Dünyada vergi yönetimleri COVID 19’un yaratmış olduğu tahribatı azaltmak için klâsik formül olarak vergi ödemelerini erteledi. Vergi yönetimleri ek olarak örtülü sermaye düzenlemelerinin esnetilmesi, işletmelere likidite sağlanması gayesiyle ithalatta alınan KDV’nin ödenmesinin bir ay sonraya ertelenmesi, muhakkak bölümlerde 2020 yılında süreksiz vergi ödemelerinin ertelenmesi, hızlandırılmış amortismana müsaade verilmesi, COVID 19’la ilgili bağışların vergi matrahından indirimi üzere çok çeşitli önlemleri hayata geçirdi.
Vergi yönetimleri, COVID 19 salgını münasebetiyle turizm, konaklama, yeme içme ve kültürel faaliyetlerle ilgili kesimlerde faaliyette bulunan mükellefler ile küçük ölçekli mükellefler ya da özgür çalışanlar için özel vergi düzenlemeleri yapıyorlar.
Birçok vergi yönetimince uygulanan klasik formül vergi ödemelerinin ertelenmesi oldu. Fakat kimi vergi yönetimleri ek olarak örtülü sermaye düzenlemelerinin esnetilmesi, işletmelere likidite sağlanması gayesiyle ithalatta alınan KDV’nin ödenmesinin bir ay sonraya ertelenmesi, belli dallarda 2020 yılında süreksiz vergi ödemelerinin ertelenmesi, hızlandırılmış amortismana müsaade verilmesi, COVID 19’la ilgili bağışların vergi matrahından indirimine ait özel düzenleme ve sonraki periyoda devreden KDV’nin iadesi, aşı çalışmalarında AR-GE faaliyetlerine ek indirim sağlanması üzere düzenlemeler getiriyorlar. Birçok ülkede bu tedbirler Mart ve Nisan aylarında duyuru edildi.
OECD, bütün Dünyada vergi yönetimlerinin COVID 19’la ilgili aldığı tedbirlere internet sayfasında toplu olarak yer vermekte ve bu bilgileri belli aralıklarla güncellemektedir. Aşağıda farklı pozisyonlardaki devletlerin aldıkları kimi tedbirlerle ilgili örnekler yer almaktadır.
• Hollanda’da gelir, kurumlar, KDV ve toplumsal güvenlik primi ödeme tarihleri 1 Eylül 2020 tarihine kadar uzatıldı. Birtakım özel durumlarda, kurumlar vergisine tabi olan mükelleflere 2020 yılı için bekledikleri ziyanı, 2019 yılı karından indirim imkanı getirildi.
• Brezilya’da sanayi eserleri üzerindeki vergiler; tıbbi eserler ve hastanelere yapılan teslimler için süreksiz olarak yüzde 0’a indirildi. Ayrıyeten tıbbi eserler üzerindeki ithalat vergileri de Aralık 2020 sonuna kadar yüzde 0’a indirildi.
•Bulgaristan’da acil durum sürecince patronlara, onaylarını almaksızın fiyatlarının yüzde ellisinden daha az ödeme yapmamak şartıyla çalışanlarını müsaadeye çıkarma yetkisi verildi.
• Cayman Adaları, oranı yaklaşık yüzde 13 olan turizm konaklama vergisinin uygulanmasını, 1 Nisan’dan 30 Eylül 2020’ye kadar süreksiz olarak durdurdu.
• Şili’de emlak vergisi ödemeleri ertelendi.
• Kolombiya’da 21 Mayıs 2020’de restoran ve kafeteryalar için satış vergisi oranı, 31 Aralık 2020 tarihine kadar yüzde 0 ‘a indirildi. Ulaşım, cümbüş, yemek ve içecek dalları için 2020 yılında süreksiz vergi oranı yüzde 0’a indirildi.
• Çek Cumhuriyetinde Mayıs ayında yapılan düzenleme ile konaklama hizmetleri için uygulanan KDV oranı yüzde 15’den yüzde 10’a indirildi. Bu spor salonları ve kültürel faaliyetler içinde geçerli.
• Danimarka’da hasta olduğu için çalışamayan emekçiler münasebetiyle patronların sübvanse edilmesi tarafında düzenleme yapıldı. Danimarka, ayrıyeten bu devirde AR-GE faaliyetlerini unutmadı ve 2020-2021yılları için bu faaliyetlere süreksiz ilave vergi indirim sağladı.
