İran, yaptırımların kaldırılmaması halinde Memleketler arası Atom Gücü Ajansı (UAEA) müfettişlerini ülkeden çırakamaya hazırlanıyor.
İran devlet televizyonuna konuşan İran Meclisi Başkanlık Heyeti Üyesi Ahmed Emirabadi Ferahani, “21 Şubat’a kadar bilhassa mali, bankacılık ve petrol mevzularındaki yaptırımlar kaldırılmazsa, kesin olarak UAEA müfettişlerini ihraç edeceğiz ve Ek Protokol’ün istekli olarak uygulanmasını durduracağız. Bu durum Meclisin çıkardığı kanun gereğidir ve hükümet bunu uygulamakla vazifelidir.” dedi.
İran ile global güçler ortasında imzalanan nükleer muahedenin İran için asıl maksadının yaptırımların kaldırılması olduğunu belirten Ferahani, “Aksi takdirde, neden taahhütleri uygulayalım?” tabirini kullandı. ABD’de Joe Biden idaresinin 20 Ocak’ta misyonu devralacağını hatırlatan Ferahani, yeni idareye 1 ay müddet tanıdıklarını kaydetti.
Nükleer faaliyetleri hızlandıracak yasa çıkarıldı
Muhafazakarların çoğunlukta olduğu İran Meclisi, nükleer bilimci Muhsin Fahrizade’nin 27 Kasım 2020’de öldürülmesinden kısa mühlet sonra nükleer faaliyetleri hızlandırmayı hedefleyen “Yaptırımların Kaldırılması ve İran Ulusunun Çıkarlarının Korunması için Stratejik Aksiyon Planı” yasasını çıkarmıştı.
Dış siyasette ülkeyi zora sokacağı gerekçesiyle hükümetin itirazlarına karşın Anayasayı Koruyucular Kurulu’nda (AKK) de en son onayı alan yasanın yürütme tüzüğü, Bakanlar Konseyinde da kabul edilmiş, hükümet maddeyi uygulayacağını açıklamıştı.
Yasa, İran Atom Gücü Kurumunun uranyumu en az yüzde 20 zenginleştirmeye başlamasını ve düşük seviyeli zenginleştirilmiş uranyum stoklarını artırmasını zarurî kılıyor. Nükleer muahede ise İran’a uranyumu en fazla yüzde 3,67 zenginleştirebilme müsaadesi veriyordu.
Ek Protokol’den ayrılarak nükleer tesislerindeki kontrolleri sonlandıracak
İran, aralık ayında onaylanan yasa kapsamında ayrıyeten, nükleer mutabakatın taraflarının iki ay içinde Tahran’ın bankacılık bağlarını ve petrol ihracatını olağana döndürecek adımlar atmaması halinde, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Mutabakatı (NPT) kapsamında 2016’dan bu yana istekli olarak uygulanan Ek Protokol’den ayrılacak.
Tahran idaresi, Ek Protokol uyarınca, UAEA müfettişlerinin İran’ın nükleer tesislerini istedikleri anda birdenbire denetlemelerine müsaade vermişti. İran’ın Ek Protokol’den ayrılması, UAEA müfettişlerinin kontrollerinin sonlandırılacağı manasına geliyor.
Dünya