Geçtiğimiz hafta DÜNYA gazetesinde yer alan ‘Cumhurbaşkanı’ndan pamukçuların 7 talebi’ manşeti ile ilgili olarak pamuk ve dokuma üreticileri bir görüntü konferansta bir ortaya geldi. Toplantıda pamuk dalının sıkıntı bir yıl geçirdiği, muhtaçlıklarının karşılanması gerektiği lakin pamuğa ithalat sınırlaması getirilmesi istikametindeki uğraşların sorunu çözmeyeceği bunun dokuma ve hazır giyim bölümüne ziyan vereceğinin altı çizildi.
Pamukta yaşanan meselelerin tahlili için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunulan ve 7 talep içeren rapor, ticaret borsası liderleri, sanayi odası liderleri ve temsilcileri, ihracat birliklerinin lider ve temsilcileri, Ulusal Pamuk Kurulu Lideri ve Türkiye Dokumacılık Sanayi Meclis Lideri’nin katıldığı geniş bir platformda değerlendirildi. Görüntü konferans olarak gerçekleşen toplantıda, taraflar Türkiye’de pamuğun stratejik bir eser olarak kabul edilmesi ve üretimi, kalitesi ve verimliliğinin artırılması için bir yol haritasının oluşturularak hassasiyetle izlenmesi gerektiğini vurguladılar. Pamuk kesimine ait yeni gelişmelerin ele alındığı toplantıda, Cumhurbaşkanı’na ve Tarım Bakanlığı’na sunulan raporda yer alan, “ithalatın durdurulması ya da sınırlandırılması” tarafındaki talebin ise, her bakımdan yanlış bir talep olduğu tarafında fikir birliği oluştu. Toplantıda, ithalata getirilecek kısıtlamaların pamukta hiçbir sorunu çözmeyeceği üzere, milyarlarca dolarlık dokuma ve hazır giyim ihracatını da engelleyeceğine dikkat çekildi. Taraflar, problemlerin tahlili için birlikte hareket edilmesi ve ortak açıklama yapılması konusunda da anlaştı.
DÜNYA Gazetesi yöneticisi Hakan Güldağ’ın moderatörlüğünde gerçekleştirilen görüntü konferansta özetle şu görüşler lisana getirildi:
“Destekleme primi bir dönem evvel muhakkak olsun”
Pamuğun stratejik bir eser olduğunu vurgulayan TOBB Türkiye Dokumacılık Meclisi Lideri Adil Sani Konukoğlu, pamuk ithalatının kısıtlanmasının yanlışsız olmayacağını belirterek, “Sanayicinin toplam gereksinimi 1.6 milyon ton civarında. Üretimin ortalama 700-750 bin civarında olduğu söyleniyor. Üretim, tüketimi karşılamıyor. Pamukta temel bahis devlet takviyelerinin erken açıklanması. Bir sonraki dönemin destekleme primi, ekimden evvel bu dönemde açıklanmalı. Pamukta hasat başlamış, çırçırcılara mal girmiş fakat ama destekleme primi açıklanmamış olabiliyor. Bu şartlarda pamuk üretmemiz nasıl beklenir? Muhakkak ekim ayından evvel açıklanmalı. Pamukta bugünden 2021 döneminin fiyatı, takviye primi evvelce belirli olmalı. Çiftçi de takviyelere baksın, pamuk mu ekiyor, buğday mı ekiyor karar versin. Çiftçiyi kendi başına bırakıyoruz. Pamuk ekiyor, ziyan ediyor. Sonraki yıl bakıyor buğday kârlı, herkes buğdaya dönüyor. Üretimi desteklemek için pamuk stratejisi belirlenmeli. Lisanslı depoculuk üzere bahisleri da destekliyoruz. Lakin ithalatın ksıtlanması üzere yaklaşımlara mutlaka karşıyız. Hakikat değil. 25 milyar dolar ihracatı olan dokumacılığın önüne mani koymuş oluruz. Gelin daima birlikte yetkilileri ikna etmeye çalışalım. Bir sonraki dönemin fiyatlarının şimdiden açıklanmasının yolunu arayalım. Ayrıyeten pamuğun ucuz olması bizim işimize gelen bir durum değil. Pamuk ucuz olunca fiyatlarımız da etkileniyor. Cumhurbaşkanı’na iletilen taleplerde yer verilen 60-70 bin ton pamuğun devretmesinin sebebi iplikçi değil. Pandemide iplik iplikçinin elinde kaldı. Meseleler tek taraflı değil. Hepimiz toplanalım. Gerçekler üzerinden birlikte hareket edelim. Sıkıntıyı yanlışsız ortaya koyup, bütün müracaatlarımızı birlikte yapalım. Pamuğun ekiminden, çırçırlanmasına kadar neler yapılması gerektiği, işimizi nasıl iyileştireceğimiz konusunda daima birlikte çalışalım” davetinde bulundu.
