Şebnem TURHAN
Sanayi üretimi pandemi kısıtlamalarının büyük ölçüde kaldırılmış olmasıyla temmuz ayında yüzde 3 düzeyindeki beklentilerin üzerinde yüzde 4,4 arttı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran temmuzda madencilik ve taşocakçılığı bölümü endeksi bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 4,9 azaldı; imalat sanayi bölümü endeksi yüzde 5,1 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı dalı endeksi yüzde 1,4 arttı.
Hem iktisadın açılması hem de Merkez Bankası öncülüğünde genişletici para siyasetlerinin dayanağıyla sanayi üretimi mayıs ve hazirandaki yüzde 18 artışın akabinde bir kesim sürat kesse de temmuzda haziran ayına nazaran yüzde 8,4 büyüme gösterdi. Takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretiminin geçen yıl temmuza nazaran yüzde 4,4 artması ise endüstrinin pandemi tesirlerini aştığını da ortaya koydu. Haziran ayında geçen yıla nazaran yüzde 0,4 oranında artış yaşanmıştı.
İş Yatırım’ın notuna nazaran temmuz ayı sayıları endüstride V biçiminde genele yaygın güçlü toparlanmayı teyit etti. Aylık bazda bakıldığında orta malından yüzde 7,2 artışla, 3.2 puanlık katkı, güçlü tüketim malına yüzde 13,2 artışla 0.6 puan katkı, dayanıksız tüketim malından yüzde 7,1 artışla 1.8 puan katkı, sermaye malına yüzde 11,7 artışla 2.1 puanlık katkı sağlandı. İş Yatırım notunda tüm bölümlere yayılan güçlü bir canlanma görüldüğünü vurguladı.
Nota nazaran, yıllık bazda sanayi üretiminde genele yaygın bir toparlanma olsa da, dal bazında kıymetli ayrışmalar görüldü. Sağlam tüketim yüzde 19,2 büyüme ile 0.8 puan ve orta malı yüzde 6,0 büyüme ile 2.6 puanla sanayi üretimine en yüksek katkıyı yaparken, yüksek teknoloji yüzde -20,3 daralma -1 puan ve güç yüzde -1,3 daralma ve -0,1 puan negatif katkılarla sanayi üretiminde büyümeyi aşağı çekti. Dayanıksız tüketim malı ve sermaye malı istikrarlı lakin hudutlu katkı yaptı.
En sert daralma başka ulaşım araçlarında
İmalat sanayi alt kümelerinde yıllık bazda en sert daralma yüzde 47,1 ile öteki ulaşım araçlarında oldu. Bu kesim sanayi üretimindeki büyümeyi 1.3 puan aşağı çekti. Otomotivde ise yüzde 5,3 daralma ile 0.3 puanlık negatif katkı görüldü. Mobilyada yüzde 16 küçülmenin 0.3 puanlık tesiri oldu. En güçlü büyüyen kesimler ise yüzde 17 ile bilgisayar, yüzde 10,1 ile elektrikli teçhizat, yüzde 20,5 ile mineral eserler ve yüzde 13,8 ile fabrikasyon metal eserleri oldu.
İş Yatırım analistleri, temmuzda gücünü artıran toparlanmanın ağustos ayında alınan önlemlerin tesiriyle sürat kesse de devam etmesini bekliyor. Analistler, önümüzdeki aylarda sanayi üretimindeki toparlanmanın ivmesini kaybederek de olsa devam etmesini öngörüyor.
Varank: 3. çeyrekte yüksek büyüme bekliyoruz
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Türkiye’nin üretimde global iktisatta müspet ayrışmaya devam ettiğini söyleyerek, “Aylık bazda tüm alt kalemler müspet gerçekleşti. Üretimde global iktisatta müspet ayrışmaya devam ederek, birinci 3’te yerimizi aldık. Uyguladığımız önlemler gerçek dalı canlandırdı. 3. çeyrekte yüksek büyüme bekliyoruz” sözlerine yer verdi.
Albayrak: Üreticilerimizin eline emeğine sıhhat
Sanayi üretimi, perakende satış ve ciro endekslerini kıymetlendiren Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, “Ülkenin geleceğine güvenen, inanan tüm üreticilerimizin eline emeğine sıhhat. Temmuzda yıllık bazda sanayi üretimi yüzde 4,4, perakende satış hacmi yüzde 11,9 arttı. Ayrıyeten inşaat, ticaret ve hizmet dallarında de ciro endeksi temmuz ayında yıllık yüzde 20,2 yükseldi” dedi.
Dünya