HİLAL SARI
Dış Ekonomik Bağlantılar Heyeti’nin (DEİK) konut sahipliğinde gerçekleşen “Türkiye ve Afrika’nın Dayanıklılığı: Geçmişteki Zorluklar ve Yeni Ortaklıklar” başlıklı webinarda ikili ticaretin mevcut durumu, COVID-19 sonrası ekonomik işbirliğinin ehemmiyeti ve ‘Kazan-Kazan’ stratejisiyle gerçekleşecek yatırımların Türkiye ve Afrika’ya sağlayacağı fırsatlara dikkat çekildi.
’Adana, Bursa fabrikası Afrika’ya yetmeyecek’
Kenya, Cezayir, Ruanda, Zambiya ve Fildişi Kıyısı Büyükelçilerinin, Ruanda ve Güney Afrika Büyüklelçilik Maslahatgüzarlarının katıldığı toplantıda Türkiye’nin Afrika ile ticaretinin yüzde 35’ini oluşturan yedi ülke Türk iş beşerlerine verilen en kıymetli bildiri ise, ikili ticaretin yalnızca ihracatla değil direkt yatırımlarla büyümesi gerektiğiydi. Ruanda Büyükelçisi B.N. Williams Nkurunziza kıta nüfusunun 2050’de 2,5 milyar olacağını belirterek “Adana, Konya ve Bursa’daki fabrikalar Afrika’ya yetmeyecek. Bu nedenle Türk şirketler Afrika’da büyümeli” dedi. Afrika Diplomatik Misyonu Duayen Cibuti Cumhuriyeti Büyükelçisi Sayın Aden Houssein Abdillahi ise “Afrika çok değişti. Yeni dinamik tüm kıtayı değiştiriyor. Siyaset, şirketler ve expat’ler atık Afrika ekonomilerine değer vermek zorunda. Türkiye’den ihracatın devamlı artmaya devam etmesini bekleyemeyiz. Artık birlikte inşa etme vaktidir ve Afrika’ya direkt yatırımlar yapılmalıdır.” diye konuştu.
Toplantıda 18 yılda 4 katına çıktığı belirtilen ikili ticaretin 22,4 milyar dolarda olduğu ve COVID-19 nedeniyle bilhassa sıhhat ve besin güvenliği alanlarında acil yatırımlar gerektiği vurgulanırken, her ülkenin Büyükelçilik yetkilisi kendi iktisadı özelinde hangi alanların birer fırsat olarak öne çıktığına ait çok değerli bilgiler verdi.
‘OSB kültürümüz Afrika’ya takviye olur’
DEİK Lideri Nail Opak, memleketler arası kuruluşların Afrika’ya ait büyüme öngörülerinin geçmişe takılı kaldığını söyleyerek “Bundan sonraki süreçte memleketler arası kuruluşların beklentilerinin üzerinde büyümeler geleceğini öngörüyoruz” dedi ve Türkiye’nin Afrika’ya tecrübesiyle kalkınmasına dayanak olabileceği ‘Kazan-kazan’ fırsatlar yaratacak alanları şöyle sıraladı: “Güçlü organize sanayi bölgesi (OSB) kültürünün Afrika’yla paylaşılması, Türkiye’nin özel-kamu işbirliği projelerindeki tecrübelerinin kıtaya aktarılması, tarım alanındaki fırsatlar, liman ve havaaalanı işletmeleri, sanayi deneyimi ve ticaret bakanlığınca Afrika’da beş lokasyonda planlanan lojistik projeleri.”
Bakanlık üç alan tespit etti: Medikal, hijyen ve tarım
Ticaret Bakanlığı’ndan Milletlerarası Mutabakatlar ve AB İşleri Genel Müdürlüğü Sahra Altı Afrika Ülkeleri ile Bağlardan Sorumlu Kısım Lideri Sayın Sinan Gültekin ise COVID-19 nedeniyle birinci beş ayda Afrika’yla ticaret hacminin yüzde 15 azaldığını lakin kimi ülkelerde hacmin arttığını söyledi. Bakanlık olarak dış ticaret, gümrük, lojistik ve nakliyecilik alanında aldıkları tedbirlerle Afrika ve Türkiye ortasındaki mal ticaretinin akmaya devam etmesi için çalıştıklarını aktaran Gültekin bakanlığın Afrika’daki acil gereksinimler doğrultusunda “medikal ekipman, hijyenik eserler ve tarım ürünlerini” yatırım açısından fırsat alanı olarak tespit ettiklerini belirtti.
THY’nin değerine vurgu
Webinarda Türk Hava Yolları’nın kıta ile olan ticaretteki değerine de vurgu yapıldı. THY’nin 38 Afrika ülkesinde 60 destinasyona uçtuğunu belirtilirken, webinarın moderatörlüğünü yapan İstanbul Üniversitesi Öğretim Vazifelisi Uğur Erdoğan “Afrika’da ikinci sıradaki hava yolu yalnızca 34 destinasyona uçuyor, yani THY en yakın rakibinin iki katı noktaya ulaşıyor. Pandemi sürecinde bu Türkiye için değerli bir artı oldu” dedi. Kenya’dan bir örnek veren Erdoğan, “Şu anda Kenya’ya yolcu uçağı uçmuyor. Fakat Johannesburg ve Madagaskar çıkışlı iki THY kargo uçağı Nairobi’ye taze çiçek almaya uğradı” dedi ve hava kargonun ölçü olarak az görünse de dünya ticaretinin yüzde 35’ini taşıdığını hatırlattı.
Hangi alanlarda fırsat var?
DEİK ve bakanlık yetkililerin ve büyükelçilerin esas lisana getirdiği teşvik alan yahut öne çıkan dallardan kimileri şöyle: Medikal ekipman, hijyenik eserler, tarım eserleri, endüstriyel tarım, altyapı, lojistik merkezleri, güç, gayrimenkul, besin, besicilik, ormancılık, kerestecilik, ilaç bölümü, taze eserler, finans (Türk bankalarının Afrika’da olmamasına da dikkat çekildi).
Dünya