Dr. Mehmet Yurdal ŞAHİN – Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürü
Kasım ayında, 1.009 adet Yatırım Teşvik Dokümanı düzenlenmiştir. Düzenlenen evrakların öngörülen sabit yatırım fiyatı toplam 25,3 milyar TL, öngörülen istihdamı ise 33 bin 903 kişidir.
Kasım ayında düzenlenen yatırım teşvik dokümanlarının 969 adedi yerli firmalar, 40 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalara düzenlenen yatırım teşvik evraklarında öngörülen toplam sabit yatırım meblağı 18,3 milyar TL olup, toplam içindeki hissesi %73’dür. Yabancı sermayeli firmalarca alınmış olan yatırım teşvik evraklarında öngörülen toplam sabit yatırım fiyatı 7 milyar TL olup, toplam içindeki hissesi %27’dir.
2020 Kasım ayında düzenlenen Yatırım Teşvik Evrakları, 2019 yılı Kasım ayına nazaran;
– Doküman adedi açısından %66 oranında,
– Öngörülen toplam sabit yatırım fiyatı açısından %22 oranında ve
– Öngörülen istihdam açısından %72 oranında artış göstermiştir.
2019-2020 Ocak-Kasım karşılaştırması:
– 2020 Ocak-Kasım periyodunda öngörülen sabit yatırım meblağı toplam 215,1 milyar TL olan 9.335 adet Yatırım Teşvik Evrakı düzenlenmiştir. Düzenlenen bu evraklarda toplam 277.358 kişilik istihdam öngörülmüştür.
– 2020 Ocak-Kasım devrinde düzenlenen yatırım teşvik dokümanları, 2019 yılı Ocak-Kasım periyoduna nazaran doküman adedinde %91, sabit yatırım meblağında %30, öngörülen istihdamda %55 oranında artış göstermiştir.
2019-2020 Kasım ayında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri’nin yatırım cinslerine nazaran dağılımı:
– Kasım ayında düzenlenen 1.009 adet dokümanın, 556 adedi eksiksiz yeni yatırım niteliğinde olup, toplam sabit yatırım meblağının %56’sını (14,2 Milyar TL) oluşturmaktadır.
– 383 adedi tevsi yatırımı niteliğinde olup, toplam sabit yatırım fiyatının %36’sını (9,1 Milyar TL) oluşturmaktadır.
– Öbür mahiyetlerdeki yatırımlar için, toplam sabit yatırım fiyatının %8’ini (2 Milyar TL) oluşturan 70 adet doküman düzenlenmiştir.
2020 Kasım ayında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri’nin dayanak sınıfına nazaran dağılımı:
– Bölgesel dayanak sınıfında yer alan yatırım teşvik evrakları, öngörülen toplam sabit yatırım meblağının %22’sini ve toplam istihdamın %33’ünü oluşturmaktadır.
– Bölgesel teşvik uygulaması kapsamında olup Organize Sanayi Bölgelerinde yapılması planlanan yatırımlara yönelik düzenlenen bölgesel-alt bölge takviye sınıfında yer alan yatırım teşvik evrakları, toplam sabit yatırım meblağının %34’ünü ve öngörülen toplam istihdamın %32’sini oluşturmaktadır.
– Bu devirde, 3305 sayılı Kararla belirlenmiş olan öncelikli yatırım mevzularında 95 adet yatırım teşvik dokümanı düzenlenmiş olup; bu yatırımların istihdama katkısının 5.616 kişi olması planlanmaktadır.
– Bölgesel, Bölgesel-Alt Bölge ve Bölgesel Öncelikli yatırım olarak desteklenen yatırımlar, Kasım ayında düzenlenen dokümanların belge adedinde %58’ini, sabit yatırım meblağında %71’ini, istihdamda ise %82’sini oluşturmaktadır.
2020 Kasım ayında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri’nin bölgesel dağılımı:
(*) Birden fazla ili kapsayan yatırımlar
– Yatırım teşvik dokümanlarının bölgesel dağılımında 1. Bölge doküman adedi, sabit yatırım fiyatı ve istihdam açısından birinci sırada yer almaktadır.
