DOĞAN SELÇUK ÖZTÜRK
Koç Unisys, IBM, Küresel One derken yaklaşık 15 sene yüksek teknoloji dalında çalıştıktan sonra, 2005 yılında Temel Holding ile yeni bir seyahate çıkan Çağatay Özdoğru, 30 yılı aşan iş hayatından kesitleri Dünya+ okurlarıyla paylaştı. “Bu dünyaya hepimizin bir misyonla geldiğine inanıyorum” diyen Özdoğru, insan hayatındaki dönüm noktalarının kimileri tesadüf olarak görülse de “bence tesadüf yoktur” diyor.
• Çağatay Beyefendi, iş hayatınızın birinci devirlerinden bahsedebilir misiniz?
İstanbul Teknik Üniversitesi’ni bitirdikten sonra Amerika’ya George Washington University’ye yüksek mühendislik eğitimine gittim. Yüksek lisansın akabinde 1990’ların başlarının tanınan işi olan PC montajlayıp pazarlayan bir şirkette çalışmaya başladım, ABD’de uzun vadeli bir hayat ve meslek gayem olmadı. Yıl 1991. Kısa periyot askerlik yapabilmek için orada bir yıl çalıştıktan sonra Türkiye’ye döndüm.
Gelmeden evvel Koç Holding’e başvurmuştum. Beni yetiştirme elemanı olarak kabul ettiler. Evvel beni İTÜ’de okurken staj yaptığım Beko’ya yönlendirmek istediler. Lakin fabrika ortamları pek bana nazaran değildi, iyi bir mühendis olmama karşın işletme tarafında olmak istiyordum. Koç Holding İK Lideri Eser Hanım’a Koç Unisys’te çalışmak istediğimi söyledim. O da bana “Ne işin var orada? Orası pazarlama şirketi. Sen mühendissin” dedi. Kendisini ikna ederek işe başladım. Üç yıl orada çalıştım. O ortada içimde teknoloji alanında büyük küresel bir firmada çalışma fikri bir formda gelişti.
“Koç Unisys’e IBM’e gidiyorum deme”
• IBM’e geçiyorsunuz.
O vakit teknoloji alanında dünyadaki en büyük şirket IBM. Başvurdum, görüşmeye davet ettiler. IBM’in o zamanki Genel Müdürü Acar Bumin ve Genel Müdür Yardımcısı Hüsnü Paçacıoğlu’na bir vizyon anlattım, internet vs. hususlarına girilmesi için… Görüşmemiz çok olumluydu. Bana dediler ki sakın Koç Unisys’e IBM’e gidiyorum deme. Pekala, ne yapayım? Sen git istifa et. Bir ay sonra gel. Ben de gidip istifamı verdim. Müdürlerimden biri beni çağırıp sebebini sordu. Ailemin bir kısmı Kapalıçarşı’da halıcıydı. Aile işimi yapacağım dedim. Bana garip garip bakmıştı. IBM’de çalışacağım dememek için bir şey söylemek zorundaydım. Akabinde Genel Müdür Bülent Gönç Bey’in sanıyorum telkiniyle bizim konuta şirketin İK müdürü geldi.Eşimle Koç Unisys’te tanışıp yeni evlenmiştim. Gelen arkadaşımız “Çağatay, canın bir şeye mi sıkkın? Maaş artışı istiyorsan, yeni de evlendiniz, ben söyleyebilirim Bülent Bey’e.” dedi. Fakat bahis para değildi, aslında alınan maaşlar birbirine yakındı. Bir dünya başkanında çalışmayı istiyordum.
Neyse 95-96 yıllarında IBM’de çalıştım. Başladıktan bir buçuk yıl sonra en iyi proje mükafatını aldım. IBM Türk’te o vakit koca bir ofisin ortasında hücre sistemi masalar ve etrafında da odalar vardı. Odalarda müdürler otururdu. Bir gün yerimde otururken o odalardan birine geçebilmem için o masada on yıl çalışmam gerektiğinin farkına vardım. Performansınız ne kadar yüksek de olsa muhakkak bir seneyi doldurmadan odalara geçmek mümkün değildi. IBM’in meslek sistemi bana uygun değildi, ben çok daha süratli yükselmek istiyordum.
İşe giderken avuçlarımın terlediğini hiç unutmuyorum
• O yıllarda bilişim ve teknolojide büyük bir ilerleme vardı.
