Hüseyin GÖKÇE / Aysel YÜCEL
Hala banka kredili satışlar dışında, senetli satışlara ait rastgele bir taksit sınırlamasına tabi olmayan araba satışları, Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan yönetmelik değişikliğiyle, aracın bedeline nazaran sonlandırıldı. DÜNYA’ya açıklama yapan bölüm temsilcileri, bunun binek araba satış ölçüsü ve fiyatını çok etkilemeyeceği istikametinde görüş bildirdiler. 6 Ağustos 2016 tarihli ve 29793 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Perakende Ticarette Uygulanacak Prensip ve Kurallar Hakkında Yönetmeliğin taksitli satışlara genel sınırlama getiren 12/B hususuna eklenen bir fıkra ile arabalara, bedeline nazaran taksit hududu getirildi. Yönetmeliğin 12/B hususu, perakende işletmelerce; mal yahut hizmet satışı sonrası belirli bir fiyat karşılığı borcun taksitlendirilmesi yahut ödemenin ertelendiği periyotlar de dahil olmak üzere, değerli evrak düzenlenerek yahut düzenlenmeksizin gerçekleştirilecek taksitli mal ve hizmet satışlarında taksitlendirme mühletini 12 ayla sınırlıyor.
Konut satışı sınırlama dışında tutuldu
Yönetmeliğin “Perakende işletmelerce tüketicilere yönelik gerçekleştirilen taksitli satışlar” başlıklı 12/B unsurunda evvelce olduğu üzere konut satışları unsur kapsamı dışında tutuldu. Bölüm temsilcileri, bir mühlet evvel TBMM’de kabul edilen, faizsiz konut ve araba satışlarına ait düzenlemenin çabucak akabinde yapılan bu değişikliğin, finansman şirketlerinin satışlarını etkileyebileceği belirtiliyor.
MASFED Genel Sekreteri Niyazi Berkdaş: “Binek oto satışları etkilenmez”
Ticaret Bakanlığı, bu uygulama ile BDDK’nın taşıt kredisine getirdiği taksit sınırlamasını, senetli satışlara da getirmiş oluyor. Öbür bir söz ile otomotiv kesimine senetli satış da mevzuata girmiş oluyor. Lakin bana nazaran pratikte bunun denetlenmesi çok çor. Yani sonuç prestijiyle bugünkü uygulamaya nazaran değişen fazla bir şey yok. Binek araba satışlarında senetli satış çok fazla yok lakin son devirlerde ticari araç satışlarında senet tekniğinin kullanılmaya başlandığını biliyoruz. Bu sınırlama araç fiyatlarını ve satış ölçülerini etkilemez. Satışı etkileyecek tek öge faiz oranlarında yapılacak indirimdir.
Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış A.Ş. CEO’su Ali Haydar Bozkurt: “Lüks araç satışını azaltmak gayesiyle yapılmış olabilir”
Yapılan düzenlemenin daha çok fiyatı yüksek olan, bir manada “lüks” araçların satışını azaltmak hedefiyle yapıldığını kestirim ediyoruz. Lakin tesiri ne olur, bunu vakit gösterecek. Şu anda yorum yapmak için erken.
Gülan Otomotiv İdare Şurası Lideri Alp Gülan: “Piyasayı çok etkilemez”
Faizler şu anda yüksek olduğu için ikinci elde beşerler aslında beşerler çok fazla takside gitmek istemiyor şu devirde. O yüzden piyasayı çok fazla etkileyeceğini varsayım etmiyorum.
Garenta ve ikinciyeni.com’un Genel Müdürü Emre Ayyıldız: “Yüksek fiyatlı araçların cari açığa tesirini sonlandırma amaçlanmış”
Ticaret Bakanlığı, BDDK düzenlemesine emsal uygulamayı hayata geçirdi. Hedef bankacılık sistemi dışında gerçekleşen perakende ticaretini düzenlemek. Temel motivasyonu anlamak için geçmişte BDDK’nın yaptığı açıklamalara bakmak kâfi olacak. Bunlar yerli üretim dışındaki 300.000 TL araçların satışlarının ve cari açığa tesirinin sonlandırılması. Tıpkı vakitte da faizlerin yükseldiği ortamlarda mümkün bankacılık sistemi dışında oluşabilecek senetli vb. satışlardaki risklerin ve beklenen mağduriyetlerin önüne geçmek.
EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin: “Sektör için iyi değil, uzun vadede fiyatı üst taşıyabilir”
Yönetmeliğin ikinci ele tesiri sonlu olur. Burada maksat cari açık kaynaklı pazarı soğutma gayreti. Birinci etapta sıfıra da tesiri kademeli olacak. Üstelik uygulama sıfır-2.el ayrımı yapmıyor. Bu ortada unutulmasın bunun birinci sinyali aralık ayında gelmişti. BDDK aralıkta bir düzenleme yapmıştı, artık yapılan 2 barem ekleyerek yönetmeliğe almak oldu. Yani yapılan 300 bin altı kredileri 2 baremde ayırmak. 300 bin üstü ise BDDK tarafından Aralık 2020’de yapılmıştı. Emel olmayan 120 bin lira altını vatandaşa dayanak üzere gösterip, cari açığı büyüten 300 bin üstünü baskı altına almak. Bölüm için iyi değil, üstelik orta vadede fiyatları daha da üst taşır. Galeriler her vakit taksit yapıyordu, senetli satış kimsenin işine gelmiyor. Galeriler bu düzenlemeden hiç şad değil. Buradaki asıl gayenin ne olduğunu yakında görürüz.
Cardata CEO’su Hüsamettin Yalçın: “İkinci elde üst segment araçlar için fırsat olacaktır”
Düşük bütçesi olan ve araba satın almak isteyen vatandaş buna atlayacaktır, taksit imkanı olduğu için. Bu 120 bin lira bareminde olan araç satışlarına bilhassa sıfırda yerli arabalara, ikinci elde de biraz daha üst segmentte olan araçlar için bir fırsat olacaktır. Bir de bu gelişme Eminevim, Fuzulev üzere teşebbüsleri çoğaltabilir.
OTOMOL CEO’su Uğur Sarıkaya: “İkinci el otoya çok yansımaz”
Anladığımız kadarıyla banka kredisi dışında senet yahut öteki taksitlendirme yoluyla satışları düzenleyen bir yönetmelik. İkinci el satışlara değerli bir yansıması olacağını düşünmüyorum. İkinci el araba ticareti büyük ölçüde banka kredisi ve nakit alım biçiminde yapılıyor.
Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) İdare Konseyi Lideri Murat Şahsuvaroğlu:
18.12.2021 tarihinde Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Heyeti tarafından yapılan açıklama ile benzeri kısıtlamalar içeren bu Yönetmelik, sonuncu fiyatı 300 bin TL’ye kadar olan araçlarda yeni bir kademe getirerek 120 bin TL altında olan araçlara 60 ay taksit imkanı vermiş durumda.
Kesimde mevcut araba satışlarının büyük çoğunluğu 48 aya müsaade verilen dilime giriyor. Bu nedenle satışlarına ve tüketici tercihlerine olumsuz tarafta tesir etmesini beklemiyoruz. Buradaki gözlemlediğimiz bahis, düzenlemenin yüksek fiyatlı arabalar ile ilgili olduğudur. Bilhassa 750 bin TL üzerindeki araçların bir ölçü etkilenmesi mümkündür. Ama yerli üretimin bundan etkilenmesini beklemiyoruz.
Dünya