“İthalat durdurulmalı talebi tehlikeli”
İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçılar Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz, “Pamuğu yalnızca bir tarım eseri olarak görmek yanlış. Pamuk tıpkı vakitte endüstrinin hammaddesi. Daha fazla üretilmesi bizim içinde değerli. Endüstrici olarak öncelikle yerli pamuk kullanıyoruz. Türkiye’nin tarım ülkesi olduğu yıllarda pamuk bizim ihraç ürünümüzdü. Artık işler değişti. Artık ürettiğimiz pamuk yerli endüstricinin bile muhtaçlığını karşılamıyor. Bu da iyi bir şey. Gelişmemizin göstergesi. Artık daha fazla üretmek için çalışmamız gerek. Bu yıl hesaplanan üretim ölçüsü olan 550 bin ton pamuğun karşılığı 1 milyar dolar. Yani Türkiye’nin 1 milyar dolarlık pamuk hasılatı var. Fakat bugün Türkiye’nin yalnızca 25 milyar doları hazır giyim olmak üzere, toplam 65 milyar dolarlık dokumadan ürettiği bir ciro var. Bu çerçevede, “ithalat durdurulmalı” talebi çok tehlikeli. Cumhurbaşkanı’na pamuk üreticilerinin sunduğu raporda hoş, gerçek birçok talep de var lakin o denli bir husus yazıyorsunuz ki, hepsinin önüne geçiyor. O yedi talep içinde bizim de desteklediğimiz noktalar var. Ancak 60-70 bin ton pamuk kalmış. Bu kadar vakit neden bekledi sanki? Pamuk altın üzeredir. Piyasası, borsası var. Milletlerarası pahası var. Pamuk elde kaldıysa fiyatı beğenmemiştir, tüccar ya da üretici. Fiyatın artacağı tarafında beklentisi vardır ki, olabilir. Pamuk bu özelliğiyle öteki tarım eserlerinden ayrılır, bekletebilirsiniz. Tercih kullanmıştır, beklemiştir. 60-70 bin ton bizim tüketimimiz içinde çok değerli bir sayı da değil. İthalatı engellemeyi, durdurmayı, kısıtlamayı hiçbirini, hiçbir yerde söylem etmememiz gerek” diye konuştu.
