Aysel YÜCEL
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Lideri Haydar Yenigün, geçen cuma düzenlediği basın toplantısı ile otomotiv endüstrinin birinci çeyrek sonuçlarını açıklarken, bölümdeki son gelişmeleri kıymetlendirdi. Haydar Yenigün, pandeminin yarattığı tüm aksiliklere karşın bölümün mevcut pozisyonunun iyi olduğunu ve bundan herkesin gurur duyması gerektiğini söyledi.
OSD’nin açıkladığı 2021 yılının birinci çeyrek bilgilerine nazaran; ocak-mart periyodunda toplam üretim, bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 1.3 artarak 345 bin 619 adet, araba üretimi ise yüzde 10 azalarak 211 bin 877 adet oldu. Traktör üretimiyle birlikte ise toplam üretim 360 bin 766 adet olarak gerçekleşti. Bu devrinde ticari araç üretimi ise bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 26 düzeyinde arttı. Bu artış, ağır ticari araç kümesinde yüzde 46, hafif ticari araç kümesinde yüzde 25 olarak kayıtlara geçti. Ticari faaliyetlerdeki hareketliliğin lojistik muhtaçlığını artırması ile birlikte bilhassa yük nakliyatına yönelik araçlar içerisinde, geçtiğimiz yılın birebir devrine nazaran yüzde 105 oranında üretimi artan kamyon segmenti dikkat çekti. Bu devirde, toplam ticari araç pazarı yüzde 73, hafif ticari araç pazarı yüzde 70 ve ağır ticari araç pazarı da yüzde 88 arttı.
Bölümün kg başına ihracatı 10.78 dolara çıktı
Üretime sayıları, kapasite kullanımı, ihracat ve ihracat fiyatına bakıldığında tabloyu olumlu okuduklarına vurgu yapan Yenigün, “Üretimdeki yüzde 1,3’lük artış küçük bir sayı üzere gelebilir lakin yaşadığımız ortam, karşılaştığımız ıstıraplar göz önüne alındığında bu sayının çok olumlu olduğunu düşünüyorum. Bizler yüzde 85’lik, 87’lik kapasite kullanım oranları
nı seviyoruz. Fakat buna da şükür diyoruz. Zira 2020 yılında 65’i görmüştük ortalamada, bugün ise 70 konuşuyoruz. Münasebetiyle işler çok iyi gidiyor. Kapasite kullanım oranlarımız artıyor. Elbette 2015-2017 devirlerindeki üzere daha iyi olabilir. Oraya hakikat artık tekrar yükselmeye başladığımızı söylemem lazım” diye konuştu. İhracat adedinde bir ölçü azalma olsa da bunun düşünce yaratmasını beklemediklerini söz eden Yenigün, “Çünkü ürettiğimiz eserlerin daha pahalı olması nedeniyle yüzde 10’luk bir ihracat fiyat artışı gerçekleştirmiş durumdayız, ki ben bunu çok bedelli buluyorum. Kilogram başına ihracat pahasında önemli bir artış var” dedi. Bölümün kg başına ihracat 10.78 dolara çıktı. ArGe yatırımlarının hızlandığı bölümde bu sayı her geçen gün artıyor.
Bölüm ocak ayı başındaki ihracat öngörüsünü revize etti, üretim varsayımı tıpkı kaldı. Yenigün, şu bilgileri verdi: “Türkiye ile ilgili öngörümüzü ise yılın başında yaptığımız öngörülerle mukayese edersek, üretimde bir farklılık olmayacağını iddia ediyoruz. 2020’ye nazaran yeniden yüzde 11- 18’lik bir artış var. Lakin ihracatta önümüzdeki günlerle daha da netlik kazanacak bir fotoğraf var. 1 milyon 140 bin-1 milyon 180 bin üzere bir sayı öngörürken, beklentimizi 1 milyon 100 bin -1 milyon 150 bine kadar çektik. Bu, çok büyük bir revizyon değil. Lakin nedeni az evvel söylediğim üzere; kapalı bayiler ve mutasyona uğrayan Covid-19. Ocak ayında bu mutasyonun sayısı çok daha düşüktü. Ancak eminim aşılama arttıkça öngörülerimiz de ona nazaran daha olumlu hale gelecek.”
Kamyondaki büyüme toparlanmanın sinyali
Yılın birinci çeyreğinde iç pazar satışlarındaki yüzde 60’lık arttı. En fazla satış martta oldu. Yenigün, “İç pazarda marttaki 100 binlik sayısı herkesi şad ediyor ve şaşırtıyor. Ankara’ya gittiğimde bana daima ‘niye bu kadar yüksek satışlar var’ sorusunu soruyorlar. Muhtemelen nisan-mayıs periyodunda de birebir trendi göreceğiz. İkinci çeyrek sonuçlarını paylaşacağımız toplantımızda hoş bir resmi göreceğimize inanıyorum. Şimdi 1 milyon adetlik iç pazar satışlarına ulaşmasak da mevcut gelişim çok umut verici. Hafif ticari de iyi gidiyor. Ağır ticariye baktığımız vakit ise en yüksek, en çarpıcı durumu görüyoruz. Ağır ticari her vakit bu işleri daha önden ve daha şiddetli bir halde yaşıyor. Yüzde 90’a yaklaşan hem traktörde hem ağır ticaride bir gelişme olduğunu gözlemliyoruz. Bu, çok memnuniyet verici bir durum” diye konuştu. Haydar Yenigün, iç pazarda satışları artıran en kıymetli etkenlerden birinin ertelenen talebin devreye girmesi olduğunu söyledi. Pandemiyle birlikte toplu taşımadan kaçış da satışları artıran bir öbür etken.
