HANDAN SEMA CEYLAN
Yeni alanlar olarak kimya, oto yan sanayi ve ambalajdan oluşan üç ana bölüm belirleyen Doğan Holding, lisansını aldığı yatırım bankasını 2021’in birinci çeyreğinde faaliyete geçirmeye hazırlanıyor. “Büyük bankaların masaları çok kalabalık” diyen Doğan Holding İcra Konseyi Lideri Çağlar Göğüş, “KOBİ segmenti desteklenmeye en muhtaç alanda. Büyük bankalar tam hizmet vermekte bazen zorlanıyor. Biz e-ticaret tecrübemizi de harekete geçirerek, teknolojiye daha yakın bir yapı kurup hoş bir kıssa çıkarabileceğimizi düşünüyoruz” formunda konuşuyor. “Amiral gemi” kavramı yerine dallarda “kârın dağılımına” odaklanan holdingin İcra Şurası Lideri Çağlar Göğüş, pandemiyle birlikte artık çeyrekler bazında iş direktörün de ehemmiyetini vurguluyor.
DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Göğüş, holdingin stratejik olarak ilgilendiği bölümler olduğunu kaydederek, “Oto yan endüstriye, kimyaya, ambalaja bakıyoruz. Kimyada da petrokimya değil, özellikli kimyaya bakıyoruz. Ambalajda biliyorsunuz bir şirketin çoğunluk payının alımını yaptık” diyerek holdingin 57.8 milyon Euro’luk bedelle Sesa Ambalaj satın alma sürecini anımsattı. Göğüş, “Sesa satın alması için tüzel süreci ve Rekabet Kurulu’nun onayını bekliyoruz. Bu dalda de derinleşmeyi öngörüyoruz” diyor. Göğüş, şunları söylüyor: “Onun dışında elimizde olan işleri büyütmeye çalışıyoruz. Buna da inorganik bakıyoruz. İstiyoruz ki elimizdeki işlerin ya ölçeği olsun ya da elimizdeki işleri kârlı olarak büyütüp buralarda temettü dağıtalım. 2019’da daha fazla temettü dağıttık. Münasebetiyle bu hassas olduğumuz bir husus. Yatırımcıların ehemmiyet verdiği bir şey, bizim de ehemmiyet verdiğimiz bir şey.”
Göğüş’ten holdingin 2020’nin birinci yarısı, amaçları ve koronavirüs süreci ile ilgili satır başları
BANKANIN İSMİ ÜZERİNDE ÇALIŞIYORUZ
Yatırım bankası kurmak için lisans iznimizi aldık. Bankanın ismi üzerinde çalışıyoruz Işçi ve teknik altyapı çalışmalarını da hızlandırdık. Yılsonu için faaliyete geçecek halde çalışıyoruz. Bir ay uzar, kısalır. 2021’in birinci çeyreğinde faaliyet geçirelim istiyoruz. Şimdi isim üzerinde çalışıyoruz. E-ticaret know-how’ımızdan faydalanarak, teknolojiye yakın bir yapı kurmak için çabalıyoruz. İki boyutlu fikrimiz var. Büyük bankaların masaları çok kalabalık. Bilhassa ticari işletmelerde ticari finansman yapılandırmalar hem danışmanlık manasında bir fırsat olduğunu hem de şirketlerin de gereksinimi olduğunu düşünüyoruz. Biz de piyasalardan bu muhtaçlığın geri bildirimini alıyoruz. İkincisi; e-ticaret platformlarından bilgi kullanımını da zenginleştirerek, aslında kredi modelleri dünyada olan uygulamaları harekete geçirmek. Türkiye’de de önemli fırsat olduğunu düşünüyoruz. KOBİ segmenti desteklenmeye en muhtaç alan. Büyük bankalar bazen hizmet vermekte zorlanıyor. Biz iki boyutu birleştirip yatırım için hoş bir öykü çıkarabileceğimizi düşünüyoruz. Dünyada da çok örneği var. Türkiye’de de yeni yeni başlayan bir alan. Erkenden başlayalım istiyoruz. Biliyorsunuz bir işe erken girmenin avantajları var.
‘AMİRAL GEMİ’ ÜZERİMİZE YAPIŞTI KÂRIN DAĞILIMINA BAKIYORUZ
“Amiral geminiz ne olacak” sorusuyla çok karşılaşıyoruz, ‘amiral gemi’ kelamı üzerimize yapıştı. Ben artık kârın dağılımına bakıyorum. Orada mümkün olduğunca homojen bir dağılım olsun istiyorum. Çok küçük oyuncular kalsın istemiyorum. Bir tane şirketten EBITDA’nızın ve kârınızın yüzde 80’i gelmiyor şu anda. Bana sorarsanız EBITDA ve net kârda dengeleyici bir hale geldik. Nedir mesela; güç, bizim için kıymetli bir yer teşkil ediyor. Yurtdışındaki medya işimiz Romanya değerli bir yer teşkil ediyor. Türkiye’deki finansal hizmetler, faktoring kıymetli bir yer teşkil ediyor. Ticaret işimiz iyi devam ediyor.
