Esra ÖZARFAT
BURSA – Marmara Denizi’nin İstanbul kıyılarında Mart ayının ikinci haftasında görülmeye başlayan, Yalova, İzmit Körfezi, Çanakkale ve Balıkesir kıyılarının akabinde Bursa’nın Gemlik ve Mudanya kıyılarını da açık kahverengine boyayan balıkçıların deniz salyası dediği, alg/plankton patlaması (müsilaj) Marmara Denizi’nin ekosistemini tehdit ediyor. Bursa’nın Marmara Denizi’ne kıyısı Gemlik Körfezi’nin kuzeyinden güney kıyılarında Bandırma hududuna kadar uzanan yaklaşık 115 kilometrelik bir alanı kapsıyor. Marmara Denizi’ni tesiri altına alan müsilaj sıkıntısıyla ilgili Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Bursa Vilayet Uyum Heyeti ismine açıklama yapan TMMOB Etraf Mühendisleri Odası Bursa Şube Lideri Sevim Yürüten, “Bu durum bizce Marmara Denizi’ndeki kirliliği anlatan acı bir çığlıktır ve Marmara Denizi ekosistemindeki bozulmanın açık bir göstergesidir. Ortaya çıkan bu durum balıkçılığa ve turizme tesirleri sebebiyle kıymetli ekonomik kayıplara da yol açmaktadır” dedi. Yürüten, deniz ekosistemindeki bozulmanın yaklaşık 25 milyon kişinin yaşadığı Marmara Bölgesi’ndeki ağır endüstrileşme ve yerleşimden kaynaklanan evsel ve endüstriyel atık sular ile kara kökenli başka kirleticiler nedeniyle yaşandığını belirtti.
“Ulusal Aksiyon Planı kapsamında somut adımlar atılmalı”
Yürüten, “Hızlı nüfus artışı, kentleşme ve endüstrinin gelişimi nedeni ile oluşan atık ölçüsü her geçen gün değerli ölçüde artmaktadır. Denizlerimizin kara kökenli bu kirleticilere karşı korunmasına yönelik 2018 yılında düzenlenen Ulusal Aksiyon Planı kapsamında somut adımlar atılmalıdır. Etraf kirliliğini önlemek, kirliliği temizlemekten çok daha ekonomik ve çevreci bir yaklaşımdır” diye konuştu. Endüstriyel ve evsel atıksu arıtma tesislerinin yaygınlaştırılması ve mevcut tesislerde de kontrollerin artırılması gerektiğine işaret eden Sevim Yürüten, atıksu arıtımı yapılmadan derin deniz deşarjına müsaade verilmemesi, parametrelerin çevrimiçi takip edilmesi, arıtılmış su kullanımının desteklenmesi gerektiğini lisana getirdi. Marmara Denizi Hareket Planı’nın bütüncül bir yaklaşımla tüm paydaşlarla hazırlanarak lokal idareler ve Bakanlık tarafından süratle uygulanması gerektiğine işaret eden Yürüten, “İklim Değişikliği Aksiyon Planları süratle hayata geçirilmelidir. 1/100.000 Ölçekli Etraf Sistemi Planı ve kararlarında de Marmara Denizi’nin korunması unsuru temel alınmalıdır” dedi.
Denizin paklığı yüzme dönemine yetiştirilecek
Bursa Büyükşehir Belediyesi Kıyı Planlama ve Üretim Şube Müdürlüğü grupları, havaların ısınmasının akabinde müsilajın katılaşması ile birlikte deniz temizleme araçlarıyla paklığa yine başladı. Başlatılan çalışma ile kıyısı kaplayan deniz salyaları yüzeyden temizlenerek katı atık tesislerinde bertaraf edilmeye başlandı. Kıyı Planlama ve Üretim Şube Müdürü Yükseler Göktaş, müsilajın su yüzüne çıkmasının mevsimsel biyolojik bir olay olduğunu belirterek, “Çalışmaları kısa müddette tamamlayıp, yüzme döneminin açılmasıyla birlikte halkımızı pak bir deniz ve kıyılarla buluşturmayı hedefliyoruz” diye konuştu.
“Sorun sanayi atıkları değil”
Gemlik Belediye Lideri Mehmet Uğur Sertaslan, kirliliğin sanayi atıkları nedeniyle değil, arıtılmamış evsel atıkların derin deşarj sistemleri ile denize dökülmeleri ve sıcaklık değişimleri nedeniyle meydana geldiğini söz etti. Lider Sertaslan şu açıklamayı yaptı, “Orhangazi arıtmasının yapılması, evsel atıkların arıtılmadan körfeze atılmaması lazım. Marmara Denizi’ne kıyısı olan bütün belediyelerin bunu yapması gerekiyor. Yıllardır evsel atıklar derin deşarj denilen bir sistemle denize bırakıldı. Sonunu daima birlikte görüyoruz. Bunun balık popülasyonu üzerinde önemli bir tesiri var. Deniz kendine kıyı bulabilseydi, Marmara’yı beton bir göl haline getirmeseydik yükünü üzerinden atardı. Lakin her yer beton ve kaya, tabana çökeceği güne kadar bekleyeceğiz.”
“Kıyısı olan vilayet ve ilçeler ortak çalışma yapmalı”
Mudanya Belediye Lideri Hayri Türkyılmaz ise Marmara Denizi’ne kıyısı olan tüm vilayet ve ilçe belediyelerinin bir ortaya gelerek bilim insanlarının görüşleri doğrultusunda ortak bir çalışma yapması gerektiğini söyledi. Türkyılmaz; “Marmara Denizi’ne arıtma diye yapılan ve aslında derin deşarj olan 500 metre ileriye dökülen birçok atık var. O atıkların biyolojik arıtma ile arıtılması lazım. Marmara denizini kirleten nedenleri ortadan kaldırırsanız pak olur. Nilüfer OSB’den Demirtaş OSB’ye kadar giden endüstrinin kirliliği Nilüfer deresine akıyor. Buranın temizlenmesi gerek. Belediye olarak müsilaj meselesine karşı İstanbul Büyükşehir Belediyesi işbirliği ile kendi hudutlarımız içinde Karacabey, Gemlik ortasında 55 kilometrelik kıyısı temizlemek için harekete geçtik” dedi.
Dünya