Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDKK), kuyum, elektronik, mobilyada taksit sayısını azaltıp, otomotiv dalında kredi vade sayısını düşürmesine dallardan yansılar gecikmedi.
Taksit kararının evvelki devirde satışları olumsuz etkilediğini hatırlatan bölüm temsilcileri, pandemi nedeniyle yaşanan sorunların daha da derinleşeceğine dikkat çekti. BDDK, kredi kartı ile yapılan alışverişlerde, basılı ve külçe halinde olmayan kuyumla ilgili harcamalarda taksit sayısı 8’den 6’ya, fiyatı 3 bin 500 liraya kadar olan televizyon alımları hariç elektronik eşya alımlarında taksit sayısını 6 aydan 4 aya, mobilya ve elektrikli eşya alımında ise 18 aydan 12 aya indirdi. Ayrıyeten 300 bin liranın üzerindeki taşıt alımlarında kullanılan kredilerin vade üst hududu 48 aydan 36 aya, 750 bin liranın üzerindeki araç için kullanılan kredilerde ise 48 aydan 24 aya indirildi. Taşıt teminatlı kredilerde ise vade 48 aydan 36 aya indirildi.
KOBİ’lere avantaj sağlıyor
Adana Mobilyacılar ve Marangozlar Odası Lideri Yalçın Avcı, çok sayıda KOBİ’nin faaliyet gösterdiği mobilya bölümünde taksit sayısının indirilmesinin, KOBİ’lere rekabet avantajı sağlayacağını söyledi. Avcı, “Bizim açımızdan iyi oldu zira 18 taksit büyük ve mali açıdan güçlü firmaların işine yarıyordu. Onlar bu kadar uzun taksitlendirebiliyor, lakin küçük firmalar bunu yapamıyordu. Küçük ve orta ölçekli firmaların da iş yapabilmesi açısından yeni karar iyi oldu” dedi. Avcı, mobilya kesiminde dönemsel olarak kış mevsiminde işlerin azaldığını, bu yıl pandeminin de tesiriyle ‘sıfıra düşecek’ duruma geldiklerini tabir ederken, ihracatın da birebir nedenle bağlı olarak azaldığını kelamlarına ekledi.
“Hareketlenme için yılbaşını bekliyorduk”
Taksit sayısının düşürülmesinin, alışverişi olumsuz etkileyeceğini belirten Adana Kuyumcular Odası Lideri Oğuz Başman, “Daha evvel de taksit kaldırılmış ve tek çekim kararı alınmıştı. Bir mühlet sonra BDDK taksit sayısını 4 aya çıkarmış, daha sonra teşebbüslerimizle bunu 8 ay olarak düzeltmişlerdi. 8 ay, alışverişi biraz daha cazip hale getiriyordu. Sabit ya da orta gelirli insanların hediyeleşmelerde altını tercih etmelerini sağlıyordu” dedi. Yılbaşına 10 gün kala bu türlü bir karar alınmasının dala olumsuz yansımalarına dikkat çeken Başman, “Keşke yılbaşından sonra yapılsaydı. Yılbaşına 10 gün kala, hediyeleşmede kıymetli yeri olan kuyumculuk kesiminde bu uygulama piyasaya olumsuz yansıyacak. Pandemi esasen bölümü negatif etkiledi. Bu ortamda işlerin biraz da olsa hareketlenmesi için yılbaşını bekliyorduk. Fakat artık taksit sayısı azaltılınca, ister istemez bizde de bir tereddüt yarattı” diye konuştu.
“Müşteri senetle satışa yönelir”
Son devirde birkaç kere taksit sayılarının değiştirildiğine değinen Mobilya Sanayi İş Adamları Derneği (MOBSAD) Lideri Nuri Gürcan, “Sektörde fabrikasyon mobilyada alımların yüzde 70’i taksitli. Zanaatkar mobilyada ise daha çok peşin ya da senet üzerinden alımlar kelam konusu. Taksitlerin düşürülmesi fabrikasyon mobilyanın satışlarında düşüş oluştururken senetle satışları artıracaktır. Birçok firma mobilya satışlarında 18-24 ay ortasında senet yapıyor. Bu stil firmaların artacağı kanaatindeyiz. Kısıtlamaların artmasıyla birlikte bilhassa yaz aylarında yaşanan iç piyasadaki hareketlilik, hayli yavaşladı. Taksit sayısının azalmasının da olumsuz tesiri olacak” diye konuştu. Modoko Lideri Koray Çalışkan, taksit sayısının 12 aya düşürülmesinin, bilhassa fabrikasyon üretimi olan firmaları olumsuz etkileyeceğini belirterek, “60 milyar TL iç hacme ulaşan mobilya dalı için kredi sayılarının azalması senetle satış yapan firmaların sayısını artıracak” dedi. Mobilya alışverişlerinde taksitlendirmenin 24 ay olmasını beklerken 12 aya düşürülmesinin dalı sıkıntı duruma düşüreceğini söyleyen Türkiye Mobilya Sanayicileri Derneği (MOSDER) Lideri Mustafa Balcı, şunları anlattı: “BDDK bu kararı, tüm dalların dernek liderleriyle görüşerek, istişare ederek almalıydı. Pandemide beşerler meskende daha çok vakit geçirdikleri için koltuk, mobilya ve yatak üzere eski eşyaları değiştirmek istiyor. Taksit sayısının düşmesi vatandaşın da bizlerin de elini kolunu bağlıyor. Mobilya alışverişinin en çok yapıldığı mağazalarımız cumartesi ve pazar günleri kapalı. Esnafımız satış yapamıyor. Bunun üzerine bir de taksit sayılarının azaltılmasını bu periyotta çok hakikat bulmuyoruz. Dalımızın son devirde yaşadığı yurtdışından hammaddeye erişim konusundaki düşüncelerimize karşın üretimimizi aksatmadan sürdürmeye çalışıyoruz. Yeniden mobilya teslimatlarında yaşadığımız termin müddetlerinin uzamasına karşın tüketicilerimizi mağdur etmemek için var gücümüzle çalışıyoruz. Bunun üzerine bir de vatandaşa 18 ay yerine 12 ay taksit yaparsak, vatandaşımız kabuğuna çekilir ve alışveriş yapma tercihini erteler. Sarfiyatları çok fazla olan mobilya perakendeciliğimiz iç piyasada dar bir boğaza girebilir.”
“3-4 aylık süreksiz karar olabilir”
Güçlü Tüketim ve Beyaz Eşya Perakendecileri Derneği (BEYPER) Lideri Yıldız ise kararının satışları etkileyeceğini belirterek, “Türkiye’nin cari açığının azaltılması için 3-4 aylık mühlet için alınmış bir karar olduğunu düşünüyoruz” dedi.
Karar, otomotivciyi endişelendirdi
BDDK’nın fatura kıymeti 300 bin liranın üzerinde olan taşıt alımında kullandırılan kredilerde vade sonunu 48 aydan 36 aya, 750 bin liranın üzerinde olan taşıt alımında kullandırılan kredilerde vade hududunun 48 aydan 24 aya, taşıt teminatlı kredilerde vade hududunun 48 aydan 36 aya düşürmesi dalda olumsuz karşılandı. Otomotiv dalı temsilcileri bu gelişmenin, aralık ayında aslında makûs giden satışları daha da aşağı çekeceğini öngörüyor.
Dünya