Emre KARTALOĞLU / TÜRMOB Genel Lideri
2008 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sevk edilen “Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanun Tasarısı” TBMM’nin 7 Haziran 2012 tarihli oturumunda kabul edilerek maddeleşti. Arabuluculuk; sistematik teknikler uygulayarak, görüşmek ve müzakerelerde bulunmak gayesiyle tarafları bir ortaya getiren, onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle tahlillerini kendilerinin üretmesini sağlamak için ortalarında bağlantı sürecinin kurulmasını gerçekleştiren, tarafların tahlil üretemediklerinin ortaya çıkması halinde tahlil önerisi de getirebilen, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin iştirakiyle ve ihtiyari olarak yürütülen uyuşmazlık tahlil metodu olarak tanımlanmaktadır.
Özel Hukuk uyuşmazlıklarına husus mahkeme öncesi, mahkeme kademesi ve mahkeme sonrasındaki uyuşmazlıklar için alternatif tahlil yolu sunabilen tarafsız, Adalet Bakanlığı’na bağlı Arabuluculuk Daire Başkanlığının siciline kayıtlı hukuk ehil bireyler arabulucu oluyor. Alternatif uyuşmazlık tahlil usullerinden biri olan, arabuluculuğun uygulama alanı giderek genişlemektedir. Ülkemizde arabulucular yalnızca hukuk fakültesi mezunları ortasından seçilmekte. Bu durumun dünyada öteki bir örneği yok. Yani arabulucu olmanın koşulunu hukuk fakültesi mezuniyetine bağlayan diğer bir ülke yok.
Danimarka ve Yunanistan’da hukuk fakültesi mezunlarının arabulucu olmaları kaidesi bulunuyordu, lakin onlar da bu kuralı kaldırdı. Arabulucularda hukuk fakültesi koşulu arayan tek ülke olarak Türkiye kaldı. Arabuluculuğun ülkemizde de kesinlikle hukuk dışı mesleklere açılması gerekmektedir. Türkiye Büyük Millet Meclisi, mesleksel korumacılık yerine gerçek gerçekliğe ve gereksinime karşılık veren bir yaklaşımla mevzuyu yine değerlendirmelidir.
Ülkemizde bilhassa iş ve ticaret hayatının vazgeçilmezi mali müşavirler ve yeminli mali müşavirlerdir. Bu kapsamda gerek iş uyuşmazlıklarında gerekse ticari uyuşmazlıklarda mali müşavirlerin birikimlerinden istifade edilmesi gerekmektedir.
Dünyada ve ülkemizde mali müşavirlik mesleğinden beklenti ve talepler gelişen ekonomik ve toplumsal şartlara nazaran yine şekillenmektedir. Mali müşavirler, sağlam işletme danışmanı olarak yeni uzmanlık alanlarıyla hizmet sunan bir yapı sergiliyorlar. Bu hizmet sunumunda, raporlama, kontrol, danışmanlık, derecelendirme, değerleme, kurumsal idare, stratejik planlama, isimli muhasebecilik, hile kontrolü, entegre raporlama üzere birçok alan ön plana çıkıyor ve çıkmaya devam ediyor.
Günümüzün karmaşık ve dinamik ortamında çalışan mali müşavirler, karşılaştıkları problemleri çözebilmek ve rasyonel kararlar alabilmek için stratejik düşünme usulü ile çalışmalarını yürütmektedir. Bu özellikleriyle ticari uyuşmazlıkların tahlilinde büyük yarar ve kıymet yaratacaklardır.
Mukayeseli hukukta yeri olmayan arabulucuların hukuk mezunu olması uygulamasından vazgeçilerek, mali müşavirlerden de arabulucu olarak istifade edilmesi, birçok ihtilafın yargıya yansımadan süratli bir formda tahliline katkı sağlayacaktır.
Ticari uyuşmazlıklarda son derece tecrübeli olan mali müşavirlerin ve yeminli mali müşavirlerin arabulucu olması, arabuluculuk müessesinin ruhuna uygun olacağı üzere ihtilafların tahliline katkı sunacaktır.
Dünya