İnternet servis sağlayıcılarının devreye girmesi, GSM operatörleri ihaleleri… Telekomünikasyon ve internet kesiminde büyük bir patlama yaşanıyordu. Ben de elektronik mühendisliğinin üzerine telekomünikasyon mühendisliği yüksek lisansı yapmıştım. Bu rüzgârı yakalamak için arayış içindeydim. Hürriyet Gazetesi’nde gördüğüm bir ilana başvurdum. İlanda şirket ismi yoktu ancak ilan internet ve telekomünikasyon kokuyordu. Görüşmeye çağırdılar. Görüşmede şirketin Fransız Telekom, Deutsche Telekom ve Amerikan Sprint’in küresel ortak şirketi Küresel One olduğunu gördüm. Küresel bir internet ve telekomünikasyon şirketi Türkiye’de ofis açmıştı. Bir apartman dairesine görüşmeye gittim. Genel Müdür Cem Akışoğlu Amerika’da doğup büyümüş, George Washington’da MBA yapmıştı. Bir anda ortamızda bir kimya oluştu ve bana çabucak iş teklifinde bulundu. Ofisi değiştireceklerini, işleri büyüteceklerini söyleyince başımdaki soru işaretleri silindi ve teklifi kabul ettim. Daha sonra dedikleri bir bir gerçekleşti. Lakin birinci yılımın sonunda, beni çağırıp ayrılacağını söyledi.
Bağlı olduğumuz bölgenin başındaki Amerikalı Jerry Wilczek buraya geldi, kendisiyle ortada bir basketbol konuşuyorduk. Bir gün beni yemeğe davet etti ve genel müdürlük teklif etti. 32 yaşındaydım. Büyük bir teveccüh, o inancı verebilmişim demek ki. Koca şirketi bana bırakıp gitti. Şirket artık büyümüş, 40 bireye ulaşmıştı. Sabahları işe giderken avuçlarımın terlediğini hiç unutmuyorum. Teknoloji ve pazarlama-satış mevzularına hâkimdim fakat üst seviye yöneticilik ve finans deneyimim yoktu. Hasebiyle o mevzular başlarda biraz zorladı diyelim. Lakin Türkiye’de çok başarılı olduk, çok iyi satışlar yaptık. 99 yılında dünyadaki en başarılı iki genel müdürden biri seçildim. Sonra da bölge lider yardımcısı oldum.
• Ondan sonra Sabancı Holding döneminize geliyoruz.
Beş yıldır Küresel One’da çalışıyordum. Bir gün Sabancı Holding idare heyeti üyesi Lütfi Yenel beni aradı, “Sabancı Holding telekomünikasyon işine girmeye niyetli ve başına da birisini arıyor. CEO Hazım Kantarcı seninle görüşmek istiyor” dedi. 2001 yılının Mart-Nisan ayları.
Sabancı Center’da Hazım Beyefendi ile görüştüm. Sonrasında kendisine 30 sayfalık bir sunum hazırlayıp postayla yolladım. İki kez arayıp sormama karşın geri dönüş alamadım. “Demek ilgi yok” dedim.
Tıpkı yılın Temmuz ayı. Milletlerarası misyonda olduğum için çok seyahat ediyordum. Yeşilköy Havalimanı’nda, Ali Sabancı ile loungeda karşılaştık. Tanışıyorduk lakin samimiyetimiz yoktu. “Bizim küme da bu işlere bakıyor, bizim CEO kimileriyle görüşmüş” dedi. Söylemek konusunda oldukça bir tereddüt ettikten sonra benimle de görüşüldüğünü, rapor hazırladığımı lakin geri dönüş olmadığını söyledim. “Ha o denli mi?” dedi. Birazdan farklı istikametlere devam ettik.
Bir ay geçti, Ali Beyefendi telefon etti. “Çağatay, havalimanında konuştuğumuz hususta görüşebilir miyiz?” dedi. Dışarıda bir yemek yedik. Bana dedi ki “Seninle görüşülmüş fakat o vakit tam oturmayan şeyler varmış. Artık uyum misyonu bana verildi. Bize gelir misin?” “Anlaşırsak gelirim” dedim. Sonuçta anlaştık ve ben 2002 yılının başında Sabancı Holding’e transfer oldum.