“Pamuk ithalatına hiçbir birliğin karşı olmadığını bildirelim”
“Tekstil ve konfeksiyon dalı olarak 1 milyon 60 bin kişiyi istihdam ettiklerini” vurgulayan Adana Sanayi Odası Lideri Zeki Kıvanç, “Pamuk bizim hammaddemiz. Türkiye’de kâfi pamuk olsa hiçbirimiz pamuk ithal etmeyiz. Ne borsacıların ne de iplikçilerin pamuğun ithalatına karşı olduğunu düşünmüyoruz. Biz etle tırnak gibiyiz. Pamuk üretilmese bu ülkede sanayi olmaz. Bugün sanayileşmemizin en değerli sebeplerinden biri ülkede pamuk yetiştirilmesidir. Sanayi pamukla başladı. Türkiye’de pamuğa bu kadar prim verilirken, pamuğun ihraç edilmesinin hakikat olmadığını düşünüyordum. Fakat pamuk fiyatlarını dengelediğini de gördüm. Kâfi pamuk olsa da keşke bu toplantıyı yapmasak. Bugün bizim gereksinimimiz 1.6 milyon ton ise ithal etmemiz gerekiyor. Bunun öteki yolu yok. Şayet hükümetimiz bu bölümün çalışmasını istemiyorsa vazgeçeriz. Pamuğun ithalatına hiçbir birliğin karşı gelmediğini basın bildirgesiyle belirtmemiz gerekir. Pamuğun desteklenmesi ile ilgili biz tekstilciler, pamuk kurulu kadar gayret ediyoruz. Ben her platformda söylüyorum. Pamuğu ektirmezseniz, bu ülkede iş yapamayız. Pamuğun her şeyi pahalı. Her şeyi para… Pamuğun sapını yakıp güç elde eden arkadaşım var. Çiftçimizi ne kadar keyifli edersek o kadar pamuk ekileceğine inanıyorum.”
“Uluslararası markalar nezdinde de makûs duruma düşeriz”
İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Lideri Mustafa Gültepe, “18 milyar dolar ihracatı yapan kesimin lideri olarak, bizim bakışımız net. Herkes pamuğun desteklenmesi, ekimin genişletilmesi, tarlada randımanın artırılmasını istiyor. Tarım siyaseti ile ilgili olan tüm hususlara itirazımız yok. Açıkçası öbür bahtı da yok. Pamuk sanayi eseri… İthalatın durdurulması üzere bir talep varsa, hepimiz bunun arz-talep tarafından baktığımızda yanlış olduğunu söylüyoruz zati. Ayrıyeten, bu tip bir kısıtlama ya da yasaklama bizi memleketler arası markalar nezdinde de berbat duruma düşürür. Pamuk üreticileri muhtaçlık duydukları takviyeleri almak için farklı bir istikametten mevzuyu gündeme getirmek istediler sanıyorum. Yoksa bu hususta, lakin pamuk üreticileri, dokumacılık üreticileri, perakende konfeksiyon üreticileri bir ortaya gelerek, hepimizin çıkarına toplu ses çıkarabilirsek ulaşmamız gereken noktalara çok daha kolay ulaşabiliriz. Pamuğun ithalatına yasak koyalım diye bir şey söylediğinizde düşünmeniz lazım. Hazır giyim olarak 18 milyar dolarlık ihracatı biz nasıl, neyle yapacağız? En büyük sorunumuz şu; birlik, oda, borsa olarak bir ortaya gelmeden, incelemeden bakanlıklara ulaştığınızda bu yalnızca güç kaybı yaratıyor. Biz ‘Türkiye’deki pamuk üretimini nasıl 1 milyon tonun üzerine çıkarabiliriz’i konuşmalıydık. Zira katma pahalı, kaliteli üretim için iyi pamuğa da muhtaçlığımız var” dedi.
