Hilal SARI
COVID-19 pandemisinin tartışmasız biçimde en sert vurduğu bölüm memleketler arası seyahatti. Can kaybında 3 milyon eşiğinin de aşıldığı son günlerde memleketler arası seyahat çok kısıtlı formda devam etse de bölümün performansı 2019 yılı seviyelerinin hala çok uzağında. 2020’nin toplamında yüzde 64,6 düşen global havayolu yolcu sayısının bu yıl da pandemi öncesine nazaran yüzde 50’ye yakın düşük seyretmesi öngörülüyor. Birçok ülke çeşitli aşılama ve test bilgilerinin yer aldığı dijital pasaportlar üzerinde çalışsa da, bölümle iyileşme öngörülerinde bile pandemi öncesi kapasitelere ulaşılmasının yıllar alacağı görülüyor.
Memleketler arası Havalimanları Kurulu (ACI) üç hafta evvel yayınladığı yeni raporunda pandeminin bölüme bağlantısını 6. sefer tahlil etti ve dalın mevcut durumu ve iyileşme patikasına ait öngörülerini şöyle sıraladı:
Pandemi 2021 yılında da pandemi öncesine nazaran memleketler arası yolcu trafiğini 4,7 milyar azaltacak ve trafik tahlillerde baz olarak alınan COVID öncesi varsayımlara nazaran yüzde 47,5’lik bir düşüşe neden olacak. 2019 yılına nazaran ise yüzde 43,6’lık bir düşüş yaşanması bekleniyor.
2020’ye emsal halde Avrupa ve Ortadoğu, memleketler arası seyahatin en fazla darbe aldığı bölgeler olacak. İki bölgede yolcu trafiğinde düşüşün sırasıyla yüzde 58,1 ve yüzde 58,9 olması bekleniyor. Milletlerarası Sivil Havacılık Otoritesi IATA da Ortadoğu’da yolcu trafiğinin ocakta yüzde 82,3 düştüğüne dikkat çekerek, krizin bölgede 1,7 milyar dolar istihdamı ve 105 milyar dolarlık GSYH’yi tehlikeye attığını belirtiyor.
Asya Pasifik bölgesinin tüm bölgelerden daha iyi gitmesi öngörüldüğü halde, yolcu trafiğinin 2021 sonu itibariyle bu bölgede bile iddialara nazaran yüzde 40,3, 2019 düzeylerine nazaran yüzde 35,1 ekside kalması bekleniyor.
Kuzey Amerika’da kesimin kaydedeğer bir iyileşme görmesi, lakin buna karşın 2021’i yıl sonu itibariyle COVID-19 öncesi iddialara nazaran yüzde 43,5 ve 2019 seviyelerine nazaran yüzde 39,9 daha düşük yolcu trafiğiyle tamamlaması varsayım ediliyor.
Aşılama programlarının yaygınlaşmasıyla birlikte 2021’in ikinci yarısında uçak seyahatlerine olan talebin kayda kıymet oranda artabileceğine ait işaretler var.
Yurtiçi uçak seyahatleri ise memleketler arası seyahatten çok daha güçlü bir iyileşme patikasında. Dünya genelinde yurtiçi uçuş yolcu trafiğinin bu yıl da artmaya devam ederek 2021 sonunda 5 milyar yolcu eşiğine ulaşması öngörülüyor. Bu da 2019 seviyelerine nazaran yüzde 65,9’luk bir artış manasına geliyor.
Heatrow uyarıyor: Havalimanları kalabalıklaşıyor
Lakin milletlerarası seyahatlere hazırlanan İngiltere’de dünyanın en büyük havalimanından çok kritik bir ihtar yapılıyor: Havalimanı çok kalabalıklaşmaya başladı, COVID-19 testi yahut aşılarının denetimleri ve şahısların nerelerde bulunduğuna dair evrakların incelenmesi zaruriliği bekleme müddetlerini şimdiden iki ila altı saate çıkarabiliyor. İngiltere parlamentosuna bir mektup gönderen Heatrow yöneticileri “Şu anda olağan kapasitenin onda biriyle (günde 10 ila 15 bin yolcu) bile sıralar oluşan havalimanında seyahat müsaadeleri başladığında işler kaotikleşebilir” uyarısı yaparak sorunun çözülmesi için denetim sistemlerinin hızlandırılmasını talep ediyor. Denetim düzeneklerinin dijitalleştirilmesi ise sorunun tahlili için üzerinde çalışılan bir husus, havayolu şirketleri ise bunun kâfi süratte olmayacağını, münasebetiyle kağıt üzerindeki denetimlerle seyahatin bir an evvel başlamasını talep ediyor.
Yeni Zelanda – Avustralya “seyahat balonunu” deniyor
COVID-19 salgınında en temkinli kısıtlama siyasetlerini izleyen iki gelişmiş iktisat Yeni Zelanda ve Avustralya, bir müddettir ağır yara alan dalın iyileşmesini de desteklemek emeliyle, iki ülke ortasında bir seyahat balonu oluşturdu.
İki ülke ortasındaki uçuşlar, bayrak taşıyıcı havayolları Air New Zealand ve Qantas’ın pandemi öncesi toplam uçuşlarının yüzde 5 ila 20’sini oluşturuyordu. Air New Zealand CEO’su bu sistemin dünyaya da örnek olabileceğini belirterek Financial Times’a verdiği demeçte Cook Adaları olacağını söyledi. Başşehir Canberra, ülkenin sonlarının ne vakit tekrar açılacağına ait net bir açıklama yapmadı lakin geçen hafta yetkililer Singapur, Japonya, Güney Kore ve Vietnam’ın seyahat balonu oluşturulacak sıradaki ülkeler olduğunun sinyalini verdi.
EasyJet: Nisan-mayıs aylarında %20 kapasiteyle uçuyoruz
17 Mayıs’ta İngiltere aşı olan yahut COVID-19 geçirip iyileşmiş olan birçok kişinin trafik ışığı sistemiyle birtakım ülkelere gidebilmesine müsaade verecek. Fakat buna karşın ülkenin en büyük düşük bütçeli havayolu şirketi EasyJet nisan-haziran ortası planlanan uçuşların şirketin pandemi öncesi kapasitenin yüzde 20’sinde olacağını belirtiyor. CEO Johan Lundgren gelecek aylarda güçlü bir toparlama öngördüklerini ve mayısın ikinci yarısından itibaren kapasitelerin de artmasını beklediklerini söylüyor.
Dünya