ABD tarafından öldürülen Kudüs Gücü Kumandanı Kasım Süleymani’nin yardımcılığı misyonunda de bulunan Eski İran Petrol Bakanı ve cumhurbaşkanı adayı Rüstem Kasımi, 18 Haziran’da yapılacak 13. cumhurbaşkanlığı seçimleriyle ilgili AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Kasımi, İran’da ekonomiyi merkeze alan hükümet vaadinde bulundu
Irak savaşından sonra İran’ın türlü bölgelerinde yine imar ve inşa çalışmalarında bulunduğunu, sanayi, maden, ticaret ve konut alanlarında yöneticilikten sonra Petrol Bakanlığı yaptığını aktaran Kasımi, “İran’ın en değerli sorunu iktisattır. Bu yapılan anketlerde de görülüyor. İran’da ekonomiyi merkeze alan bir hükümetin bugünkü problemleri halledebileceğine inanıyorum. Siyasi diplomasinin ekonomik diplomasiye dönüşmesi İran’ın koşullarını değiştirebilir.” dedi.
İran’a Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB) ve ABD tarafından yaptırımların uygulandığı bir periyotta ülkenin en yüksek gelire sahip kurumunda bakanlık yaptığını lisana getiren Kasımi, şunları kaydetti:
“Tecrübeye dayalı bir ekonomik perspektif lazım, lafla değil. Halk için verilen vaatler ve ‘yapacağım, edeceğim’ üzere kelamlar artık inandırıcı değil. Ben İran halkına ‘yaptım’ diyorum. İran iktisadının lokomotifini yöneteceğim dediğimde bu daha evvel yaptığım işlerin bir devamı olacaktır. Bu alanda iyi bir imtihan verdim.”
“Dünya madenlerinin yüzde 15’i İran’da”
Kasımi, bakanlığı devrinde yaptırımların nasıl delineceğiyle ilgili fazla deneyim sahibi olmadıklarını lakin kısa müddette bunun yolunu öğrendiklerini aktardı.
Eski Bakan Kasımi, “Ülkenin tüm sıkıntıları yaptırım kaynaklı değildir. Başarısızlık hükümete aittir, başarılı bir hükümet İran’ın potansiyelini harekete geçirirse problemler çözülür. İran iktisadı için iki programım var. İran halkının geçim ezasını hızla çözebiliriz. Bakış açımızı değiştirmemiz gerekiyor. Servet sahibi bir ülkeyiz. Dünya madenlerinin yüzde 15’i İran’da. Coğrafik açıdan her şeye sahibiz.” tabirlerini kullandı.
“Askerler daha yavuz kararlar alır”
İran’da asker cumhurbaşkanı tartışmalarıyla ilgili olarak da Kasımi, ABD’deki 46 liderden 31’inin asker olduğuna işaret ederek, askeri liderlerin değerli hizmetler yaptığını savundu.
“Askerler daha disiplinlidir” diyen Kasımi, “İran iktisadının kudrete ve sisteme gereksinimi var. Askerler daha gözü pek kararlar alır. İran’da yıllardır siyasalların siyasetlerinin sonucu ortadadır, biz daha tesirli olabiliriz.” görüşlerini paylaştı.
“Hükümet yürütmede birçok yetkiye sahiptir”
Ülkede cumhurbaşkanının kâfi yetkiye sahip olmadığı tartışmalarıyla ilgili olarak da Kasımi, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Aday olan kişi Anayasa’yı iyi okumalıdır. Cumhurbaşkanının yetkisi yüzde 15 ise neden gelip aday oluyorsun. Bu türlü ise neden halka kelam verip problemlerinizi halledeceğim diyorsun. Ya Anayasa’yı okumadın ya da palavra söylüyorsun. Uzman olduğu için kelam veriyorsun. Hükümet yürütmede birçok yetkiye sahiptir.”
“Amerikalılar nükleer muahedede İran halkının inancını kazanabilirdi”
İran ile ABD ilgilerinin olağanlaştırılması ihtimaliyle ilgili olarak da halkın Washington idaresini “güvenilmez” bulduğunu söz eden Kasımi, “Amerikalılar nükleer muahedede İran halkının itimadını kazanabilirdi. Milletlerarası bir muahededen hiçbir münasebet olmadan ayrıldılar. Bu da İran halkı için Amerikalıların güvenilmez olduğunu bir sefer daha gösterdi.” sözlerini kullandı.
Cumhurbaşkanı adayı Kasımi, “Amerikalılara İsrail dışında tüm ülkelerle bağ kurmak istediğimizi söylüyoruz. Bağlantıların halkın çıkarları doğrultusunda olmasını istiyoruz. ABD İran halkının inancını kazanırsa bağ kurulmasının önünde bir mahzur yok.” diye konuştu.
“Türkiye ile İran ortasında 30 milyar dolar ticaret hacmi rahatlıkla gerçekleşebilir”
Ankara ile Tahran’ın birbirini tamamladığını ve büyük potansiyele sahip olduğunu lisana getiren Kasımi, iki ülke ortasındaki alakalara dair şunları aktardı:
“Türkiye ile bağlantılarımızın güçlü ve geniş bir alanda olmasını istiyoruz. Türkiye ile İran bağlantıları için hiçbir mani görmüyorum. Petrol Bakanı iken Türkiye’ye birçok ziyaret gerçekleştirdim. Aday olmadan evvel de aylık olarak ziyaret ederdim Türkiye’yi. İki ülke ortasındaki 30 milyar dolar ticaret hacmi rahatlıkla gerçekleşebilir bir gayedir.”
İran’ın bölgesel faaliyetlerine dair ise Kasımi, “Suriye, Irak, Yemen ve Afganistan’daki gelişmelerle ilgili geniş bilgiye sahibim. Sıkıntıları en masrafsız ve kolay bir biçimde diplomasi yoluyla halledebiliriz. Bu diplomasi yoluyla çözülebilir.” dedi.
Kasımi, ülkedeki toplumsal problemler ve zarurî başörtüsü ile ilgili olarak da “Başörtüsü konusunda kültürel faaliyetler yürütmeliydik. İstekli yapılması gereken şeyler zorla olmaz. Kültürel faaliyetlere daha fazla yük verilmeliydi.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin vakit zaman gündeme getirdiği referandum ve Anayasa’nın birtakım hususlarının değiştirilmesine ait ise Kasımi, şunları söz etti:
“Ülkemizdeki kanunlara hürmet gösterilmeli. Anayasa iyidir ve 40 yıl evvel farklı bir ortamda yazıldı. Bugün referandumun kelam konusu olacağı karmaşık durumla karşı karşıya değiliz. Bu Anayasa ile kalkınma ve refah mümkündür.”
Dünya