• Mısır’da turizm kesiminde faaliyette bulunan mükellefler için emlak vergileri üç ay ertelendi.
• Finlandiya’da örtülü sermaye düzenlemeleri, ortaklarından borç almanın lokal işletmeler için hayati ehemmiyete sahip olduğu dikkate alınarak 31 Aralık 2020 tarihine kadar askıya alındı.
• Fransa’da hami maskeler ve şahsî sıhhat eserlerinde KDV oranı yüzde 5,5’e indirildi. Turizm dalında faaliyette bulunan gerçek kişi mükellefler için süreksiz gelir vergisi ödemeleri 1 Kasım 2020 tarihine ertelendi.
• Almanya’da COVID 19’dan direkt etkilenen gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine vergi ertelemesi getirildi. Tek ebeveynler için minimum geçim indirimi arttırıldı. İşletmelere ek likidite sağlamak maksadıyla ithalatta alınan KDV’nin ödenmesi bir ay ertelendi.
•Endonezya’da çalışanların gelirlerine vergi kesintisi istisnası getirildi. Bu uygulama başlangıçta Eylül sonuna kadar öngörülmekle birlikte sonra Aralık ayı sonuna kadar uzatıldı.
•İtalya’da COVID 19’la ilgili bağışların yüzde 30‘unun vergiden indirimine ait özel düzenleme yapıldı.
•Japonya’da genel satış vergisi oranı (KDV) yüzde 16’5’ten yüzde 15’e indirildi.
• Kenya’da tıpkı biçimde standart KDV oranı yüzde 16’dan yüzde 14’e indirildi.
• Çin’de sonraki periyoda devreden KDV’nin tamamının iadesi tarafında düzenleme yapıldı.
• Rusya’da talepte bulunan mükelleflere belli şartları sağlaması durumunda beş yıl vergi ertelemesi getirildi.
• Suudi Arabistan’da KDV iade süreçleri hızlandırıldı.
• İspanya’da pandemi devrinde elektronik yayınların okunmasında görülen artıştan ötürü elektronik kitap, gazete ve mecmualar için yüzde 4 oranında muhteşem indirimli KDV oranı getirildi.
OECD listesinde Türkiye’ye ayrılan kısmın öteki ülkelerle kıyaslayınca hayli kısıtlı olduğunu belirtmek gerekiyor. Geçtiğimiz günlerde Türkiye’de yapılan yeni düzenlemeler şimdi listede yer almıyor. Bilindiği üzere geçtiğimiz günlerde makul kesimlerde faaliyette bulunan mükellefler için KDV oranı indirimi ve kira ödemelerinde uygulanan vergi kesintisi oranlarında indirim yapıldı. Bu iktisadın tekrar canlanması ve COVID-19 münasebetiyle faaliyetleri sekteye uğrayan bölümlere takviye sağlanması için olumlu olarak bedellendirilmektedir.
Lakin öteki ülke uygulamalarına bakıldığında birçok ülkenin misal düzenlemeleri Nisan, Mayıs aylarında yaptığı görülmektedir. Türkiye’de sokağa çıkma kısıtlamalarının azaltılmaya/kaldırılmaya başlandığı tarihin 1 Haziran 2020 tarihi olduğu dikkate alındığında, bu düzenlemelerin daha evvel yapılmış olması halinde olumlu sonuçların daha erken alınmış olacağı kıymetlendirilmektedir.
Ayrıyeten mükellefleri desteklemek için Türkiye’de ek düzenlemeler yapılması da düşünülebilir. Bunlara birçok ülkede uygulanan 2020 yılı süreksiz vergi ödemelerinin ileri tarihe ötelenmesi, elektronik yayınlarda yüzde 18 olan KDV oranının basılı yayınlarla birebir orana indirilmesi, genel KDV oranında indirim, pandemi devrinde fedakarca çalışan ve önemli tahsilat sorunu yaşayan mali müşavirler öncelikli olmak üzere özgür meslek faaliyetlerinde KDV indirimi, sonraki periyoda devreden KDV’lerin tamamının iadesi, kurumlar ortası örtülü sermaye düzenlemelerinin bu yıl için esnetilmesi üzere örnekler gösterilebilir.
Dünya