İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) Lideri Ali Kopuz, Türkiye’nin artan besin israfıyla gayret ettiğini belirterek, “Yıllık ziraî besin ihracatımız 18 milyar dolar. Emek veriyoruz, takviye ve teşvikler veriyoruz. Avrupa’da doruğa çıkıp üretimde rekor kırıyoruz lakin yaklaşık ihracatımız kadar gıdayı da çöpe atıyoruz” dedi.
Kopuz, 16 Ekim Dünya Besin Günü vesilesiyle bu alanda yaptıkları çalışmalar hakkında bilgi verdi.
Dünyamızın ziraî üretim kapasitesinin hudutlu olduğunu hatırlatan Kopuz, ayrıyeten nüfusun da artmaya devam ettiğini söyledi.
Bu nüfus artış süratiyle 2050 yılına gelindiğinde mevcut besin muhtaçlığının en az yüzde 50 çoğalacağını aktaran Kopuz, “Üretim teknolojilerinin gelişmesi üretimi artıran bir faktör. Öte yandan iklim değişikliği, tarımda kimyasal kullanımı, su kaynaklarının azalması üzere nedenlerle üretim kapasitesi düşüyor. Bu noktada bizim için en akılcı, en maliyetsiz ve en insani tahlil besin israfının engellenmesidir. Zira dünyada üretilen besinin üçte biri israf ediliyor” bilgilerini verdi.
Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO) datalarına nazaran, kayıp ve israfın hububatta yüzde 30, süt eserlerinde yüzde 20, balık ve deniz eserlerinde yüzde 35, meyve ve sebzede yüzde 45, et eserlerinde yüzde 20 ve yağlı tohumlar ile bakliyat eserlerinde yüzde 22 düzeyinde olduğunu aktaran Kopuz, “Bu yalnızca eser kaybı olarak değerlendirilmemeli. Birebir vakitte su, arazi, güç, emek ve sermaye kaybı, en acısı da can kaybı demektir. Dünyada her gün binlerce insan açlıktan yahut yetersiz beslenmeden hayatını kaybediyor. Halbuki dünyada besin kaybının dörtte biri bile engellense 830 milyon açlık çeken insan beslenebilecek” dedi.
“Hazinemizi çöpe atma lüksümüz yok”
Kopuz, İstanbul Ticaret Borsası olarak “Gıda İsrafını Engelleme Projesi” ile bu genel tabloyu değiştirmek maksadıyla çalışmalar yaptıklarını belirterek, proje kapsamında İstanbul Ticaret Borsası olarak, bahisle ilgili birçok paydaş ile görüştüklerini söyledi.
Belediyeler tarafından yılda 33 milyon ton atık toplandığını belirten Kopuz, şu açıklamayı yaptı:
“Tahminlere nazaran mahallî idareler tarafından yılda toplanan 33 milyon ton atığın 14,5 milyon ton kadarı besin atığı. Bu da takriben 14,5 milyar dolar ediyor. Yani 14,5 milyar doları çöpe atıyoruz. Öte yandan ülkemiz besin hasılasında Avrupa’da birinci, dünyada ise birinci 10 içerisinde. Yıllık ziraî besin ihracatımız 18 milyar dolar. Emek veriyoruz, takviye ve teşvikler veriyoruz. Avrupa’da tepeye çıkıp üretimde rekor kırıyoruz lakin yaklaşık ihracatımız kadar gıdayı da çöpe atıyoruz. Pandemi, tüm dünyaya besinin ne kadar değerli ve stratejik olduğunu gösterdi. Hazinemizi çöpe atma lüksümüz yok.”
“Gıda israfı konusunda yeni fikirler bulacağımıza inanıyoruz”
Kopuz, İSTİB olarak yürüttükleri “Gıda İsrafını Engelleme Projesi” ile besin israfı konusunda bir şuur oluşturmak ve besin israfını azaltmak istediklerini tabir ederek, ayrıyeten Besin Bankacılığı sisteminin geliştirilmesini hedeflediklerini anlattı.
Projenin birinci kademesinde toplumsal farkındalık oluşturmak emeliyle kamu spotları hazırladıklarını belirten Kopuz, bu spotların televizyonlarda yayınlanması için RTÜK’e müracaat yaptıklarını söyledi.
Besin israfının azaltılması emeliyle hem belediyeler, hem ilgili bakanlıklar, hem de çeşitli sivil toplum kuruluşlarıyla iş birlikleri yürüttüklerini söyleyen Kopuz açıklamasına şu tabirlerle devam etti:
“Gıda israfının engellenmesi için yeni fikirler ve projeler bulmak gayesiyle bir de yarış düzenledik. Türkiye’deki tüm üniversite öğrencilerinin katılabileceği müsabaka ile besin israfı konusunda yeni fikirler bulacağımıza inanıyoruz. Besin israfını tedbire konusunda proje üreten tüm üniversiteliler, www.gidaisrafiprojeyarismasi.com adresinden müracaatlarını yapabilirler.
Ziraî, depolama ve lojistik alanlarındaki ezalar nedeniyle oluşan kayıplar ile ilgili hem Tarım ve Orman Bakanlığı ile hem de Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO) ile ortak çalışmalar yapmayı amaçlıyoruz. Besin israfının engellenmesini sürdürmenin en iyi yolunun toplumsal bir şuur oluşturmak olduğunu düşünüyoruz. Bunun da en sağlıklı ve kalıcı yolu eğitim müfredatına besin israfının girmesidir. Bu hususta FAO’nun çocuklar için hazırladığı kitapları Türkçeye kazandırıp Ulusal Eğitim Bakanlığı’na sunmak için çalışıyoruz”
“Çabalarımızın ülkemiz ve dünyamızın geleceği için hayati ehemmiyette olduğunun farkındayız”
Kopuz, Türkiye’nin Kurtuluş Savaşı’nı yokluklar içinde kazandığını hatırlatarak, bilhassa iki dünya savaşı ortasındaki periyotta çok dertler yaşandığını söyledi.
Yeni jenerasyona besin tasarrufu şuurunu kazandırmak istediklerini anlatan Kopuz, bu doğrultuda Tarım ve Orman Bakanlığı’nın başlattığı “Gıdanı Koru” kampanyasını çok önemsediklerini ve desteklediklerini belirtti.
Belediyelerin besin tasarrufu konusunda değerli bir rolü olduğunu söz eden Kopuz, şöyle devam etti:
“Belediyeler bilhassa geri dönüşüm konusunda onlara kıymetli vazifeler düşüyor. Belediyelerle hem atıkların ayrıştırılması hem de açık büfelerin kaldırılmasının tavsiye edilmesi için çalışmalar yürütüyoruz. Atıkların ayrıştırılması ve bu formda toplanması için 2015 yılında çıkarılan yasanın uygulanması konusunda teşebbüslerde bulunuyoruz. Belediyelerin çöp kamyonlarının, konteynerlerinin besin israfına dikkati çeken afişlerle donatılması için çalışmalar yapıyoruz.
Tüm bu çalışmalarımızda hem daha çok ve verimli besin üretimini, hem de besin israfının azaltılmasını hedefliyoruz. Bu açıdan bakıldığında, gayretlerimizin ülkemiz ve dünyamızın geleceği için hayati değerde olduğunun farkındayız. Bu farkındalığın verdiği güçle besin israfını azaltmak için çalışmayı sürdüreceğiz.”
Kaynak: AA
Dünya