Ak Yatırım Milletlerarası Piyasalar Müdürü Berk Dinçtürk
Pandemi nedeniyle merkez bankalarının piyasalara sağladıkları likidite ve uygulanan teşvik paketleri, karantina tedbirleri nedeniyle durma noktasına gelen ekonomilere takviye olurken, finansal piyasalara da yeni fon akışları sağladı. Ek gelir arayışında olan kişisel yatırımcıların sermaye piyasalarına olan ilgisi yeni hesap açılışlarında gözle görülür bir artışa neden oldu. Ferdi yatırımcıları çekmek için 0 komiteye dayalı iş modelini geliştiren Robinhood üzere aracı firmalar, Millenial ismi verilen yeni kuşak yatırımcıların piyasalarda aktif rol oynamasının önünü açtı. ABD’de yapılan bir araştırma ferdî yatırımcıların Wall Street’de günlük hacmin % 80’ini karşılayabileceği ihtimaline dikkat çekerken, Fed’e nazaran hane halkının elinde bulunan nakit ölçüsü tarihi yüksek düzeylerde. Global piyasalarda yaşanan ralli, ekonomik gerçekleri yansıtmadığı savıyla “Wall Street ile Main Street” ayrışıyor argümanlarına neden olurken, ünlü fon yöneticilerinden Stan Druckenmiller’ın “Piyasalarda yaşanan yükselişler, şirket kârlarına değil likiditeye bağlıdır” tezi teyit edildi. GameStop pay senedinde yaşanan hareket, ferdi yatırımcıların aktifliğinin ne kadar arttığına iyi bir örnek olurken John Maynard Keynes’in “Animal Spirits” teorisini akıllara getirdi. Keynes, finansal piyasalarda süreç yapanların iç güdülerinin sonucu olarak matematiksel gerçeklerden uzaklaşarak irrasyonel fiyatlamalara neden olabileceğini savunur.
Aşının bulunması ileriye yönelik iyimserliği artırırken, İngiltere ve İsrail’in bu hususta başarılı bir siyaset izlemesi dikkat çekiyor. Avrupa Bölgesi’nde ise hammadde eksikliği nedeni ile aşılamanın düşük süratte ilerlemesi olağanlaşmanın uzamasına neden olabilir. İktisadı yüklü olarak turizme bağlı İtalya, İspanya ve Yunanistan üzere ülkelerin takviye gereksinimleri artarken Almanya, Hollanda ve İsveç’in başını çektiği küme yeni bir pakete karşı çekimser. Bu durum Kuzey ile Güney’in bir sefer daha karşı karşıya gelmesine neden olabilir. Başka taraftan İskoçya Başbakanı Nicola Sturgeon’un yeni bir bağımsızlık referandumu yapılacağı açıklaması Brexit’i şimdi geride bırakmış İngiltere için yeni bir belirsizliğe neden oluyor.
İktisatların açılmasıyla talepte yaşanacak artışa, tedarik zincirinde yaşanması beklenen aksaklıkların eklenmesi arz-talep istikrarının bozulmasına ve fiyatlarda üst istikametli baskılara neden olabilir. Meskende kal temasının sona ermesi, varlıklarının büyük kısmını ABD pay senedi piyasalarında tutan yatırımcıların kârlarını realize ederek, otomotiv, konut, turizm ve giyim harcamalarını artırmasına neden olabilir.
Jerome Powell’ın 2023 yılından evvel faiz artışı olmayacağı vurgusuna karşın, Fed’in enfl asyon bilgilerinde yaşanacak artışı hangi noktaya kadar tolere edebileceği, Euro bölgesindeki kırılgan görünüm ve siyasi belirsizlikler orta vadeli riskler olarak karşımıza çıkıyor. ABD’de ileriye yönelik enfl asyon beklentileri artarken ABD 10 yıllıklarının 1,20 düzeylerine dayanması dikkat cazibeli. Zayıf dolar algısı global piyasaları desteklemeye devam etse de rüzgarın bir anda taraf değiştirme ihtimaline karşı iyi bir B planı bulundurmak faydalı olacaktır.
Dünya