Bilgi yoğunluğu olarak bereketli bir haftaya giriyor olsak da, bunlardan biri hepsine bedel: Çarşamba öğlenden sonra gelecek olan para siyaseti konseyinin faiz kararı.
TCMB Lideri, misyona geldikten çabucak sonra Nisan-Mayıs periyodunda enflasyonun tepe yapmasını beklediklerini açıklamıştı. O denli olmadı; enflasyon yükselmeye devam ediyor. Lider, son açıklamasında ise yılın son çeyreğinin başından itibaren enflasyonda üst gerçek gidişin son bulmasını beklediklerini söyledi. Bu mümkün olabilir. Lakin fiyat artış suratı düşmeye başlayana kadar daha ne kadar yükselebileceği konusunda farklı fikirler var. Son datalardan sonra yüzde 19’ların söylem edilmeye başladığını görüyoruz. Bu, mevcut siyaset faiz oranı ile karşı konulması güç bir oran. Yani Banka’yı mevcut hareket kabiliyeti açısından güç bir periyot bekliyor.
Bu yaz yaşadığımız yüksek enflasyonu besleyen çok sayıda faktör var. Birincisi, global emtia fiyatlarındaki olağandışı artış. İkincisi, içeride döviz kurlarındaki yükselişin maliyetleri artırıyor olması. Kimileri hala “Dolardaki artıştan bize ne!” dese de; bu artışı ürettiğimiz ve tükettiğimiz her mal ve hizmete daha yüksek bedeller ödeyerek hissediyoruz. Üçüncüsü, talep artışı. Hem yurt içinde, hem yurt dışında güçlü bir talep büyümesi var. Dördüncüsü, Haziran başından bu yana olağanlaşmanın tesiri ile hizmet bölümlerindeki işletmelerin yine faaliyete geçmesi ve yaptıkları fiyat artışları. Bütün bunlara bir de akaryakıt, elektrik ve doğalgaz artırımları ek edince ÜFE’de şimdilik yüzde 42,9, TÜFE’de ise yüzde 17,5’lik enflasyona ulaşıyoruz.
Yüksek enflasyona çabanın en tesirli silahı faiz artışıdır. Buna makroihtiyati önlemleri de ek ederek güçlü ve kapsayıcı bir uğraş gerçekleştirilebilir. Fakat faizi kullanmayıp yalnızca ikincil araçlarla gayret etme yolu seçilirse, kısa vadede elde edilecek sonuç kimseyi şad etmez. Biz iki hafta evvel makroihtiyati önlem setlerini harekete geçirdik. Fakat faiz konusunda şimdi duruşumuz net değil. Bu haftaki PPK kararı sonrası yapılacak açıklama bu açıdan büyük kıymet taşıyor. Şayet tekrar “sıkı duruşu koruma edeceğiz” tadında bir açıklama gelirse, para piyasasında tansiyonun arttığını görebiliriz. Lakin daha net ve daha sık bir tonda açıklama gelirse, piyasada TL lehine bir optimistlik başlayabilir.
2022’nin global likiditede sıkılaşma periyodu olduğunu dikkate aldığımızda, TL’nin kıymetini muhafazayı daha da öncelemek gerekiyor. Tüm dünyada yine faiz artışları başladığında, TCMB sıfıra yakın bir gerçek faiz ile TL’nin kıymetini koruyamaz.
Dünya