Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) bugün Türkiye’ye özel yayınladığı bir notta, Türkiye’ye soruşturma ve kovuşturma bağımsızlığını korumak dahil, yurtdışı rüşvetle çabayı hızlandıracak ıslahatları ivedilikle uygulamaya koyması davetinde bulundu.
OECD, Türkiye’nin OECD Rüşvetle Çaba Mukavelesi’nin uygulanması yahut yurtdışı rüşvet kabahatlerinin çok düşük seviyede denetlenmesi bahislerinde çalışma kümesinin kaygılarını gidermek için kâfi adım atmadığını savundu.
OECD tarafından yapılan açıklamada OECD rüşvetle çaba çalışma kümesinin 21-22 Haziran’da adalet, dışişleri, içişleri bakanlıkları, HSYK ve TBMM Adalet Komitesi’nden yetkililerle görüşerek mevzuyu ele aldığı söz edildi.
Açıklamada, OECD heyetinin kontratın “önemine karşın Türkiye’nin rastgele bir memleketler arası rüşvet olayını muvaffakiyet ile sonuçlandırmadığını söz ederek, Türkiye’nin bu bahisteki uğraşını güçlendirmesi çağrısı” yaptığı belirtildi.
OECD’nin resmi web sitesinden yayımlanan ve “Türkiye, soruşturma ve kovuşturmanın bağımsızlığını korumak da dâhil olmak üzere, yurtdışı rüşvetle uğraşa sürat katacak değerli ıslahatları ivedilikle uygulamaya koymalı” başlığıyla kullanılan açıklamanın tam metni ise şöyle:
Türkiye, OECD Rüşvetle Gayret Kontratının uygulanması yahut yurtdışı rüşvet hatalarının çok düşük seviyede denetlenmesi bahislerinde OECD Rüşvetle Çaba Çalışma Kümesinin telaşlarını gidermek için kâfi adımları atmamıştır. Çalışma kümesi 2014 yılından bu yana Türkiye’ye, kovuşturmanın bağımsızlığının korunması, yurtdışı rüşvet ile ilgili hukuksal bireylerin sorumluluğuna ait mevzuatını güçlendirilmesi ve kuşkulu memleketler arası rüşvet hadiselerini bildiren bireylerin kâfi formda korunmasının sağlaması da dâhil olmak üzere, yurtdışı rüşvet olaylarının tesirli bir formda tahkik edilmesi ve kovuşturulması daveti yapmaktadır.
21-22 Haziran 2021 tarihlerinde Çalışma Kümesinin Üst Seviye Misyonunda, Adalet Bakanlığı, Dış İşleri Bakanlığı, İç İşleri Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Yargıçlar ve Savcılar Yüksek Heyeti, Türkiye OECD Daimi Temsilciği ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Adalet Kurulundan üst seviye yetkililerin iştirakiyle gerçekleştirilen çevrimiçi toplantılarda bu önemli sorunlar ele alınmıştır.
“Türkiye’den toplantıya üst seviye iştiraki not ettik”
Kolombiya, Almanya, Yeni Zelanda, Rusya, İsveç ve Amerika Birleşik Devletlerinden delegelerden oluşan ve Çalışma Kümesi Lideri liderliğindeki Üst Seviye Misyon, COVID-19 salgını nedeniyle yaşanan güçlü şartlara karşın Çalışma Kümesinin davetine olumlu cevap verdikleri için Türk makamlarına şükranlarını lisana getirmiştir. Misyon, Türkiye’nin Rüşvetle Çaba Kontratı kapsamındaki yükümlülüklerini uygulama konusunda önemli bağlılığını vurgulayan Adalet Bakanı da dâhil olmak üzere, Türkiye’den toplantıya üst seviye iştiraki bilhassa not etmiştir.
Üst Seviye Misyon, Kabahatler Kanununda Aralık 2020’de hükmî bireylerin yurtdışı rüşvet kapsamında sorumluklarıyla ilgili olarak cezaların artırılması da dâhil olmak üzere yapılan değişiklikleri memnuniyetle karşılamıştır. Türkiye ayrıyeten, bu değişikliklerin, bir hükmî kişi aleyhine yurtdışı rüşvet kuşkusu nedeniyle kovuşturma başlatmak için gerçek bir kişi hakkında kovuşturmanın gerekli olmadığını açıklığa kavuşturduğunu belirtirken, Rüşvetle Çaba Çalışma Kümesi delegasyonu bunun hâlâ pratikte kanıtlanması gerektiğini düşünmektedir.
“Türkiye rastgele bir memleketler arası rüşvet hadisesini sonuçlandıramadı”
Üst Seviye Misyon, kontratın icra edilmesinin ehemmiyetini vurgulamış ve ekonomik ehemmiyetine karşın Türkiye’nin rastgele bir memleketler arası rüşvet olayını muvaffakiyet ile sonuçlandırmadığını söz ederek, Türkiye’nin bu bahisteki gayretini güçlendirmesi daveti yapmıştır. Türkiye, sadece karşılıklı isimli yardım taleplerine güvenmek yerine, soruşturma başlatmak için farklı kaynaklardan daha proaktif bir halde bilgi toplamalıdır. Ayrıyeten Çalışma Kümesi delegasyon üyeleri, 2014 ve 2016 yılları ortasında gerçekleşen isimli ve kolluk kuvvetleri vazifelilerinin arka arda geniş çaplı bir halde misyondan uzaklaştırılması ve yine atanması ışığında, Türkiye’nin soruşturma ve kovuşturmaların bağımsızlığının korunması için rastgele bir önlem almadığı konusunda da önemli kaygılarını muhafazaya devam etmektedirler.
“Aralık 2020’de yapılan kabahatler kanunu değişikliği memnuniyet verici”
Son olarak Üst Seviye Misyon, Türkiye’nin 2016 Yolsuzlukla Gayret Planında belirttiği formda ihbar ve şikâyette bulunanların korunmasıyla ilgili mevzuatını kâfi ölçüde değiştirmediği için derin ıstırap duymaktadır. Misyon, 2021 yılının Ekim ayına kadar taslağının hazırlanması beklenen yeni Yolsuzlukla Uğraş Stratejisine ihbar ve şikâyette bulunanların korunması konusunun eklenmesinin sağlanması tarafında adımların atılacağı konusunda Türkiye’nin garanti vermesi karşısında memnuniyetini de lisana getirmiştir.
“Türkiye’deki gelişmeler yakından izlenecek”
38 OECD Üye ülkesi ve Arjantin, Brezilya, Bulgaristan, Peru, Rusya ve Güney Afrika’dan oluşan Rüşvetle Çaba Çalışma Kümesi, Rüşvetle Gayret Mukavelesinin Taraflarından oluşmaktadır. Çalışma Kümesi, Kontratın tüm Taraflarca uygulanmasını izlemeye yönelik sistematik bir program yürütmektedir. Çalışma Kümesi, 2019 yılının Ekim ayında gerçekleşen toplantısında hemen bir Üst Seviye Misyon oluşturulması gerektiğine karar vermişti. Çalışma Kümesi, bilhassa Haziran 2023’te gerçekleştirilmesi planlanan Türkiye’nin dördüncü evre değerlendirmesi kapsamında, Rüşvetle Gayret Kontratının uygulanması ve yurtdışı rüşvet hatalarının denetlenmesi mevzularında Türkiye’deki gelişmeleri yakından izleyecektir.”
Dünya