Elif KARACA
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ‘önden yüklemeli ve güçlü sıkılaştırma’ kararı alarak, siyaset faizini 200 baz puan artışla yüzde 19’a çekti.
TCMB’de daha evvel kıymetli vazifelerde bulunan isimler, Merkez Bankası’nın ‘süpriz’ artırım kararını DÜNYA’ya kıymetlendirdi:
Durmuş Yılmaz: MB’nin kredibilite inşası devam ediyor
Merkez Bankası, beklentilerim doğrultusunda siyaset faizini yüzde 17 den yüzde 19’a yükseltti. Hakikat bir karar. MB’nin kredibilite inşası devam ediyor. Bağlantısı güçlü.
Lakin, gerçek ekonomimizin içinde bulunduğu döngüsel konjonktür aslında faiz artırımından çok faiz indirimlerini gerektiriyor. Bu kadar yüksek faiz başta KOBİ’ler olmak üzere şirketler kesitini makûs etkiliyor. Ne deva ki, enflasyon ve ekonomik daralma üzere iki kötüyü birebir anda yaşıyoruz. Başladığımız işi bitirmemiz gerekir, geçmişte gösterdiğimiz sabırsızlıklardan uzak durup ekonomik maliyetini üstlendiğimiz siyasetlerin sonucunu sabırla beklemeliyiz.
Merkez Bankası, ülkenin devasa problemlerine tek başına deva olamaz. TCMB son vakitlerde uyguladığı gerçek siyasetlerle idareye vakit kazandırıyor. İdare ise “efradını cami ağyarını mani” makro istikrar siyaseti uygulamak yerine mikro yaklaşımları temel alan paketlerle vakit harcıyor.
İbrahim Turhan: Kuşkulara çok net karşılık verdi
Merkez Bankası, son faiz kararıyla piyasanın önüne geçti. Kendisiyle ilgili kuşkulara çok net bir karşılık vermiş oldu. Aslında olağan şartlarda bu ölçüde bir faiz artırımına gerek olmayabilirdi. Şu anda para siyasetindeki bu ek sıkılaştırma iktisat idaresinin 2018-2020 ortasındaki günahlarının bedelini ödemek manası taşıyor. Satılan döviz rezervi izlenen yanlış siyasetler merkez bankası bağımsızlığının zedelenmesi önemli bir prestij kaybına yol açtı. Global piyasalarda yaşanan çalkantılardan Türk Lirası’nın besbelli biçimde daha olumsuz etkilendiğini gören MB buna reaksiyon vermek zorunda hissetti.
Önümüzdeki periyotta bilhassa mayıs ayından itibaren yıllık enflasyonda düşüş gözlenecek olmasına rağmen üst istikametli riskleri göz önünde bulundurarak ön yüklemeli ve çok güçlü bir nakdî sıkılaştırma gerçekleştirildi. Bildiğimiz üzere geçen ay mali transfer düzeneğinin aktifliği ile ilgili rahatsızlık duyduğunu, para siyasetinde MB’nin gerçekleştirdiği sıkılaştırmanın finansal şartlara yeteri kadar yansımadığını düşünen MB, zarurî karşılıklar üzerinden bir sıkılaştırma daha yapmıştı. O devirde piyasada MB bağımsızlığına yönelik kuşkular oluşmuş, siyaset faizini daha fazla artıramadıkları için bu yola başvurduklarını savunanlar olmuştu. MB’nin bugünkü yansısı bir ölçüde bu kuşkuları da bertaraf etmeye yönelikti. Yeni liderin hem siyaset kararları hem irtibatta kullandığı lisan son derece güçlü bir MB duruşu sergiliyor.
Hakan Kara: Belirsizliklere karşı bir müdafaa kalkanı
Merkez Bankası enflasyona yönelik üst istikametli risklere atıfta bulunarak güçlü bir sıkılaştırma yaptı. Naci Beyefendi misyona geldiğinden bu yana gerek aldığı kararlar gerekse bağlantısı ile iyi bir imtihan verdi. Kasım’dan bu yana atılan bütün adımları dikkatle incelediğimizde basiretli bir Merkez Bankacılığı örneği görüyoruz.
Bugünkü adım önümüzdeki periyoda ait belirsizliklere karşı bir müdafaa kalkanı sağlaması bakımından değerliydi. Enflasyon beklentilerini ve risk primini azaltma konusunda değerli katkı sağlayacaktır. Bu açıdan bakıldığında fiyat istikrarı tarafında kritik günlerden birini yaşadığımızı söz etmek mümkün.
Elbette şu hususu da eklemek lazım. Daima faiz artırarak bir yere varamayız. Siyasi, jeopolitik ve milletlerarası bağlar alanlarında beklentileri iyileştirecek güçlü adımlara gereksinim var. Merkez Bankasının bugünkü kararı bu önlemlerin atılması için yalnızca bir vakit kazandırıyor. Adımlar gecikirse bu kez sıcak para akımı ve bilançolardaki uyuşmazlıklar bir müddet sonra tekrar kırılganlığı besleyebilir. Bu nedenle enflasyonla uğraş ve beklenti idaresinde maliye siyaseti ve öbür alanlarda merkez bankasını yalnız bırakmamamız gerekiyor.
Fatih Özatay: Kapsamlı bir ekonomik program gereksinimi ima eden cümle yok
PPK siyaset faizini iki puan yükseltti. Böylece, bir puan artış beklentisinin çok üzerine çıktı. Buna karşılık, kapsamlı bir ekonomik programa muhtaçlığı ima eden birkaç cümle yok metinde. Durum şu hasebiyle: Yeni bir olumsuz şoka kadar kur evvel düşecek, sonra sakinleşecek. Risk primi de TCMB’nin üzerine düşeni yapması nedeniyle bir ölçü aşağı inecek ancak hala yüksek seviyelerde seyredecek. Yeni bir şok gelecek olursa herkes tekrar TCMB’ye dönecek ve ne kadar faiz artırımı gerektiğini tartışacak.
Uğur Gürses: ‘İş başa düştü’ bildirisi
Birkaç aydır kelamlı olarak bildirilerle vakit kazanan Merkez Bankası, piyasalarda kendisine atfedilen 1 puanlık faiz artışı yapacağına dair beklentinin üzerinde bir artış yaptı. Bu, aslında kelamlı yapmak yerine daha evvel faiz artışı ile karşılık vermesi gereken, enflasyon görünümüne gecikmeli fakat görece telafi edici 2 puanlık bir faiz artışı oldu.
Bu aslında, global şartlar yanında Türkiye’de ıslahat taahhütleri ile ortaya konan paketlerden bilhassa aykırı dolarizasyon alanında fayda beklemediğinin de işareti. Yani “iş başa düştü” bildirisi bir bakıma.
Dünya