– Bilhassa Doğu ve Güneydoğu Anadolu vilayetlerinde istihdam artışı sağlamak, teşvik sisteminin kıymetli amaçlarından biridir. 6. Bölge’nin öngörülen istihdam açısından %19 hisse ile 2. sırada yer alması, bu bakımdan kıymetli bir göstergedir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu vilayetlerinin yer aldığı 5. Bölge ve 6. Bölge’de öngörülen istihdam toplamı 12.024 kişi olup, toplam öngörülen istihdamın %35’ini oluşturmaktadır.
– Bölgesel dayanak sınıfı kapsamında 6. Bölge’ye sağlanan teşvik ögeleri, 6. Bölge’de emek ağır bölümlere yapılan yatırımlarda kıymetli bir artış sağlamaktadır. Bu kapsamda 6. Bölge’de giyim eşyası İmalatı konusunda düzenlenen yatırım teşvik evraklarında öngörülen istihdam, toplam 6. Bölge yatırım teşvik dokümanlarında öngörülen istihdamın %67’sini oluşturmaktadır.
2020 Kasım ayında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri’nin sektörel dağılım
– Doküman adedi açısından imalat dalı %73 (740 adet belge) hisse ile birinci sırada yer almaktadır. İmalat dalını %12 (118 adet belge) ile hizmetler bölümü, %7 (68 adet belge) ile güç kesimi, %6 (66 adet belge) ile tarım bölümü ve %2 (17 adet belge) ile de madencilik dalı takip etmektedir.
– İmalat bölümü öngörülen toplam sabit yatırım fiyatı içinde %57 (14,3 milyar TL) ve öngörülen istihdam içinde de %65 (21.846 kişi) hisse ile birinci sırada yer almaktadır.
İmalat kesiminde evrak adedi açısından birinci 3 bölüm:
– Makine ve teçhizat imalatı: %19 (139 belge)
– Dokuma eserleri imalatı: %13 (97 belge)
– Metal Eşya İmalatı: %10 (76 belge)
İmalat kesiminde öngörülen sabit yatırım açısından birinci 3 bölüm:
– Dokumacılık eserleri imalatı: %21 (3 milyar TL)
– Ağaç ve mantar eserleri imalatı: %11 (1,6 milyar TL)
– Besin Eserleri ve İçecek İmalatı: %8 (1,2 milyar TL)
İmalat Dalında öngörülen istihdam açısından birinci 3 dal:
– Giyim Eşyası İmalatı: %27 (5.945 kişi)
– Dokuma Eserleri İmalatı: %13 (2.746 kişi)
– Besin Eserleri ve İçecek İmalatı: %9 (1.889 kişi)
Yatırım teşvik dokümanı düzenlenen alt kesimler açısından
– Tarım Bölümünde Tarım Faaliyetleri ve Balıkçılık,
– Güç Bölümünde Elektrik, Gaz, Buhar ve Sıcak Su Üretimi ve Dağıtımı,
– Maden Bölümünde Taş Kömürü ve Linyit Madenciliği, Metal Cevheri Madenciliği ve Taş Ocakçılığı öne çıkmaktadır.
2020 Kasım ayında düzenlenen Yatırım Teşvik Belgeleri’nin evrak adedine nazaran sıralamasında birinci 5 vilayet
Yatırım teşvik evraklarının doküman adedine nazaran sıralamasında İstanbul %18 (181 adet belge) hisse ile birinci sırada yer almaktadır. İstanbul’u sırasıyla Konya, Bursa, İzmir ve Ankara izlemektedir.
2020 Kasım ayında düzenlenen en büyük on yatırım teşvik dokümanı:
2020 Kasım ayında tamamlama vizesi yapılan yatırım teşvik evrakları:
– Kasım ayında 288 adet yatırım teşvik dokümanının tamamlama vizesi yapılmıştır. Tamamlama vizesi yapılan dokümanların toplam sabit yatırım fiyatı 4,6 milyar TL ve gerçekleşen istihdamı 12.923 kişidir.
Dünya