Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, yatırım ortamının iyileştirilmesi ögelerini içereceğini belirttiği ve kasım ayında duyurduğu adalet ıslahatı kapsamında Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan ile Adalet Bakanı Abdülhamit Gül iş dünyası temsilcileriyle görüşmelerini sürdürüyor. İki bakan bugüne kadar TÜSİAD, TOBB ve MÜSİAD ile basına kapalı görüşmeler gerçekleştirdi. Lakin temeli yargı ıslahatı olmakla birlikte, iş dünyası temsilcileri, bu görüşmelerde yalnızca yargı alanında değil, ekonomik hayata yönelik de ıslahat niteliğinde taleplerde bulundular. İki bakan önümüzdeki periyotta esnaf kesiti örgütleriyle de görüşmelerini sürdürecek.
Hangi talepler öne çıktı?
DÜNYA, görüşmelere katılan iş dünyası örgütleriyle öteki meslek kuruluşlarının bu alandaki taleplerini derledi. İş dünyası temsilcilerinin, daha iyi bir yatırım ortamı için ortaya koyduğu talepler yüklü olarak; yargılama süreçlerinin hızlandırılması, mahkemelerin verdikleri kararların uygulanması, bağımsız kuruluşlara siyasalların müdahalesi alanlarında ağırlaştı.
Hukuk alanında çabucak hemen tüm dal temsilcileri, gerek bu toplantılarda gerekse genel olarak kamuoyuna yaptıkları açıklamalarda, yargılama sürecinin hızlandırılması tarafında taleplerini ilettiler. Üstü kapalı da olsa Anayasa Mahkemesi’nin CHP Milletvekili Enis Berberoğlu kararından hareketle, mahkemelerin verdikleri kararların uygulanması konusunda tereddüde düşülmemesi gerektiği, bunun üzere örneklerin bilhassa yabancı sermayenin Türk hukuk sistemine bakışını etkilediği istikametinde görüşler bildirildi. Görüşmelerde bilhassa iş davalarını da gündeme getirenler oldu. Personel ve patron ortasındaki uyuşmazlıklarda, kararların patron aleyhine alınmasından da yakınıldı.
Bürokrasi ve mevzuata tenkit
İş dünyası temsilcileri iktisatla ilgili COVID-19 başta olmak üzere ekonomik hayatta yaşanan aktüel dertlerin, çeşitli takviyeler yoluyla giderilmesi tarafındaki beklentilerini lisana getirirken, genel işleyişe yönelik taleplerde de bulunuldu. Son devirlerde kimi adımlar atılsa da kamu işlerinde bürokrasinin hala yüksek olduğu belirtilerek, bürokrasinin azaltılması gerektiği bildirildi. Ayrıyeten bilhassa iktisatla ilgili başta vergi olmak üzere mevzuatta önemli karışıklık olduğuna dikkat çekilirken, genel bir mevzuat sadeleştirmesi istendi. Yanı sıra, başta Merkez Bankası olmak üzere bağımsız kurumların bağımsız karar alabilmeleri için atamaların yasal garanti altında olması gerektiği vurgulandı.
Gül: Âlâ reform-iyi uygulama
Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, bütçe görüşmelerinde Yargı Islahatı Strateji Dokümanı ve İnsan Hakları Aksiyon Planının sonuncu amacının hukukun üstünlüğünü güçlendirmek olduğunu belirterek şu bahislere dikkat çekmişti:
“Eylem Planımız hem mevzuatımızı iyileştirecek düzenlemeleri, hem de uygulamayı geliştirecek faaliyetleri kapsayacaktır. Hangi ıslahatı, hangi yeni düzenlemeyi yaparsak yapalım, hangi kanunu çıkartırsak çıkartalım, aslolan uygulamadır. Uygun ıslahat fakat iyi uygulamayla hayat bulur. Anayasayı da değiştirseniz, en iyi kanunları da yapsanız lakin kanunların ve bu düzenlemelerin iyi uygulayıcılar elinde hayat bulması, şekillenmesi, milletimiz ismine adaletin tecellisi ismine değerli bir unsurdur. İnsan Hakları Hareket Planı’nı yakın vakitte paylaşacağız. İtimat veren ve erişilebilir adalet vizyonuyla, iştirakçi ve çoğulcu bir anlayışla bu belgeyi hazırlıyoruz.”
