Gayrimenkul Borsası AŞ (GABORAS) Üst Yöneticisi (CEO) Kurtuluş Altun, icralık gayrimenkullerin pahasının altında satılmasının önemli sorun oluşturduğunu belirterek, “(Bu) gayrimenkuller mezatlarda değil özgür borsada, GABORAS’ta, süreç görmelidir. Bu vesileyle bedelinde satılarak borçlunun yükü bir nebze hafifletilmelidir.” dedi.
Altun, bankaların elindeki gayrimenkul sayısının her geçen gün arttığını kaydederek, bu gayrimenkullerin genelde kıymetinin altında satıldığını söyledi.
Bugün bankalarca satışa çıkarılan icralık gayrimenkulün 20 bini aştığının varsayım edildiğini lisana getiren Altun, 25 bankanın yalnızca kendi internet sitelerinden satışa çıkardığı gayrimenkul sayısının 11 bin 913 olduğunu, başka internet siteleriyle birlikte sayının 25 bin adede dayandığını anlattı.
Altun, bankalara emanet edilen teminat varlıklarının, geri dönmeyen kredilerden etkilenerek süreç görmeye başlamasının ve ilamlı, ilamsız ya da takipli süreçlerin yaygınlık kazanmasının her kesim için meşakkat verici olduğunu belirtti.
Geçen yıl sayısı 30 milyonu aşan genel icra takip belgelerinin 2020’de 40 milyona varabileceğinden korkulduğunu aktaran Altun, bu evrakların etkilediği teminat varlıklarının sayı ve kıymet bakımından tam olarak bilinemediğini tabir etti.
Altun, geri dönmeyen kredilerden etkilenen dallara bağlı teminatların büyüklüğünün temel mevzuyu teşkil ettiğini belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Çok küçük bir tesir bile bu teminat varlığını değersizleştirebiliyor. Bankaların faiz ve masrafları yüksek tutması ve gayrimenkullerin pahasının altında satılması önemli sorun oluşturuyor. Asıl borçla teminat pahaları ortasındaki farkın giderek açılmasından şikayet ediliyor. Gayrimenkulün temel kıymetinin yüzde 50’sinden daha aşağı sayılara satılamayacağı belirtiliyor lakin belirlenen pahaların mevcut değerleme sisteminde gerçek kıymeti yakalayamadığı, aşağıda kaldığı biliniyor.”
“Banka ile borçlu uzlaşabilmeli”
GABORAS Üst Yöneticisi Altun, düşük fiyat nedeniyle gayrimenkul satışından elde edilen gelirin kredilerin çok gerisinde kalabildiğini söyledi.
Bu durumun her iki taraf için de en istenmeyen şey olduğunu lisana getiren Altun, “Kadim kültürümüzün ‘ahlı maldan’ uzak durmayı öne çıkarması çok esaslı, piyasa yapan bir özellik. Toplumumuzun bu hali sürdürmesi, kıymetlerin haraç mezat satışını baskılar ve çok kıymet kayıplarına mahzur olur.” dedi.
Altun, bankaların, alacaklarını bazen çok düşük bedellerle varlık şirketlerine aktarabildiğini kaydederek, bu oranın yüzde 85’leri bulabildiğini vurguladı.
Bu sürecin direkt borçluya yapılamadığını aktaran Altun, “Bankalara borçlu lehine indirimli uzlaşılı tasfiye yetkisi verilmelidir. GABORAS uzlaşıda teknolojisiyle milyonlarca teminata yardımcı olabilecek seviyededir.” dedi.
“Banka faizlerde indirim yapmalı, icralık gayrimenkuller kıymetinde satılmalı”
Altun, GABORAS’ın, taraflar ortasında olması gereken “yasallık ve helallik” uzlaşısında rol almaya ve her türlü teknolojik yardımı yapmaya hazır olduğunu belirterek, şu açıklamalarda bulundu:
“Burada helalleşmek ve hakkaniyet temel olmalıdır. Teminatın kıymetinde süreç görmesi ve borç tasfiyesinde uzlaşılması halinde borçlar çok kısa vakitte ödenebilir. Bunun için gazete duyuruları yerine teminatlar borsalaşma sistematiği içinde karşılıklı uzlaşıyla isimsiz süreç görebilmelidir. Gerçekten bu metot pratikte uygulanabilmektedir.”
Altun, 11. Kalkınma Planı’nda icradaki süreçlerin pahasında süreç görmesinin temel alındığını, lakin şimdi düzenlemenin yürürlüğe girmediğini söyledi ve kelamlarını şöyle tamamladı:
“İcralık gayrimenkuller mezatlarda değil özgür borsada, GABORAS’ta, süreç görmelidir. Bu vesileyle kıymetinde satılarak borçlunun yükü bir nebze hafifletilmelidir. Bunun için evvel önemli oranda faiz ve masraf indirimine gidilmelidir. Çok belge kendi haline bırakılmamalı, tarafları helallik-yasallık çizgisinde uzlaştırmak temel olmalıdır.”
Kaynak: AA
Dünya