SEKTÖREL ÇEŞİTLİLİK COVID-19’DA DOĞAL HEDGING OLDU
COVID-19 sürecini iyi yönettik. Birinci üç ayımız iyi geçti. İkinci üç ay etkilenmedik demek olmaz lakin biraz istikrarlı bir portföy olması ve kârımızın homojen dağılması kıymetli. Bir sanayiden yüzde 80 gelmediği için… En çok etkilenen işimiz AVM ve turizm işimiz oldu. Fakat portföyün içinde güç, dış ticaret, teknoloji ve medya olduğu için çok da kötü geçmedi. Doğal hedging oldu.
Herkes üzere biz de bu periyotta nakit akışına odaklandık. Net borç düzeylerini yükseltmedik düşürdük. Maliyet masraflarını tıraşladık. Portföyün biraz geniş olması bazen konsantrasyon bakımından dezavantaj oluyor, ancak COVID-19 devrinde müspet oldu. Kesimlerimizi üçe böldük, hiç etkilenmeyen işlerimiz, orta etkilenen işlerimiz, yüksek etkilenen işlerimiz diye ayırdık. Mesela gayrimenkul yüksek etkilenen işimiz oldu. Hürriyet Emlak, nisan mayıs ayında çok etkilendi fakat haziran ayının akabinde acayip bir ivme sağladı. Aytemiz orta etkilendi. Hazirandan itibaren toplu taşımanın eskisi üzere kullanılmaması nedeniyle, o kesim de çok hızlandı. Toplu taşımadan kaçış var, ferdî araç kullanımında artış var. Genelde tüm şirketlerimizde böylelikle marjımız arttı.
KOLAY DÜŞÜNÜP, KOMPLİKE TÜREVLERE HİÇ GİRMİYORUZ
Kur dalgalanmalarını yönetme konusunda kolay düşünmeye çalışıyorum. Çok fazla komplike i eserlerden, tahlillerden kaçınıyorum. Çok temel ne yapıyoruz: TL geliri olan bir işte kesin yabancı para borçlanmıyoruz. Açık durum oluşturmuyoruz. Çok büyük oranda türev süreçleri katiyen kullanmıyoruz. Akaryakıtta da o riskimiz var. Millileştirene kadar ve millileştirdikten sonra geri ödeme yaptığımız vadeye kadar orada da çok sonlu hedging kullanıyoruz. Görüyorum ki çok büyük kümeler çok komplike eserlerden daima ziyan etmiş. Bir yıl kazanıyorsunuz ancak üç yıl kaybediyorsunuz. Bir de şuna inanıyorum; bu şirketlerin vazifesi operasyon kârı üretmek, finansal kâr üretmek değil. Bu şirketler banka değil. Çok kolay türevler kullanıyoruz -zaten onu yapmak zorunda kalıyoruz, swap, forward-komplike olanlara hiç girmiyoruz.
ARTIK İŞE ÇEYREK ÇEYREK BAKIYORUM
Artık işe çeyrek çeyrek bakıyorum. Biraz teknoloji şirketleri üzere. Yıllık bütçemiz var ancak her işimizi farklı ayrı yönetiyoruz. Hatta ay bazında yönetmekte yarar var. Bu da insanların üzerine mesai yükü getiriyor fakat sonuç veriyor. Bu 3. çeyrek gördüğümüz kadarıyla teknolojiye iyi bir dönüş oldu. Bunun kalıcı olacağını da düşünmüyorum, bu kadar süratli bir sıçramanın kalıcı olmasının ekonomilere öteki handikapları var zira. 4. çeyrek biraz yavaşlayacaktır. Fakat yavaşlama suratı faiz ve kurun nereye oturacağıyla alakalı. Sonuçta biliyorsunuz Türk iktisadı kredi artışına çok endeksli. Kredi hacmi büyüdüğü vakit iktisat süratli büyüyor, kredi hacmi küçüldüğünde suratı azalıyor. Lakin onun da bir istikrarı var, çok süratli büyüdüğünde makroekonomik istikrarları bozuyor. 3. çeyrek iyi gidecek, 4. çeyrek orta karar olacak diye düşünüyorum. Bizim küme ismine tüm bunları topladığınızda seneyi makul halde bitiririz diye görüyoruz. Katastrofobik bir durum olmadı, olmayacak üzere de düşünüyorum. Fakat biliyorsunuz, salgının durumuyla ilgili hiçbirimiz ‘son çeyrekte şöyle olur’ diyemiyoruz.