“Pamuğu 100 lira ucuza alsa ipliği 200 lira bedel kaybeder”
Akdeniz Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçı Birlikleri İdare Şurası Lideri Fatih Doğan, şunları söyledi: “Net pamuk ihracatçısı olduğumuz periyotta iplikçinin hissi davranıp devletin dayanağı ile üretilen hammaddenin yurt dışına gitmemesi uğraşı vardı… Artık fotoğraf aksine döndü. Bugün ana problem çiftçi, tüccar, çırçırcıdan fazla iplikçi. İplikçi bu işin lokomotifi. Bu lokomotif, bu vagonları çekmezse oradan kalkar. Çiftçi tekrar dönemez, Çukurova’da narenciyeye dönmüş pamuk tarlalarının tekrar pamuğa dönme bahtı yok. Bundan sonraki çiftçinin pamuk ekilebilir alanlarının koruması için daima birlikte bütün gücümüzle çiftçinin üretebilir ve kâr edebilir hale geçmesini sağlamamız lazım. Kütlüğün fiyatı 6.35 liraya çıktı. TARİŞ katkıda bulunup ben ithal fiyatından alıcıyım dedi. Çiftçinin, çırçırcının pamuğunun satılamadığına dair şimdiki bir sorun kalmadı. Bizim iplikçimiz hiçbir vakit pamuğu ucuza almak istemez. Zira pamuğu 100 lira ucuza alsa ipliği 200 lira kıymet kaybeder. İplikçinin önünde iplik alıcısı var. Herkes birbirini denetim ediyor. Türkiye’de üretilen pamuğun hakikat kalitede üretilmesi, hakikat çırçırlanması, yanlışsız tasnif edilmesi, yanlışsız esere de gerçek fiyatın verilmesi… Devlet maalesef tasnif ve standardizasyon işinde vazifesi üstünden attı. Şu anda çırçır fabrikalarının birçoklarında üretilen balya çıplak. Üstünde ne bölge, ne çırçır ne parti numarası yok. Filan kentteki bir balya çok kolay formda İzmir’deki çırçır fabrikasında İzmir pamuğu diye pazarlanabilir bir duruma geldi. Gerçek kalite, gerçek tohum, gerçek çırçırlama işinde bu yanlışlıkların giderilmesi, bu üretimin artırılmasında ana enstrümanlar. Amerikan pamuğunun rutubeti yüzde 5, içerden aldığımızın yüzde 9. İthalat yalnızca içerdeki üretim yetmiyor diye yapılmıyor. Nitelikli pamuk için de yapılıyor. Amerikan pamuğuna uygulanan yüzde 3 vergi de çok yanlış bir karardı. Direkt iplikçinin ithal maliyeti arttı. Müdahalelerde karşı çıktığım şey şuydu; herkesin menfaatini korumak gerekir. Üretimi artırmak ismine daima birlikte çalışmamız lazım.”
“GDO’suz pamuğumuzu dünyaya satalım”
İTHİB Lider Yardımcısı Mehmet Fatih Bilici, “Burada en kıymetli iş üretimi artırmak. Daima birlikte buna odaklanmamız gerekir. Çiftçinin sıkıntılarını anlatmamız lazım. Türkiye’nin ihracat ünite bedeli bugün 1 dolar. Dokumada bu 4.5 dolarda. Türkiye ortalamasının üzerinde. Gücümüzü daha iyi yerlere verip, daima bir arada, bir an önce ‘Türk çiftçisine daha fazla nasıl pamuk ektiririz’in çalışmasını yapmamız lazım. Türkiye’nin pamuğu GDO’suz. Dünyada bunu tanıtarak, daha yüksek fiyatlı eser geliştirmemiz gerektiğini düşünüyorum. Bahtımız yüksek. Bir an evvel yanlışların üzerine gitmemiz lazım. İstifleme problemi var. 2 liralık pamuğu 4 liralık pamukla karıştırıp, 3.5 liradan satılmaya çalışılıyor. Bunları düzeltmemiz kaide. İthalata yasaklama dokuma dalını zorda bırakır. Yabancı markalara üretim yapıyoruz. Onların koşulları zati en baştan aşikâr. Bize kullanmamız gereken pamuğu da söylüyor. Bizim talepleri karşılayabilmemiz için kalitemizi de üretimimizi de artırmamız lazım” dedi.