Sabancı Holding’de üç buçuk yıl çalıştım. Gittiğim periyot birinci başlarda çok hoştu. Holding idare konseyinde Ali Sabancı ile holdingin telekomünikasyon vizyonunu sunduk. Merhum Sakıp Beyefendi orada kısa bir konuşma yaptı, “Bu iş çok büyüyecek, kesinlikle Sabancı bu işte olmalı” dedi. Akabinde idare heyetinde vizyon kabul edildi. Sabancı Telekom’u kurduk vs. Sakıp Beyefendi bu işi çok sahipleniyordu. Lakin ani vefatından sonra holding yeni bir strateji geliştirdi ve güç ile perakende bölümlerine yöneldi. Benim de oradaki misyonum böylelikle bitmiş oldu. Ben de o zamanki CEO Ahmet Dördüncü’yü ziyaret edip müsaade istedim ve birinci sefer iş bulmadan ayrıldım. 2005 yılının ortası.
• Temel Holding macerası nasıl başladı?
Çok kısa bir müddet sonra Ali Bey’den telefon aldım. Alışılmış ortada konuşuyorduk. Ben ayrılacağımı evvelden kendisine söylemiştim. İrtibatımız devam ediyordu.
O vakit Ali Bey’in ana konsantrasyonu Pegasus’tu. 2005 yılının başında almıştı. Bana “Benim Esas’ta pek bir işim yok. Ben burada, Pegasus’tayım lakin Esas’ın içinde birtakım yatırımlar var. Orada Emine Hanım’ın dayanağa gereksinimi var. Ona danışmanlık yapar mısın?” dedi. Olur dedim, memnuniyetle.
Emine Hanım’ı ziyaret ettim. Yapacaklarımızı konuştuk. Ben de “tamam” dedim, “haftada bir iki gün gelirim.” Ondan sonra haftada bir iki gün gidip gelmeye başladım. Vakit zaman Şevket Bey’in odasına gidiyordum, kendisiyle sohbet ediyorduk. Şevket Beyefendi beni soruyormuş ortada bir, nerede Çağatay diye. Beni çağırdı tekrar. Dedi ki “sen mahrum hiç”. Ben de Emine Hanım ile bu türlü anlaştığımızı, kendi arayışlarımın da olduğunu söyledim. “Öyle olmaz, sen tam vakitli gel.” dedi.
Söylemiş Emine Hanım’a ki, kendisi beni çağırıp tam vakitli gelip gelemeyeceğimi sordu. O anda çabucak gelirim diyemedim. 1991’den 2005’e kadar yüksek teknoloji bölümünde çalışmıştım, başka kesimlerle ilgili bilgim sonluydu ve Esas’ın da yüksek teknolojide yatırımı yoktu. Lakin değerlendirdikten sonra bu meydan okumayı kabul ettim. 2005’te İcra Heyeti üyesi olarak katıldığım Temel Holding’de 2010 yılında CEO’luk vazifesine başladım.
• Hayatınızda tesadüflerin yeri oldu mu?
Bu dünyaya hepimizin bir misyonla geldiğine inanıyorum. Bu misyon genlerimizde bir biçimde kodlanmış. Muhakkak bir yaş ve deneyimden sonra bunu çok daha iyi anlayabiliyorsunuz. Geriye baktığınızda hayatınızda birçok dönüm noktası olduğunu görüyorsunuz. Bu dönüm noktalarının kimilerine tesadüfdiyebilirsiniz. Lakin bence tesadüfyoktur!
Cüret ve sabrımızın meyvesini aldık
• Temel döneminizden bir anınızı anlatabilir misiniz?
Temel Holding olarak AFM sinema zincirini 2010 yılında önemli bir sayıya satın almıştık. Herkes bu şirkete piyasa bedelinin çok üstünde ödediğimizi düşünüyordu. Biz ise durağan olan iktisadın iyileşeceğini ve cümbüş sanayisinin çok daha büyüyeceğini öngördük. Hesaplarımız bu taraftaydı, inancımız da… Hayalimiz sanayinin iki önder şirketi olan MARS ile AFM’yi birleştirmekti. Çok sıkıntı bir işti lakin bir yılı aşkın süren gayretle bunu başardık. Birleşmeden kaynaklanan bir kaos yaşadık, lakin işe olan inancımızı hiç kaybetmedik. Yürek ve sabrımızın meyvesini iktisadın beklediğimiz üzere iyileşmeye başlamasıyla aldık, şirket geometrik olarak büyüdü. Sonucunda de Koreli dünya devi bir yatırım şirketine satış gerçekleştirerek ülkemize önemli ölçüde yabancı sermaye girmesine vesile olduk.
Dünya