Küreselde de gelecek beklentileri olumlu tarafta
Haydar Yenigün, Avrupa’dan da toparlanma sinyallerinin gelmeye başladığını söyledi. Yenigün, “Avrupa’da 2021 beklentisi 15.5 milyon adede kadar çıkarıldı. Yani o yüksek periyotlara gerçek gelişeceği öngörülüyor. Geçtiğimiz devirde Brexit, önümüzde daima bir endişe olarak duruyordu lakin bence çok başarılı bir halde ve kısa bir müddette sonuçlandı. Onların tesiri ve ülkelerin salgınla aldığı kararlar, kimi ülkelerde hala biliyorsunuz bayiler kapalı. Ticaretin o kısmı topal yürüyor. Münasebetiyle buradaki azalmaları bilgiler ışığında değerlendirdiğimiz vakit ben önümüzdeki periyot için tasa verici bir durumun olmadığını söyleyebilirim. 2021 öngörülerimize genel olarak bakarsak; global üretimde 2020’nin o küçülmesinin akabinde 2023 yılına kadar dünyadaki toplamın temelinde geriye döneceği ve hatta daha da iyi bir noktaya geleceği konuşuluyor. Yani 2022’de hem dünya hem Avrupa için bir toparlanma olacak.”
Öte yandan gündemde olan ‘aşı pasaportu’ konusunun bir risk olduğunu tabir eden Yenigün, “Konunun son periyotta biraz daha yumuşadığını okuyoruz. Umarım memleketimizi etkileyecek bir boyuta ulaşmaz. Ve aşılama oranı çok çok kısa vakitte artar, herkesin hür dolanımının önü açılır” dedi. Yenigün, çip krizinin küreselde 2.4 milyon adet araç kaybına neden olacağının öngörüldüğünü belirterek, “Otomotivciler olarak; bunu iyi yönetmemiz gerekli” dedi.
Üretim kapasitesi 2.5 milyona çıkacak
Otomotiv bölümünün Türkiye’nin ihracatının yüzde 15’inden fazlasını gerçekleştirdiğini ve önder pozisyonunu sürdürdüğünü vurgulayan Yenigün, yaklaşık 2 milyon olan bölümün üretim kapasitesinin artışa geçtiğini söz etti. Yenigün, “Geçtiğimiz aylarda bir üyemiz büyük bir proje açıkladı. Oradan gelecek olan yaklaşık 200 bin adetlik bir kapasite artışı olacak. Hasebiyle bu 2 milyonun da önümüzdeki yıllardan itibaren 2,5 milyona gerçek taşınacağını öngörüyorum” diye konuştu.
Avrupa’nın ticari başkanı Türkiye’den
Türkiye’nin otomotiv üretiminde Avrupa’da 4’üncü, ticari araç üretiminde ise 2’nci sırada olmasının büyük muvaffakiyet olduğunun altını çizen Yenigün, “Ticari araçta üyelerimizden bir tanesi Avrupa’nın en büyük üreticisi. Tereddütsüz, tek lokasyonda en çok üretim yapan tesisi Türkiye’de” dedi.
“Maliyet artışını fiyatlara yansıtmadık, artırımlar enflasyon kaynaklı”
Otomotiv fiyatlarındaki artışa değinen Yenigün, “Maliyetlerimiz çok arttı. Pandemi nedeniyle istihdamı artırdık. Yalnızca benim şirketim 1.700 kişiyi işe aldı. Üretim arttığı için değil, pandemin getirdiği toplumsal aralık gerekliliklerinden. Başka yandan sac maliyeti yüzde 80’e yakın, plastik yüzde 100 civarında arttı. Lojistik maliyetlerimiz arttı. Ancak bunu fiyatlara yansıtmıyoruz, karlılığımızdan feragat ediyoruz. Araç fiyatlarının artması enflasyondan kaynaklı. Türkiye’de sonuçta enflasyon olduğu sürece araç fiyatları da artacaktır. Çok kolay bir iktisat. Buradan berbat durum senaryoları yaratmanın bir manası yok. Yanlış hatırlamıyorsan enflasyon oranı yüzde 16’ydı. Siz yüzde 16 enflasyon var diyorsanız, araçların fiyatlarının da en azından yüzde 16 artacağını öngörmeniz lazım öbür hiçbir değişiklik olmazsa” açıklamasını yaptı.
Dünya