Hilal SARI
Birinci dalgadaki COVID-19’a nazaran çok daha bulaşıcı olan Delta varyantıyla, hadise sayıları birçok ülkede tekrar artışa geçerken, maske kullanımı da tekrar zarurî önlemler ortasına alınıyor. ABD’de ortalarında General Motors, Wallmart, Stellantis, Amazon, Facebook, Microsoft üzere devlerin de bulunduğu maske zaruriliği getiren şirketler listesine son olarak Tesla da eklendi. Farklı dallardan birçok şirket, aşılanmış olsalar dahi maske kullanımının mecburî olacağını duyurdu.
Öte yandan uzmanlar, virüsün gözden de bulaştığını ve salgının hızlanmasının tek nedeninin varyantlar olmadığını hatırlatıyor. Dünyanın en saygın medikal yayını The Lancet’te 23 Şubat’ta yayımlanmış olan lakin tekrar gündeme gelmeye başlayan makale, grip üzere virüslerin gözden de bulaştığının 100 yıldır bilindiğine dikkat çekiyor ve COVID-19’da bu hususta farkındalığın düşük olduğuna vurgu yapıyor. ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi (CDC) tavsiyesi uyarınca ABD’deki birçok şirket, ofislerinde, mağazalarında ve üretim tesislerinde maskeye ait kurallarını tekrar güncellemeye başladı. Delta varyantının tüm dünyada olduğu üzere ABD’de de olayları tekrar süratle yükseltmesinin ekonomilere bulaşmaması için uzmanlarca da kapalı ortamlarda aşı durumuna bakılmaksızın maske takılmaya devam edilmeli.
ABD’li elektrikli otomotiv üreticisi Tesla da maske zorunluluğunu geri getiren şirketler kervanına katıldı ve pazar günü Wall Street Journal’da yer alan bir habere nazaran, hususa yakın kaynaklar şirketin “aşı olup olmadıklarına bakılmaksızın Nevada bölgesindeki Reno tesisi çalışanlarına maske kullanmaları talimatı verdiğini” söyledi. Hem ABD’de hem tüm dünyada aşı zaruriliği tartışmaları da devam ederken, ABD’nin Florida eyaletinde valinin “aşı pasaportu uygulanamaz” çıkışına bir hakim kararıyla karşılık verdi ve Norveçli cruise gemisinin girişlerde aşı pasaportu mecburiliği getirmesini hukuka uygun buldu.
Aşı tartışmaları sürse de, CNN’in üç çalışanını aşı olmadığı için işten çıkarması yahut Facebook’tan Alphabet’e, United Airlines’dan Uber’e birçok şirket çalışanlarından aşı olmalarını talep ediyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin de “demokratik ülkelerde aşı zarurî hale getirilebilir” kararı olduğunu da hatırlatalım.
ABD’de maske ve aşı zaruriliği getiren birtakım şirketler
TESLA GENERAL MOTORS: Nevada batarya fabrikasında haftabaşından itibaren kapalı ortamlarda maske takılmasını zarurî hale getirdi. Daha evvel kural yalnızca aşı olmamış çalışanlara uygulanıyordu.
FORD MOTOR CO, STELLANTIS NV: Tüm ABD fabrikalarında, ofislerinde, depolarında aşı durumuna bakılmaksızın maske mecburî.
AMAZON: Tüm çalışanlarına çok bulaşıcı Delta varyantı nedeniyle tedbir gayeli olarak maske kullanımını mecburî hale getirdi.
MICROSOFT: Tüm çalışanlar, tedarikçiler, satış distribütörleri ve z iyaretçiler şirket binalarına girişte aşı olduğunu kanıtlamak zorunda.
UNITED AIRLINES: Tüm çalışanlarına aşıyı mecburî hale getirdi.
UBER: Tüm çalışanlarına aşıyı mecburî hale getirdi ve konuttan çalışmanın sonlanacağı tarihi tüm dünyada ekim sonuna erteledi.
PFIZER: ABD’deki tüm çalışanlar ve tedarikçiler aşı olmak ve haftalık COVID-19 testine girmek zorunda.
TYSON FOODS INC: Tüm çalışanlarına aşıyı zarurî hale getirdi.
GAP: Bay Area, New York ve Albuquerque eyaletlerindeki merkezlerde 7 Eylül’den itibaren girişlerde aşı kartı gösterilmek zorunda. Maske mecburiliği da var fakat yasa gerektirmediği sürece lakin yalnızca aşı olmamış çalışanlar iç yerlerde maske takmak zorunda.
LINKEDIN CORP: Birçok çalışanına uzaktan çalışma talihi veriyor, isteyen ofise gitmeyi tercih edebiliyor.
JPMORGAN CHASE & CO: Tüm ABD ofislerinde aşı durumuna bakılmaksızın maske mecburiliği var.
CATERPILLAR INC: Tüm çalışanlarına, tedarikçilerine ve şirketin tesislerine gelen ziyaretçilere maskeyi zarurî hale getirdi.
MCDONALD’S CORP: Tüm müşteriler ve çalışanlar yüksek bulaş riski olan bölgelerde aşı durumuna bakılmaksızın maske takmak zorunda.
WALMART INC: ABD’de COVID-19 bulaş riski yüksek olan beldelerdeki çalışanlarına maske takılmasını mecburî hale getirdi ve beyaz yaka çalışanına aşıyı zarurî hale getirdi.
APPLE: ABD’deki birçok mağazasında maske zarurî.
TARGET: Bulaş riski yüksek olan yerlerde hem mağaza çalışanlarına hem müşterilere maske zarurî.
HOME DEPOT: Aşı olup olmadığına bakılmaksızın tüm çalışanlarına, tedarikçilerine, ofiste, depolarda yahut mağazalarda maskeyi mecburî hale getirdi. Mağazalarda müşterilere de maske zarurî.
ALPHABET: Meskenden çalışmayı 18 Ekim’e uzatan şirketin tüm çalışanları aşı olmak zorunda.
FACEBOOK: Ofise gelen tüm çalışanlara aşı mecburî.
WALT DISNEY: 30 Temmuz’dan itibaren aşı durumuna bakılmaksızın tüm ziyaretçiler için maske mecburî.
Dünya
