Deniz KILINÇ
Rus muhalefet başkanı Alexei Navalny’nin 2,5 yıl mahpus cezasına çarptırılmasının akabinde Rusya’da Navalny için baş gösteren protestolar, ABD ve AB ortasındaki ittifakı güçlendirerek, Rusya’nın Batı ile bağlarını sallandırıyor. Kremlin’in Alman, İsveç ve Polonyalı diplomatları kelam konusu hareketlere katıldıkları gerekçesiyle hudut dışı etmesinin akabinde benzeri bir atılım de AB ülkelerinden gelirken, ABD de Rusya aykırısı ittifak tarafında yer aldı.
Çin’le ilgili birinci söylemlerinde de bilhassa Sincan ve Hong Kong hususlarında sert sözler kullanan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusya’da meydana gelen şovların hükümetteki yolsuzluktan kaynaklandığını söyledi. Ayrıyeten eşitlik ve insan hakları hususlarına sık sık vurgu yapması beklenen Biden hükümetinin Rusya’nın başını önümüzdeki periyotta ağrıtması bekleniyor.
Karşılıklı diplomat hudut dışı ettiler
Rus hükümetinin Navalny protestolarına takviye verdikleri argümanıyla Alman, İsveç ve Polonyalı diplomatları hudut dışı kararı, AB’den de reaksiyon topladı. Kelam konusu AB üye ülkeleri de buna karşılık kendi ülkelerinde faaliyet gösteren birer Rus diplomatı “istenmeyen kişi (persona non grata)” ilan etti. İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde Twitter hesabından yaptığı paylaşımda bu kararın “yalnızca vazifesini yapan İsveçli bir diplomatı hudut dışı etmeye” karşı açık bir cevap olduğunu belirtirken, Alman Dışişleri Bakanlığı Rus kararının “herhangi bir münasebeti olmadığını” savundu.
Gelişmelerin akabinde AB yasa yapıcıları bütün üye ülkeleri “Almanya, İsveç ve Polonya’yı desteklemeye” davet etti ve AB ile Rusya ilgilerinde “insani haklar, demokratik kıymetler ve temel özgürlük odaklı” yeni bir strateji daveti yaptı. AB Dış Bağlantılar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borell de geçtiğimiz günlerde Rusya’nın giderek AB’den bağını kopardığını söylemiş ve “Şimdi bir yol ayrımındayız” demişti.
“Navalny milyonlarca Rus’un sesi”
Atlantik’in öteki yakasında ise birinci röportajlarından birini CNN’den gazeteci Wolf Blitzer’e veren yeni Dışişleri Bakanı Blinken, Navalny’i destekleyen sözler kullandı. Blinken, Navalny’nin tutukluluk kararı kapsamında Rus hükümeti ve Lideri Vladimir Putin’in, milyonlarca Rus vatandaşını temsil eden sesleri bastırmaya mecbur kaldığını belirtti. “Rus halkı yolsuzluk ve siyasal yozlaşmanın hakim olduğu devlet sisteminden bıktı” diyen Blinken, ABD’nin Navalny’nin yanında kendi hakları için başkaldıran başkaları üzere Rusya’daki olaylar kapsamında öbür ülkelerle birlikte çalıştığını vurguladı. Öte yandan Navalny’ye yönelik suikast teşebbüsünde bir kimyasal silah kullanıldığını hatırlatan Blinken, bu durumun Rusya’nın da bağlı olduğu Kimyasal Silahlar Sözleşmesi’ni ihlal ettiğini vurguladı.
“Dış mihrakları suçlamak hata”
Navalny protestolarının Rus başkan Putin’in ülke üzerindeki denetiminde bir zayıflığa yol açıp açmayacağıyla ilgili sorulan bir soruya Blinken, protestoların “derin bir memnuniyetsizlik sinyali verdiği” yorumunu yaptı ve “Rus hükümetinin ülkede olup bitenler sebebiyle ABD yahut Avrupa Birliği üye ülkeleri üzere aktörleri sorumlu tutmasının bir kusur olacağını düşünüyorum” dedi.
12 Şubat’ta Navalny protestoları
On yılı aşkın bir müddettir hükümetin yolsuzluk yaptığı gerekçesiyle Putin’in en büyük eleştirmenlerinden biri olarak bilinen Alexei Navalny, bir İkinci Dünya Savaşı gazisine hakaret ettiği gerekçesiyle 12 Şubat’ta yine hakim karşısına çıkacak. 17 Ocak’ta tutuklandığından beri Navalny’ye dayanak vermek isteyen binlerce Rus başta başşehir Moskova olmak üzere ülkenin çeşitli bölgelerinde sokaklara dökülmüş ve sert polis müdahalesinin görüldüğü hareketlerde binlerce kişi gözaltına alınmıştı. Navalny’nin ikinci duruşmasının düzenleneceği 12 Şubat’ta protestocuların tekrar bir ortaya gelmesini bekleyen hükümetin, duruşmanın düzenleneceği Babushkinsky Eyalet Mahkemesi ve etrafında güvenlik tedbirlerini artırması çok sayıda polisi misyon başına çağırması bekleniyor.
Dünya