“Pamuğu kurtaralım derken dokuması batırmayalım”
Güneydoğu Anadolu Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Lideri Ahmet Fikret Kileci, “Bu ülkenin topyekün bir tarım siyaseti olması gerekiyor. Dokumacılık ülkesiyiz, dokumacılık üreticisiyiz, dokuma bizim en kıymetli kaynaklarımızdan bir tanesi… Dünyada kelam sahibi olduğumuz kesimlerden biri. Bu bölümün paydaşları kendi içinde birtakım kararlar alırken lütfen büyük resme baksınlar. Bir tarafta ortalama ünite pahası 1.5 dolar olan pamuğun olağan ki artması gerekiyor. Öbür tarafta hazır giyimde ünite bedeli 14 doların üzerine çıkmış, dokumada iplik, kumaş vs. ünite kıymeti 4 doların üzerine çıkmış bir bölümden bahsediyoruz. Bu türlü bir bölümü yanlış yönlendirmek gerçek değil. Bu mevzuda talepleri, kimi yazıları üst mercilere iletenlerin iki sefer düşünerek yazması, iletmesi gerekir. Dokumacılık konusunda bir şey talep ederken tüm paydaşların fikri alınmalı. Pamuk üreticisi desteklenmeli. Herkes hemfikir. Lakin pamuk üreticisini bir noktaya taşıyacağım diye dokuma kesimini yok sayamazsınız. Bugün 30 numara yerli ipliğin fiyatı 2.75 dolar, ithalatta 2.20-2.40 dolar. Biz ‘yerli iplik üreticisini nasıl destekleriz’ derken, yerli iplik üreticisini hammaddesini yasaklama gayretini yanlışsız bulmuyoruz” diye konuştu.
“Tekstilin hammaddesini kısma lüksüne sahip değiliz”
Uludağ Dokumacılık İhracatçıları Birliği Pınar Taşdelen Engin, “Ekstra vergilendirmeler ya da sınırlandırmalarda fevri değil, çok daha hassas, istikrarlı ve dikkatli hareket edilmesi gerekiyor. İçerde pamuk kâfi değilse, dokumacılık ve konfeksiyoncunun hammaddesini kısma lüksüne sahip değiliz. İçerde üretimin kalitesini artırmak için ne gerekiyorsa natürel ki yapılmalı. Dahası, içerde üretimi olmayan hammaddelerin de üretimi yapılmalı. Fakat bunlar bugünden yarına çabucak olacak işler değil. Bizim planlı programlı bir biçimde hareket ederek, çok başarılı olan dokuma ve konfeksiyon bölümümüzü beslemeye devam etmemiz gerekiyor. Politikalarımızı da buna uygun olarak düzenlememiz gerekiyor. Yoksa içerde üreticilerimizin yerli malını kullanmayalım, illa ithal edelim hırsları da yok. Hakikat siyasetlerle, planlamalarla çok daha başarılı olacağımızı düşünüyorum” dedi.
“Devlet takviyesi değişken olmalı”
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, “Konunun taraflarının birlikte yaptığı bu faydalı toplantıda ithalatın kısıtlanmasını destekleyici bir yaklaşım olmadı. O vakit bu tartışmaya bir nokta koyup, ortak bir bildiri hazırlayıp, ithalatın durdurulması, sınırlanması üzere taleplerin karşısına çıkmamız lazım. Pamuk dünyada küresel bir eser. Bunun fiyatını biz tespit edemeyiz, üretici de tespit edemez. Bugün devletin ortada tampon olması lazım. Bu eser 1.30 dolara düşerse, devletin vereceği 2 lira dayanak bir işe yaramaz. Lakin fiyat 2 dolara çıktığında artık dayanağa de gereksinim kalmadı demektir. Makul ve fiks bir para ile değil ortada oynayabilen, esnek bir destekleme modeline geçilmesi lazım. Bunu da Tarım bakanlığı’nın organize etmesi lazım. Dünyada, özellikle Amerika’da bu bu türlü hallediliyor. Fiyat düşerken devlet dayanağı artıyor, fiyat çıkarken devlet takviyesi azalıyor. Fakat bu biçimde biz üreticiyi korur ve destekleriz. Bunun baremini biz daima birlikte çalışıp, bakanlığı da sunabiliriz. Herkese yararlı olur” diye konuştu.
