ŞEBNEM TURHAN
Dünyanın pandemi ile imtihanı sürdürülebilir bir geleceğin değerini bir defa daha insanlığa hatırlattı. Global kapatmalar tabiatın tekrar kendine gelişiyle hiçbir şey için geç olmadığını gösterdi. Her alanda sürdürülebilirlik değerli. Fakat epeyce değerli bir alan ise sürdürülebilir finans. Böylelikle şirketler üretirken kendi sürdürülebilirlik kelamlarıyla fark yaratmayı başarıyor. Garanti BBVA da hem kendi için hem müşterileri için yeni eserlerle sürdürülebilir finans konusunda kıymetli adımlar atıyor. Garanti BBVA Genel Müdür Yardımcısı Ebru Dildar Edin Türkiye’de öne çıkmaya başlayan sürdürülebilir finansın gelişmesi için Sermaye Piyasası Kurulu’nun değerli adımlar attığını daha da gelişmesi için vergi avantajlarıyla desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
Pandeminin Türk bankacılık kesimi açısından aktivitenin azaldığı bir devir olduğunu lisana getirerek faal rasyosu ile birlikte TL kredilerde büyüme olsa da yabancı para kredilerde talebinin azaldığı ve geri ödemelerin arttığını kaydetti. Bankacılık bölümünün yabancı para borçlanmalarının sonlu kaldığını Türk bankalarının sendikasyon kredilerini yüzde 80’ler oranında yenilediğini söyleyen Edin, şöyle devam etti:
Eserlere odaklanılan sene oldu
“Eurobond piyasasında bankalar geçen yıl 5.5 milyar dolar düzeyinde ihraç yapmıştı. Türkiye’ye ilginin yüksek olduğu periyottu. Bu sene ise Şubat ayından Ağustos’a kadar hiç tahvil ihracı olmadı. Hiçbir özel şirket ve bankalar ihraç yapmadı. Bundaki temel neden yatırımcı ilgisinin az olması, Türkiye’nin risk priminin artmasından ötürü borçlanma maliyetinin yüksek olmasıydı.
Hem de gereksinim da yoktu. Bu periyot biraz daha yurtdışı borçlanmanın sonlu kaldığı bir sene oldu. Bununla bir arada Avrupa İmar Kalkınma Bankası (EBRD), Milletlerarası Finans Kurumu (IFC) üzere kurumların COVID-19 kapsamında takviye paketleri oldu ve farklı eserler geliştirildi. Bu kredilerin hepsi sürdürülebilirlik kelamlarıyla ve toplumsal tesirleri azaltacak halde kullanıldı. Yani eserlere odaklanılan bir sene oldu. Özel dal ise önemli bir net borç ödemesi gerçekleştirdi.”
Edin, bankaların hem kendi borçlanmalarıyla ilgili hem de müşterilerine sundukları finansmanda yeni eserlere odaklandıklarına dikkat çekerek, “Sektörde EBRD üzere kurumlardan alınan COVID-19’la ile ilgili krediler müşterilere toplumsal hususları öne çıkartan krediler biçiminde kullandırdı. Biz de sürdürülebilirlik konusunda yaratıcılığımızı bu devirde tıpkı biçimde devam ettirdik” dedi.
SPK’nın kurumsal yönetişim değişikliği
Edin, Sermaye Piyasası Kurulu’nun kurumsal yönetişim yönetmeliğinde değişikliğe gittiğini hatırlatarak bunun yeşil tahvil piyasasının güçlenmesine katkı sağlayacağını belirtti. SPK’nın kurumsal yönetişim hususlarına halka açık şirketlerin 2022’den itibaren 2021 datalarıyla birlikte sürdürülebilirlik konusunda attığı adımları açıklamasını yoksa da buna yönelik adımının olmadığını belirtmesini istediğini söyleyen Edin, “Artık her şirketin yapması gerekecek. Düzenleyicinin aldığı konum ve getirdiği kurallar çok kıymetli. Bu mevzuda net bir adım atılması ile artık sürdürülebilir finans daha çok konuşulacak. Şirketlerin sürdürülebilir finans alanında kullandığı krediler de sürdürülebilirlik konusunda attığı adımları destekleyen karnesine yıldız diye koyduğu ögeler ve eserler olarak öne çıkacak.”
Cazip hale getirilirse ilgi büyüyecek
Sürdürülebilir finansın gelişmesi için SPK’nın yanı sıra düzenleyici denetleyici kurumlar ve hükümetten yeni adımlar atılması gerektiğini vurgulayan Edin, şöyle devam etti: “Bono çıkarılırken sürdürülebilirlik kapsamına giriyorsa reyting alınıyor. Bu reytingin içinde bulunan sürdürülebilir unsuların vergiden muaf tutulması lazım.
Bu çeşit eserlere yatırım yapan yatırımcının da muaf olması lazım. Nasıl ki TL mevduatı özendirmek için stopaj oranları aşağı çekildi burada da birebir biçimde sürdürülebilir bono alıyorsa ödemesi gereken vergi katsayı aşağı çekilmeli. Gelir vergisi kesintilerinde iyileşme sağlanmalı. Fonların bu şirketlere yatırım yaparken kimi avantajları olmalı. Emeklilik fonlarını bu bonolara yatırım yaptığında vergisel avantaj sağlayıp cazip hale getirebilirsek ilgi büyüyecektir.”
Dünyada 1 trilyon dolar hacme ulaştı
Edin’in verdiği bilgilere nazaran dünyada sürdürülebilir yeşil tahvil 2007 yılında çıktı ancak temel değerli olan, 2017’de memleketler arası sermaye piyasaları birliği yeşil tahvil prensipleri yayımladı ve büyüme hızlandı. 2020’nin birinci altı ayında toplamda 1 trilyon dolar civarında bir hacim yaratıldı. Farklı yatırımcıların ilgisi de her yıl gittikçe artıyor. Edin dünyada bu usul bonoları çıkartanın ABD, İngiltere, Fransa Çin üzere gelişmiş ülkeler olduğunu lakin artık yeni oyuncuları da görmeye başladığımıza işaret ederek dünyada yer alan listeye Türkiye’nin de girdiğini vurguladı. Edin, şunları söyledi: “Bu yıl 7 Ağustos itibariyle bankalar ABD’de 36 milyar dolar vermiş, 32 milyar dolar Fransa’da, 22 milyar dolar Hollanda’da, 16 milyar dolar Güney Kore’de üzere liste devam ediyor. Türkiye de listede. Bu yıl biz Garanti BBVA olarak sendikasyonda da sürdürülebilirlik kriterlerini öne çıkardık. Dünyada birinci sefer bir banka sendikasyon kredisini sürdürülebilirlik kriterlerine dayanarak yeniledi. Ve bunu tam pandemi krizinin ortasında gerçekleştirdik. Sürdürülebilir kriterlere dayandırdığımız için banka sayısı arttı. İki farklı kriter koyduk ve biz banka olarak bunu gerçekleştirdiğimiz takdirde faiz oranında 5 baz puanlık iyileştirme sağlıyoruz. Birinci hesaplamaları yaptık ve bunu da geçtik. Enerjisa’nın süreci vardı tüm portföyü refinanse ettiler, bir de cinsiyet eşitliği kredilerimiz var Limak ile birlikte. Bence toplumsal açıdan çok değerli bu adımlar.”
Dünya