HANDAN SEMA CEYLAN
Türkiye’deki 252’si aktif 341 organize sanayi bölgesine (OSB) akreditasyon sistemi geliyor. Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Türkiye’nin üretim kalitesinin artması için harekete geçti. OSB’lerde kalite şuurunun geliştirilmesi, süreçlerde uygulama birliğinin sağlanarak OSB’lerdeki sanayicilerin memnuniyetine öncelik verilmesi emeliyle “OSB Akreditasyon Sistemi” uygulamaya konulacak.
Memleketler arası tecrübelerden de istifade edilerek “OSB’ler için Akreditasyon Standardı” hazırlanacak. Standardın hayata geçirilmesinde tarafsızlık ve bağımsızlığın korunması için de hem “Akreditasyon Kurulu” oluşturulacak hem de bağımsız denetçi kuruluşlarıyla mutabakatlar yapılacak.
Genel merkezlerinde sorularımızı yanıtlayan OSBÜK Idare Şurası Lideri Memiş Kütükcü, “Her OSB’nin farklı öncelikleri ve gereksinimleri var. Onlara daha iyi hizmet verebilmek için bu gereksinimlere uygun tahliller üretmemiz gerekiyor. Nasıl gelişmiş ülkeler ve gelişmekte olan ülkelerin farklı gereksinimleri var. Her bir OSB’nin de farklı muhtaçlıkları var” dedi. “Türkiye Iktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı (TEPAV) ile bir çalışma yaptık” diyen Kütükcü, şunları kaydetti: “Biz bu çalışmada dört farklı ihracı olan dört başka profile sahip OSB belirledik. Her profilin farklı maksatları olmalı. Bunlardan birincisi yer seçimi uygunsuz düşük performanslı OSB’ler. Bunların bölgesel yatırım ortamının geliştirilmesine gereksinimi var. İkinci sırada yer seçimi uygun lakin düşük performanslı OSB’ler var. Bunların ‘yeni idare modeli’ne geçmeleri ve üretim güçlerini artırmaları gerekiyor. Üçüncü sırada yer seçimi uygunsuz, yüksek performanslı OSB’ler yer alıyor. Bunların da altyapı geliştirmeleri ile rekabet talihlerini artırmaları gerekiyor. Son sırada yer seçimi de uygun, performansı da yüksek OSB’ler var. Bunların artık tematik, sektörel uzmanlaşmaya giden Türkiye’ye çağ atlatacak işler yapması gerekiyor.”
Yüzde 60’ı 2000 sonrası kuruldu
Türkiye’de birinci OSB’nin 1961’de kurulduğunun bilgisini veren Lider Kütükcü, “OSB’lerin 2000’li yıllara kadar yasası yoktu” dedi. Kütükcü, OSB’leri Cumhuriyet tarihinin en başarılı projelerinden birisi olarak tanımladı ve şunları söyledi: “OSB’ler endüstricinin muhtaçlıkları ve doğal kümelenme teşebbüsleriyle doğdu. Lakin ortadan geçen yılların akabinde bir kanuna gereksinimi oldu. 15 Nisan 2000 tarihinde OSB Kanunu çıktıktan sonra süratle OSB sayısı arttı. Yalnızca o yıl 28 OSB kuruldu. 2000 sonrasında ise 204 OSB kuruldu ki bu toplam OSB’lerin yüzde 60’ı manasına geliyor. Münasebetiyle öteki OSB’lerin öteki gereksinimleri ortaya çıktı. Türkiye sathına yayılmış birçok OSB var. Bir üst kuruluş olması gerektiği fikri o periyot hem Manisa OSB hem Manisa TSO lideri olan merhum Bülent Koşmaz tarafından ortaya atıldı ve onun teşebbüsüyle OSBÜK doğdu. 177 OSB bu yapıya üye oldu, lakin mecburilik yoktu. 1 Temmuz 2017 tarihli Üretim Islahat Paketi ile de hukukî kişiliğimize kavuştuk ve Türkiye’nin tüm OSB’leri artık OSBÜK çatısı altında.”
20 komite muhtaçlığa tahlil arıyor
Kurdukları 20 teknik çalışma komitesi ile OSB’lerin tüm meselelerine tahlil arayacaklarını anlatan Kütükcü, “Komisyonlarda bilişimden ve Ar-Ge’den kreşe kadar imardan etrafa kadar pek çok alan bulunuyor. Bu kurullarda OSB’lerden 10’ar arkadaşımız çalışıyor. Bu da 200 kişi yapar. 15 idare şurası üyemizin 15 bölge müdürü de çalışmaların içinde. Ayrıyeten OSBÜK’ün kendi takımında 12 arkadaşımız çalışıyor. Özetle 250 kişilik bir yeni yapılanmayla bölgelerimizin problemlerini çözmeye odaklandık. OSB’lerin sıkıntılarını çözmek neden kıymetli. Zira Türkiye Endüstrisinin En Büyük 500 Kuruluşu’nun yüzde 40’ı OSB’ler içinde üretim yapıyor, ülkemizdeki toplam elektrik tüketiminin yüzde 14.5’i OSB’lerden. Bu da demek oluyor ki Türkiye üretiminin kalbi OSB’ler” dedi.
