemizi inşa etmek isteğindeyiz. Bu nedenle af çıkarıldı ve 13 unsurluk bir bildirge yayımlandı. Bu unsurlardan birinde asker olsun ya da olmasın tüm memurların, yine halka ve ülkeye hizmet etme fırsatları olacağının teminatını verdik.”
Havalimanının yönetimi
Vardak, Kabil Hamid Karzai Memleketler arası Havalimanı’nın durumuna ait ise, “Havalimanı, Afganistan toprağıdır ve topraklarından, kurumlarından ve namuslarından Afganlılar sorumludur. Bu bir egemenlik problemidir. Yardım öbür lakin ülkenin yönetimi bizim misyonumuz ve bunu yapabilecek güçteyiz. Artık niçin korkuyorlar. Siz de gördünüz, yabancı güçler havalimanındaydı, ne yaptılar, uçaklardan beşerler yağdı. Fakat artık havalimanı etrafını inançlı hale getirdik. Burası bizim ülkemiz, konutumuz. Konutumuzun girişini çıkışını ve neyin faydamıza olduğunu biz biliriz. Dünyada hiçbir ülke kendi havalimanının güvenliğinin oburu tarafından sağlanmasını kabul etmez. Biz de herkesten ülkeyi ziyaret kurallarına ve egemenliğine hürmet duymalarını istiyoruz.” sözlerini kullandı.
Dünya