“İthalatın yasaklanmasını kimse istemiyor”
Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası İdare Konseyi Üyesi Ertuğrul Korkut Tanrıverdi, “Burada uzlaştığımız iki nokta var. İthalatın yasaklanmasını kimse istemiyor ve herkes pamuğa olan dayanakların artırılmasını istiyor. 3 aylık pamuk birikti zira pandemi bizi de vurdu. Bir, bir buçuk ay fabrika kapattık. Kısa çalışma ödeneğine başvurduk. Nedenler budur. Yoksa pamuğu ucuza alırsak, bizim eserimizin de fiyatını düşüyor. Ben 1 dolara pamuk almak istemiyorum. O vakit para da kazanamıyoruz. Ulusal Pamuk Konseyi’nin daha kapsayıcı olması gerekir. ‘İplikçi ne istiyor’ diye de sormalı. ‘İplikçi neden Amerika pamuğu, Brezilya pamuğu alıyor’ diye bakması lazım. Benim ocak ayında kullanacağım pamuğu bugün almam lazım. Ben yerli pamuk kullanmayı isterim lakin her pamuktan bizim yaptığımız ipliği yapamıyoruz. İplikçi gözünden bakmak da lazım” dedi.
“İlaçlama suistimale açık”
Türkiye’nin pamuğunu kurtarma ve geliştirme konusunda herkesin mutabık olduğunu söz eden İTHİB İdare Şurası Lider Yardımcısı Mehmet Fatih Bilici, “Benim gönlümden geçen 2 milyon ton pamuk üretilsin. Fazlasını da ihraç edelim. Türkiye GDO’suz pamuk üreten 3 ülkeden biri. En birçoklarını da biz üretiyoruz. Bunu dışarıya da satalım. Üreticimiz para kazansın. Yunanistan 250 bin ton, İspanya 60 bin ton GDO’suz pamuk üretiyor. Ancak Yunanistan pamuğu çok daha değerliye satabiliyor. Bize de satıyor. Bizim pamukta kalite ve randımanı artırmamız koşul. Siz bembeyaz gömlek üreteceksiniz lakin bir bakıyorsunuz pamuğun içine jüt karışmış. Bembeyaz gömlekte siyah bir çizgi olsa müşteri satın alır mı? Ekim yapılan yerlerin büyümesi de gerekiyor. Bin dönümün altında makineli tarım olmuyor. Makineli tarımın ölçüsü çok az pamukta. Çırçırlama tesislerinde de, makine parkurları yenilenmeli. Devletin ortaya girmesi gerekiyor. Pamuğu stratejik eser ilan etmeliyiz. İlaçlama konusu da çok önemli. Suistimale açık. Devlet versin ilaçları, yanlış kullanımın da önüne geçilsin. Tarladan, 600 bin ton eser alacakken uydurma ilaç yüzünden 250 bin ton eser alanlar oluyor. Fakat ithalat yasağıyla olmaz. Bu problemleri ‘ithalat yasaklansın’ diyerek çözemezsiniz. Gereksinimler da farklı. Mesela bugün yerli pamukla ince gömleklik iplik üretilemiyor. Yunan, Amerikan pamuğu gereksinimden geliyor. Dokuma dalı, Laleli, Merter, Osmanbey’de 12 milyar dolar satış yapıyor. Direkt ihracatı ise 30 milyar dolarlarda… Yasaklama ile önünü kesmek hangi akla sığar? Hermes üzere büyük markalara eser yapıyorsun fakat gömleğinde bir istenmeyen çizgi var. Kabul edilebilir mi? Kaliteli pamuk, kaliteli iplik alman lazım. İthal pamuğu ucuz diye almıyoruz ki. Bazen daha bile kıymetli oluyor” diye konuştu.