Web tapu sistemi ile iş yükü azaldı
OSB’lerin gerek gelişme gerek yeni heyetim basamağında Tapu Müdürlükleri’nde büyük vakit kaybettiğini kaydeden Kütükcü, “Şimdi Web tapu sistemini hayata geçirdik. Böylelikle süreç müddetlerini kısalttık. Ayrıyeten pandemi sürecinde de online olarak işler yürüdü. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ile imzaladığımız protokolle devreye aldığımız sistemde elektronik ortamda süreç yapıyoruz” açıklamalarını yaptı.
Bursa 17 OSB ile başkan
92 OSB ile Türkiye’nin en çok sanayi bölgesinin Marmara’da bulunduğunu kaydeden Kütükcü, “Bu da OSB’lerin yüzde 27’si. Onu sırasıyla yüzde 17 ile Karadeniz, yüzde 16’şar oranlarla Ege ve İç Anadolu, yüzde 9 ile Akdeniz, yüzde 8’er oranlarla Güneydoğu ve Doğu Anadolu takip ediyor. 10 üzerinde OSB’ye sahip 6 kentimiz var. Bunlar 17 OSB ile Bursa, 14 OSB ile Tekirdağ, 14 OSB ile İzmir, 14 OSB ile Kocaeli, 13 OSB ile Ankara ve 10 OSB ile de Konya” diye konuştu.
“MÜCBİR SEBEP” BİLANÇO KAYIPLARI BAZ ALINARAK VERİLMELİ
COVID-19 salgınının olumsuz tesirlerinin giderilmesi için iktisat idaresi tarafından pek çok tedbirin alındığını söyleyen Memiş Kütükcü, “Başta makine dalı olmak üzere tüm imalat endüstrinin zorlayan sebep kapsamına alınması için Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına mevzuyu intikal ettirdik. Bizce zorlayan sebep ciro bazlı olmalı yani bilanço kayıpları baz alınarak yapılmalı” diye konuştu.
REAKTİF GÜÇ CEZASI UYGULANMAMALI
Toparlanma sağlansa da salgının üretimi tüm dünyada olduğu üzere bir devir sarstığını kaydeden Kütükcü, “İletim sistemi kullanıcısı OSB’ler ile TEİAŞ ortasında imzalanan Sistem Kullanım Muahedesi’nin 9. Unsurunda ‘İletim sistemine direkt bağlı tüketiciler ve dağıtım lisansına sahip hükmî şahısların iletim sisteminin her bir ölçüm noktasında çekecekleri endüktif reaktif gücün yahut verecekleri kapasitif reaktif gücün faal güce oranının ilgili mevzuata uygun olmaması durumunda’ reaktif ceza uygulanacağı belirtiliyor” diyerek, pandemi periyodu dikkate alınarak OSB’lere reaktif güç cezası uygulanmamasını talep etti.
En gelişmiş 78 OSB’nin 62’sinde güç tüketimi arttı
Dünyada pandemi duyuru edilmesinin çabucak akabinde mart ve nisan aylarında OSB’lerde taban noktayı gören elektrik tüketimi olumluya geçti. Türkiye’nin en gelişmiş 78 OSB’sinde elektrik tüketimi pandeminin başladığı mart ayına nazaran temmuzda yüzde 0.61 arttı. Ayrıyeten temmuz ayında 78 OSB’deki elektrik tüketimi bir evvelki aya nazaran yüzde 7.42 artış kaydetti. Böylelikle en gelişmiş 78 OSB’nin 62’sinde temmuz ayında elektrik tüketimi bir evvelki aya nazaran artmış oldu. İstanbul, Ankara, Düzce, Bursa üzere sanayi kentlerindeki OSB’lerde temmuz ayında elektrik tüketiminde yüzde 50’yi bulan yükselişler gerçekleşti. Birtakım OSB’lerdeki artışlar ve nedenleri şöyle:
• Türkiye’nin en büyük OSB’si Gaziantep’te haziran-temmuz periyodunda güç tüketimi yüzde 6,38 arttı.
• Diyarbakır OSB’de kimi büyük dokuma firmalarında korona hadisesi görülmesi nedeni ile süreksiz üretim kaybı yaşandı. Tüketim yüzde 21 düştü.
• İstanbul Deri OSB’de pandemi öncesi müracaat yapan lakin çalışma talihi bulamayan birtakım seramik üreticileri ve Fransız taban kaplama firmasının üretime başlamasıyla bölgede yüzde 58’lik bir güç tüketimi artışı gözlendi.
• Küçük sanayi üreticilerin ağır olarak bulunduğu Ankara Ostim OSB’de bir evvelki aya nazaran temmuzda yüzde 30’luk güç tüketimi artışı sağlandı.
• Otomotiv ve dokuma yüklü Sakarya, Bursa ve Kocaeli üçgenindeki 19 OSB’de bir evvelki aya nazaran temmuzda güç tüketiminde yüzde 7,68’lik artış oldu.
• İskenderun OSB’de Ekinciler Demir ve Çelik Fabrikasının ek ünitelerini devreye alması ile bölge de yüzde 43.15’lik büyük bir güç tüketimi artışı yaşandı.
• Mardin OSB’de hasat döneminin başlamasıyla un fabrikalarında önemli üretim artışları meydana geldi. Bu nedenle 1-24 Mart’a nazaran temmuzda yüzde 26’lık güç tüketimi artışı yaşandı.
Dünya