Resmi Gazete’de yayınlanan kanun değişikliğiyle mayıs sonuna kadar olan çeklerin ibraz mühletinin ertelenmesinin makina ve genel imalat sanayiine tesirlerini pahalandıran Türkiye Makina Federasyonu (MAKFED) İdare Konseyi Lideri Adnan Dalgakıran, “Bir canbaz maharetiyle yol almaya çabaladığımız bir periyotta bütün borç ve alacakları eş vakitli olarak kapsamayan rastgele bir erteleme, pandemi sürecinde giderek kırılgan hale gelen mali yapımızda telafisi güç ziyanlara sebep olabilir. Nakit akışımızı çok hassas istikrarlar üzerinde sürdürmeye çalışıyoruz. Vecibelerin kısmen ertelenmesi nakit zincirini kıracaktır” dedi.
Düzenlemeyle çek ibraz mühleti ertelenirken, işletmelerin finansman kuruluşlarına ve devlete karşı olan vecibelerinin ertelenmesine dair önlemlerin geliştirilmemiş olduğuna dikkat çeken Türkiye Makina Federasyonu (MAKFED) İdare Konseyi Lideri Adnan Dalgakıran şunları söyledi:
“Çek alıp vermenin pratiğine müdahale, üretim zincirini akamete uğratır. Ciro edilebilme vasfıyla işletmelerin cari süreçleri içinde kıymetli yer tutan çeklerin ibrazının ertelenmesinin hem kesim ve paydaşları ortasındaki bağları zayıflatacağını hem de nakit akış zincirini kırarak üretim ekosisteminde ve ticari hayatta telafisi güç hasarlara sebep olacağını düşünüyoruz. Bir diğer negatif tesir, çeklerin iş görürlüğünün tartışılır hale gelecek ve inançlı bir ödeme yahut teminat aracı olma vasfını yitirecek olmasıdır”
“Tüccar, günü gelince çekleri ödemek isteyecektir”
Çek ve senetlerin ertelenmesinin ticaret kanunun aslını teşkil eden basiretli tüccarın cezalandırılması manasına geleceğini belirten Dalgakıran, “Kapanma nedeniyle ödeme zahmetine düşen esnafın devasına elbette tahlil aranmalı lakin bu tahlil öteki bir işletmenin nakit akışını bozarak olmamalı. Bankaların, ödeme düşüncesine düşülen çekin karşılığını sembolik faizlerle kredilendirmesi ya da faizin devletçe karşılanması sorunu çözebilir. Ticari prestijini korumak isteyen her basiretli tüccar, günü gelince o ertelenebileceği söylenen çekleri ödemek isteyecektir. Bunun önü kapatılmamalıdır” biçiminde konuştu.
“Küresel istikrarsızlıkdan peşin ödemeyle korunabiliyoruz”
Türkiye ihracatının yüzde 11’ini gerçekleştiren makina kesiminin finansal araçlara kolay kolay ulaşamayan KOBİ yüklü yapısıyla zorlayan sebep kapsamına alınmamış olmasının olumsuz tesirlerini şimdi telafi etmeye başladığının altını çizen Dalgakıran, “Sınai işletmelerimizin alacak ve borçları ortasında hassas istikrarlarla yol almaya çalıştıkları bu periyotta hammadde fiyatları global ölçekte olağanüstü istikrarsız ve spekülasyondan fakat peşin ödemeyle korunabiliyoruz. Bunun için de bu dalgalı devirde olabildiğince likit kalmaya çalışıyoruz. Açtığımız akreditiflerin vadeleri geliyor, SGK ve muhtasar vergilerimizi, işçi fiyatlarımızı ödemezlik edemeyiz. Bir ay öngörülmüş olsa dahi, gelirlerin ertelendiği lakin sarfiyatların sürdüğü bir vakit diliminin bölümün üretim ve rekabet kabiliyetini zaafa uğratması kaçınılmazdır.” tabirlerini kullandı.
“Düzenleme istismara açık bırakılmamalı”
Makinaların tesliminde vadeli çek alınmasının yaygın bir uygulama olduğunu ve ertelemeye dair düzenlemenin nasıl hayata geçirileceği istikametinde ortaya çıkan belirsizliğin imalatçıları huzursuz ettiğini vurgulayan Dalgakıran şunları söyledi: “Süresi içinde bankalara ibraz edilmeyen çeklerin geçerliliklerini yitireceği ve çeki düzenleyenin çekten cayma hakkının doğacağı durumların önüne geçecek ek önlemlerin gecikmesi makus niyetlilere fırsat sağlayabilir. Çeklere yönelik düzenlemede ibrazın ertelenmesi değil ve lakin karşılıksız çeklere dair hukuksal süreçlerin ertelenmesinin orta bir tahlil olabileceğini değerlendirmekle birlikte, geliri ertelenen işletmelerin masraflarının de ertelenmesi ya da ziyanlarının telafi edilmesi gerektiğinin değerine işaret etmek istiyoruz.”
Dünya