Hüseyin GÖKÇE / Aysel YÜCEL
Hala banka kredili satışlar dışında, senetli satışlara ait rastgele bir taksit sınırlamasına tabi olmayan araba satışları, Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan yönetmelik değişikliğiyle, aracın bedeline nazaran sonlandırıldı. DÜNYA’ya açıklama yapan dal temsilcileri, bunun binek araba satış ölçüsü ve fiyatını çok etkilemeyeceği tarafında görüş bildirdiler. 6 Ağustos 2016 tarihli ve 29793 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Perakende Ticarette Uygulanacak Unsur ve Kurallar Hakkında Yönetmeliğin taksitli satışlara genel sınırlama getiren 12/B unsuruna eklenen bir fıkra ile arabalara, bedeline nazaran taksit sonu getirildi. Yönetmeliğin 12/B unsuru, perakende işletmelerce; mal yahut hizmet satışı sonrası muhakkak bir fiyat karşılığı borcun taksitlendirilmesi yahut ödemenin ertelendiği devirler de dahil olmak üzere, değerli evrak düzenlenerek yahut düzenlenmeksizin gerçekleştirilecek taksitli mal ve hizmet satışlarında taksitlendirme müddetini 12 ayla sınırlıyor.
Konut satışı sınırlama dışında tutuldu
Yönetmeliğin “Perakende işletmelerce tüketicilere yönelik gerçekleştirilen taksitli satışlar” başlıklı 12/B hususunda evvelce olduğu üzere konut satışları husus kapsamı dışında tutuldu. Bölüm temsilcileri, bir müddet evvel TBMM’de kabul edilen, faizsiz konut ve araba satışlarına ait düzenlemenin çabucak akabinde yapılan bu değişikliğin, finansman şirketlerinin satışlarını etkileyebileceği belirtiliyor.
MASFED Genel Sekreteri Niyazi Berkdaş: “Binek oto satışları etkilenmez”
Ticaret Bakanlığı, bu uygulama ile BDDK’nın taşıt kredisine getirdiği taksit sınırlamasını, senetli satışlara da getirmiş oluyor. Öbür bir söz ile otomotiv bölümüne senetli satış da mevzuata girmiş oluyor. Fakat bana nazaran pratikte bunun denetlenmesi çok çor. Yani sonuç prestijiyle bugünkü uygulamaya nazaran değişen fazla bir şey yok. Binek araba satışlarında senetli satış çok fazla yok ancak son devirlerde ticari araç satışlarında senet sisteminin kullanılmaya başlandığını biliyoruz. Bu sınırlama araç fiyatlarını ve satış ölçülerini etkilemez. Satışı etkileyecek tek öge faiz oranlarında yapılacak indirimdir.
Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış A.Ş. CEO’su Ali Haydar Bozkurt: “Lüks araç satışını azaltmak emeliyle yapılmış olabilir”
Yapılan düzenlemenin daha çok fiyatı yüksek olan, bir manada “lüks” araçların satışını azaltmak hedefiyle yapıldığını iddia ediyoruz. Fakat tesiri ne olur, bunu vakit gösterecek. Şu anda yorum yapmak için erken.
Gülan Otomotiv İdare Şurası Lideri Alp Gülan: “Piyasayı çok etkilemez”
Faizler şu anda yüksek olduğu için ikinci elde beşerler zati beşerler çok fazla takside gitmek istemiyor şu periyotta. O yüzden piyasayı çok fazla etkileyeceğini kestirim etmiyorum.
Garenta ve ikinciyeni.com’un Genel Müdürü Emre Ayyıldız: “Yüksek fiyatlı araçların cari açığa tesirini sonlandırma amaçlanmış”
Ticaret Bakanlığı, BDDK düzenlemesine emsal uygulamayı hayata geçirdi. Maksat bankacılık sistemi dışında gerçekleşen perakende ticaretini düzenlemek. Temel motivasyonu anlamak için geçmişte BDDK’nın yaptığı açıklamalara bakmak kâfi olacak. Bunlar yerli üretim dışındaki 300.000 TL araçların satışlarının ve cari açığa tesirinin sonlandırılması. Tıpkı vakitte da faizlerin yükseldiği ortamlarda olası bankacılık sistemi dışında oluşabilecek senetli vb. satışlardaki risklerin ve beklenen mağduriyetlerin önüne geçmek.
EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin: “Sektör için iyi değil, uzun vadede fiyatı üst taşıyabilir”
Yönetmeliğin ikinci ele tesiri sonlu olur. Burada emel cari açık kaynaklı pazarı soğutma uğraşı. Birinci etapta sıfıra da tesiri kademeli olacak. Üstelik uygulama sıfır-2.el ayrımı yapmıyor. Bu ortada unutulmasın bunun birinci sinyali aralık ayında gelmişti. BDDK aralıkta bir düzenleme yapmıştı, artık yapılan 2 barem ekleyerek yönetmeliğe almak oldu. Yani yapılan 300 bin altı kredileri 2 baremde ayırmak. 300 bin üstü ise BDDK tarafından Aralık 2020’de yapılmıştı. Hedef olmayan 120 bin lira altını vatandaşa dayanak üzere gösterip, cari açığı büyüten 300 bin üstünü baskı altına almak. Dal için iyi değil, üstelik orta vadede fiyatları daha da üst taşır. Galeriler her vakit taksit yapıyordu, senetli satış kimsenin işine gelmiyor. Galeriler bu düzenlemeden hiç mutlu değil. Buradaki asıl hedefin ne olduğunu yakında görürüz.
Cardata CEO’su Hüsamettin Yalçın: “İkinci elde üst segment araçlar için fırsat olacaktır”
Düşük bütçesi olan ve araba satın almak isteyen vatandaş buna atlayacaktır, taksit imkanı olduğu için. Bu 120 bin lira bareminde olan araç satışlarına bilhassa sıfırda yerli arabalara, ikinci elde de biraz daha üst segmentte olan araçlar için bir fırsat olacaktır. Bir de bu gelişme Eminevim, Fuzulev üzere teşebbüsleri çoğaltabilir.
OTOMOL CEO’su Uğur Sarıkaya: “İkinci el otoya çok yansımaz”
Anladığımız kadarıyla banka kredisi dışında senet yahut öteki taksitlendirme yoluyla satışları düzenleyen bir yönetmelik. İkinci el satışlara değerli bir yansıması olacağını düşünmüyorum. İkinci el araba ticareti büyük ölçüde banka kredisi ve nakit alım formunda yapılıyor.
Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) İdare Şurası Lideri Murat Şahsuvaroğlu:
18.12.2021 tarihinde Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Konseyi tarafından yapılan açıklama ile misal kısıtlamalar içeren bu Yönetmelik, en son fiyatı 300 bin TL’ye kadar olan araçlarda yeni bir kademe getirerek 120 bin TL altında olan araçlara 60 ay taksit imkanı vermiş durumda.
Dalda mevcut araba satışlarının büyük çoğunluğu 48 aya müsaade verilen dilime giriyor. Bu nedenle satışlarına ve tüketici tercihlerine olumsuz tarafta tesir etmesini beklemiyoruz. Buradaki gözlemlediğimiz mevzu, düzenlemenin yüksek fiyatlı arabalar ile ilgili olduğudur. Bilhassa 750 bin TL üzerindeki araçların bir ölçü etkilenmesi muhtemeldir. Ancak yerli üretimin bundan etkilenmesini beklemiyoruz.
Dünya