Endüstricinin pamukta tespit ettiği sıkıntılar ve tahlilleri
✓ Pamuk stratejik eser olarak belirlenmeli
✓ Pamuk üreticisine sahip çıkılmalı
✓ Pamukta üretici önünü görebilmeli. Takviyeler ve primler erkenden açıklanmalı
✓ Atıl durumdaki çırçırlama tesislerinin makine parkurları yenilenmeli
✓ Yerler büyüyüp, makineli tarıma geçilmeli
✓ Devlet ilaçlamaya standart getirmeli, hatta kendisi dağıtmalı
✓ Devlet tasniflemeye, istiflemeye standart getirmeli
✓ Üreticiye ve çırçırlama tesislerine lisanslı depo takviyesi sağlanmalı
✓ Devlet dayanağı fiyat düşerken artmalı, fiyat çıkarken azalmalı
✓ Dönem dayanakları bir evvelki dönemde belirlenmeli, ödemeler geç kalmamalı
“ÜRETİCİNİN TALEBİ LAKİN ENDÜSTRİCİ İSTERSE GERÇEKLEŞİR”
Pamuk üreticileri, dokuma ve hazır giyim sanayicileri ve ihracatçıların bir ortaya geldiği görüntü konferansta kelam alan Ulusal Pamuk Kurulu Lideri Bertan Balçık, “Pamuk ile ilgili sıkıntılar ülkemizdeki üretimi merkeze alarak ele alınmalı. Cumhurbaşkanına sunulan raporun birikimi 3 yıllık bir birikim. Üreticiler, 2018 yılından beri, Çin-ABD ticaret savaşı, dövizdeki atak, maliyetler derken çok önemli etkilendi. Pamuktaki fiyatları bugünden kalkarak değerlendirmeyin lütfen. Pamuk ekmek istemiyor üretici, kendisini sahipsiz, takviyesiz hissediyor. Bölümden bürokratlara yapılan bariz yanlışlar var. İthalat üreticinin fobisi. Türkiye’de çok ön planda olan bir şey ve üretici en kısa yoldan tahlil olarak onu görüyor maalesef. Bulmak istediği takviyesi bulamıyor zira. İstanbul Sanayi Odası’nın çalıştayında da konuştuk. Artık endüstricinin hammaddenin üretimi konusunda etkin olması gerekiyor. Üreticinin taleplerinin uç noktada ne olursa olsun, lakin endüstrici talep ederse gerçekleşeceğini biliyoruz. Üreticilerin, çırçırcıların eksikleri var. Doğrudur. Ancak kabul edelim ki, bu bölüm başıboş kaldı. Yalnızca prim takviyesi ile ilgili değil, yapısal sorunlarımız var. Buralara daima birlikte odaklanalım” diye konuştu.
“Destek siyasetleri en az 5 yıllık olmalı”
Bir müddet evvel kamuoyuyla paylaşılan İstanbul Sanayi Odası’nın tüm tarafların iştirakiyle düzenlediği Tarladan Markaya Pamuk Çalıştayı’nı hatırlatan İzmir Ticaret Borsası Lideri Barış Kocagöz şunları söyledi: “O çalıştayın sonuç raporunda pamukta neler yapılması gerektiği, nasıl hareket edilmesi gerektiği var. Tarladan gömleğe kadar büyük çerçevede baktık pamuğa… Ülke çıkarlarını önde tuttuk. Bu yıl çok güç bir yıl yaşıyor pamuk üreticileri. Geçen yıldan bu yana yüzde 30-35 ekili alan daralması var. Bu yıl 550-60O bin ton rekolte kestirim ediyoruz. Geçen 10 yılda yapılan çalışmalarla 1 milyon ton maksat koymuştuk. 