MÜSİAD: Direkt yatırım yalnızca hizmetler ve firma satın alma yoluyla gerçekleşmemeli
MÜSİAD, iki bakanla görüşmesinin akabinde bir açıklama yapmış, direkt yatırımların yalnızca hizmet kesimine yahut direkt firma satın alma formunda gerçekleşmemesi gerektiğini vurgulamıştı. Ekonomik ögeler içeren talepler özetle şöyle:
“İş yapma kolaylığı endeksi sıralamasının tekrar belirlenerek, özellikle yabancıların KOBİ’lere olan ilgisinin artırılması gerekli. KOBİ Kuluçka Merkezlerinin yaygınlaştırılması ve teşvik sistemlerinden daha çok KOBİ’lerin faydalanması sağlanmalı. Yalnızca ölçek büyüklüğü ile avantaj sağlayan firmaların değil; Türkiye iktisadının lokomotif ögesi, KOBİ’lerimizin de yatırıma teşvik edilerek ve onların başta yer ve finansmana erişim olmak üzere, yatırım yapma iştahlarını olumsuz etkileyecek faktörler iyileştirilmeli. Teşvik, kambiyo ve vergi sistemlerinin sadeleştirilmeli. Kıdem tazminatı fonu kurulmalı. Türkiye’nin hukuksal algısı tekrar şeffaflık ve “herkes için adalet” temelleri üzerinden anlatılmalı. Özellikle iş hayatında yaşanan uyuşmazlıkların halli ismine bekleyen ve adalete ek iş yükü çıkaran davalar için arabuluculuk ve tahkim sistemleri yine düzenlenmeli.
İş dünyası hukukta hassas
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hazırlıklarını duyurduğu yapısal ıslahatlarla ilgili görüşlerini hükümete ileten iş dünyası temsilcilerinin talepleri ortasında, yargı ve yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik beklentiler öne çıktı. Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ile Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’a iletilen mevzu başlıklarında yargı sürecinin hızlandırılması, hukukun üstünlüğünün hakim kılınması yanında, ekonomik hayata yönelik de ıslahat niteliğinde taleplerde bulunuldu. İki bakan önümüzdeki devirde esnaf bölümü örgütleriyle de görüşmelerini sürdürecek. ATO Lideri Gürsel Baran, yargılama suratının gerçeklerle uyuşmadığını belirterek şunları söyledi: “Kanunlar yatırım ortamını etkileyen değerli ögeler. Vergi Kanunları başta olmak üzere iş hayatını ilgilendiren kanunlar, ticaret ve öteki iktisat mevzuatının sadeleştirilmeye muhtaçlığı var. İmar mevzuatından ihale mevzuatına gerçek dalın muhtaçlık duyduğu yasa ve ikincil düzenlemeler en açık haliyle düzenlenmeli, anlaşılır olmalı. Farklı yorumlara fırsat vermeyecek netlikte ortaya konmalıdır. Yargılamalar uzun sürüyor. Her şeyin süratle değişip dönüştüğü çağımızda yargılama süratimiz gerçeklerle uyuşmuyor.” ASO Lideri Nurettin Özdebir de yargının daha süratli ve daha adil karar alabilecek noktaya gelmesi gerektiği üzerinde durdu. Özdebir “FETÖ sürecinde yargıyla ilgili maalesef çok kan kaybettik. Telafisi vakit alıyor lakin süratle buradaki problemleri çözmeliyiz. Yargı sisteminin gözden geçirilerek daha süratli, daha adil karar alınabilecek noktaya getirilmesi gerekmektedir. İş dünyasıyla ilgili yargılamaların da daha süratli yapılabilmesi ve mağduriyetlere yol açmaması gerektiğini düşünüyoruz” dedi.
Türkiye Barolar Birliği: Yargıçlar ve Savcılar Heyeti ikiye ayrılmalı
Türkiye Barolar Birliği Lideri Metin Feyzioğlu, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ile görüşerek, 28 unsurluk teklif paketini sundu. Avukatlık hizmetlerinin özlük hakları yanı sıra hukuk eğitimine yönelik taleplerin de yer aldığı pakette yer alan kimi teklifler şöyle: “Hakim ve savcı yardımcılığı kurumu getirilmeli, Yargıçlar ve Savcılar Şurası ikiye ayrılmalı, vatandaşların adalete erişimini sağlamak ve güçlendirmek açısından türel himaye sigortası üzerinde çalışılmalı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi kararlarıyla bağlılık unsurunun uygulamada yıpranmamasına ihtimam gösterilmeli, avukatlık hizmetinin her kaleminde KDV’nin düşürülmesi, duruşma saatlerine uyulmalı, sabah duruşmalarına akşam girilmemeli, hami avukatlık modelleri üzerinde çalışılmalı, iş uyuşmazlıklarında talep eden çalışana barolarca avukat görevlendirilmeli.”
Dünya