Yurtdışı medya işimizde borcumuz sıfıra yaklaştı
Yurtdışında bir ana işimiz var; Romanya. Orası iyi gidiyor. Yalnızca TV kanalımız değil, 5 portalımız, bir radyomuz var. Oraya entegre medya şirketi tarifi yapıyoruz. TV gelirlerimiz reklamın ötesinde, kablo, internet ve radyo ile çeşitlendi. Riski çok azaldı. Benim ana bakışım; riski azaltıp, öngörülebilirliği artırmak. Bu neden değerli, bir TV programı istediğiniz ratingi getirmediği vakit ondan sonraki üç ay kara kara düşünmememiz lazım. Orada sağlıklı bir gelir dağılımımız var. Bu bizi yüreklendiriyor. Euro kazanıyoruz, o şirketimizin borcu da sıfıra yaklaştı.
HEM SANAYIYI HEM ÜLKEYİ BİLMİYORSANIZ…
Geçmişte biliyorsunuz Türk şirketleri çok büyük argümanlarla yurtdışına gitti. Fiiliyata geçirmek çok da kolay olmuyor. Münasebetiyle iyi bildiğimiz sanayilerde yurtdışı fırsatlara bakıyoruz. Enerjiyi iyi biliyoruz, niçin yurtdışında yapmayalım diyoruz. Fakat gündemimizde yeni sanayi yeni ülke yok. Hem endüstriyi bilmiyorsunuz hem ülkeyi bilmiyorsunuz. Mevcut sanayilerde yurtdışı bakıyoruz ya da hala hazırda olduğumuz yer Romanya, orada fırsatlar var mı diye bakıyoruz.
ROMANYA’DA ‘İÇERİK’İ GÜÇLENDİRMEK İSTİYORUZ
İçerik çok değerli. İçerik üretmek değerli lakin kıymetli olduğunu da biliyoruz. Belirli bir aboneye ulaşmak için içeriği çok zenginleştirmek gerekiyor. O da çok kolay değil, hangi takımla kaç kişi yapacak. Freelance modelleri de konuşuluyor lakin uygulaması çok kolay değil. Romanya’daki işimizde içeriği güçlendirmek istiyoruz. Platform olmak çok büyük bir maliyet ancak Romanya’da işimizi de oturttuğumuz için güçlendirmek istiyoruz.
Masrafları sorgulamak için kriz; iyi bir fırsat
Bir işin para kazanması için -bazı istisnalar dışında-konu maliyete geliyor. Kurumlar birtakım masrafları hiç sorgulamıyor. Kriz anında maliyet azaltıcı kararları almak çok daha kolay. Kestiğimiz masrafları de tekrar eski düzeyine çıkartmayız. Bir sefer bu masrafı katıca, demek ki yapılabilirmiş diye düşünüyoruz. Önemli krizler maliyetleri sorgulamamız için büyük bir fırsat. Fakat COVID-19’un şöyle bir külfeti da oldu, ne vakit biteceğini de bilmiyoruz. Üç ay sonra “Eksi tas eski hamam” dememek lazım.
DOLAR BORÇLANIYORUM, ZIRA DOLAR KARIM VAR, BİR EFSANE…
Şu efsaneyi de sorguluyorum: Dolar karı olduğunu söyleyen şirketler, dolar borçlanıyor fakat tam o denli de olmuyor aslında. İhracat yapıyorsunuz lakin ortada o parayı tahsil edene kadar birkaç ay oluyor. Aslında bir ölçü döviz riski tekrar alıyorsunuz. Biz geliri dolar olan şirketlerimizde bile biz borçlanmayı yüzde 60-70 TL’ye çevirdik. Çok da şad kaldık. Bunun riski ne; Türk iktisadında bazen TL’nin kıymet kazandığı çok istisna yıllar oldu. Fakat son 20 yıla baktığınızda ortalamada daima dolar kıymet kazandı. Mümkün olduğu kadar döviz riskimizi uzaklaştırdık. Bilançomuzda yabancı para borç durumumuz çok düşük.
Akaryakıttan 123 milyon lira brüt kâr
Doğan Holding faaliyet gösterdiği dallarda en yüksek kârlılığı, Aytemiz ile faaliyetlerini sürdürdüğü ‘akaryakıt perakendesi’ bölümünden sağladı. Yılın birinci 6 aylık devrinde faaliyette bulunduğu 7 dalda toplam 506 milyon 840 bin TL brüt kâr elde etti. Brüt kârın 123 milyon 838 bin lirası tek başına akaryakıt perakendesi dalından elde edilirken elektrik üretimi ve ticareti kesimi 99 milyon 657 bin lira; internet ve cümbüş dalı ise 93 milyon 784 bin liralık brüt kâr ile Doğan Holding’in yılın birinci 6 ayında en başarılı olduğu kesimler oldu.
Dünya