950 bin tona ulaşmaya başladık. Fakat 400 bin ton pamuk hesapsızca ithal edildi. Son iki yıldır atılan yanlış adımlarla, son 7 yılda ulaşmış olduğumuz muvaffakiyet yerle bir oldu. Bunda bölümün farklı kusurları da tesirli oldu. Nisanda primlerin ödenmemesi en büyük meselelerden biri. Çiftçi nisanda yeni ekime giriyor, paraya muhtaçlığı var. Ayrıyeten destekleme siyasetlerinin en az 5 yıllık yapılması gerek. Üreticinin 5 yıl boyunca pamuktan ne alacağını bilmesi lazım. Devletin şunu demesi gerekiyor: Ben bir milyon ton maksat koydum, buna ulaşana kadar şu kadar dayanak vereceğim. Maksada ulaşınca, fazla geliyorsa o vakit desteklemeyi kısmaya başlayacak. Üretici nisan ayında ne parayı aldı ne de üreteceği pamuğun dayanağını biliyor. Hasat bekliyor tekrar bilmiyor. Sonunda Cumhurbaşkanı’na kadar bu sıkıntıları iletildi. İthalat yasağını savunmak fakat matematiği bilmeyenlerin işi olabilir. Mantıklı değil. Dokuma endüstrisini rekabet edebilir kılmak için sıfır gümrüğü var bu eserin… Lakin üretici de canlı kalmak zorunda. Üretici ayakta kalmazsa en başta bu ülkenin sanayicisi kaybedecek. Mısır, buğday, ayçiçekte gümrük vergileri üreticiyi koruyor. En çok takviye pamuğa veriliyor deniyor ancak dayanak ölçüsünü gümrük ölçüsü ile çarpın. Neyle rekabet ediyor pamuk üreticisi görün. Bu yıla gelince iplik sanayicisine de eleştirim olacak. Temmuz sonu, ağustos başı 60-70 bin ton pamuk depoda kaldı. Bu Türkiye’nin bir aylık tüketimi bile değil. Fakat millet pamuk satamıyor. Herkes alıcıdan çekilmiş, iplikçinin muhtaçlığı yok. Fiyatlar oldu 10,20. Bakıyorsunuz Brezilya pamuğu, 11,70. Ucuza pamuk alarak üreticiyi öldürüyorsunuz. Yalnızca bakanlığın değil, iplik-tekstil sanayicisinin pamuk siyaseti olmalı. Ucuza almak için çalışmamalı, üreticiyi de düşünmeli.”
“İthalat yasağı aritmetiğe aykırı”
Çukurova’nın 150 yıllık bir pamuk tarihi olduğunu belirten Adana Ticaret Borsası Lideri Şahin Bilgiç, “Bugün Adana’da pamuk ekim alanları, 3 milyon dekar alandan 300 bin dekara düşmüş. Pamuk üreticisi vaktinde pamukla güçlü olmuş. Lakin pamuk üretimi artık hem zahmetli hem de maliyetli bir haline geldi. Üretici alternatif eserlere yöneldi. ‘Bu yıl ekmedim, gelecek yıl ekerim’ deme durumu yok. Biz ithalata karşı değiliz. İthalat yasağı aritmetiğe karşıt. Pamuk ithalatı özgür olmalı. Endüstrici mecburen karşılamak zorunda muhtaçlığını. Fakat Türkiye’de pamuk üretilsin istiyorsak, stratejik eser diyorsak ona nazaran hareket etmek lazım. Pamuk ekilen topraklar narenciyeye dönmeye başladı. Adana’da narenciye ekilen alanlar 3-4 yıl evvel hiç yokken 3. sıraya yükseldi. Üretici para kazanamadığı vakit pamuktan kaçıyor. Para kazanırsa geri döner. Tarımda planlama eksikliğinden birtakım pahaları kaybediyoruz” dedi.
80 kuruş olan prim dayanağı 1,1 liraya yükseldi
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, geçtiğimiz cuma günü pamuk prim dayanağını açıkladı. Pakdemirli, şunları söyledi: “Pamuk üretiminde dünyada 6’ncı, randımanda 3’üncüyüz. Kütlü pamuk randımanı, dekarda yüzde 40 artarak 500 kilograma ulaştı. Bildiğiniz üzere pamukta prim dayanağı kilogram başına 80 kuruştu. Üreticilerimizden gelen talepler ve yaptığımız tahliller sonucu kütlü pamuk primini yüzde 37,5 artırarak kilogram başına 1,1 liraya çıkardık. Ayrıyeten pamuk üreticilerine, mazot ve gübre dayanağıyla birlikte kilogram başına 1,23 lira takviye ödeyeceğiz. İyi uğurlu olsun. Mazot ve gübre takviyeleriyle prim dayanakları içinde en yüksek dayanak meblağını pamuk çiftçisine ödüyoruz.”
Dünya