Sıhhat iktisadı uzmanı Prof. Dr. Onur Başer, “Dünya bu salgın nedeniyle yılda 3.4 trilyon dolar kaybediyor. Üretim kapasitesine nazaran tüm dünyanın 2024’ün sonuna kadar aşılanabileceği kestirim ediliyor. Aşının önümüzdeki sene özelikle büyük ekonomilere yaygınlaşması ile kayıpların 1.2 trilyon dolara düşeceği iddia ediliyor” dedi.
Başer, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Eğer aşı eşit formda dağıtılır ve az gelişmiş ülkelere de ulaşması sağlanırsa, bu kayıpların dünya genelinde 153 milyar dolara kadar düşeceği kestirim ediliyor. Nüfuslarının üzerinde aşı satın alan gelişmiş ülkeler, ekonomilerini canlandırmak ve ekonomik kayıplarını azaltmak için başka ülkelere de yardım edecektir.”
“Moderna ile ön mutabakat yapılmalı”
Aşılama başlamasına karşın Şubat ortalarında ABD’deki vefat sayılarının 600 bini geçeceği öngörüldüğünü belirten Başer, ABD’de en berbatına hazırlık yapıldığını söyledi. Aşı üretimlerinde tüm etapların akabinde olumlu sonuç alma oranının yalnızca yüzde 30 olduğuna işaret eden Başer, “Bizde umutlar faz 3’ü şimdi tamamlanmamış, tesirli olduğu yalnızca Çin Hükümeti tarafından denetim edilen Küresel Gazetesi’nde yayınlanmış bir aşıya bağlı. Sonraki planımız Faz 1’i şimdi tamamlanmış Nisan’da üretilmesi planlanan yerli aşıda ve bu aşının da olumlu sonuçlar vereceğini umuyoruz. Bir an evvel Moderna ile Nisan sonrası da olsa bir ön mutabakat imzalamamız gerektiğine inanıyorum. Bizim aşımız çalışsa bile hastalığın daha süratli denetim altına alınması için ekstra stokların olması daha iyi olmaz mı? ABD, Kanada, Avrupa Birliği nüfuslarından daha fazla doz aşı ısmarladı” dedi.
Çin imajını geri kazanmak istiyor
Başer, Çin’in 2020’de kaybettiği imajını geri kazanmak istediğini ve aşıyı bularak Batı ülkelerinin aşılarına çabucak ulaşamayacak ülkelere dağıtmayı planladığını vurgulayarak, “Bu sayede Çin, 2021’de büyük bir diplomatik imaj toparlanması yaratmayı umut ediyor. Çin, aşı için Endonezya, Meksika, Pakistan, Türkiye üzere ülkelerle mutabakat sağladı. Kamboçya ve Malezya üzere ülkelere de aşıları göndereceklerini açıkladılar” diye konuştu.
“Aşılamayı artırırsak virüs denetim altına alınacaktır”
İngiltere’de tespit edilen mutasyonun aşıların etkisiz olacağı manasına gelmediğini vurgulayan Başer, “Herhangi bir virüsün mutasyonla bağışıklık sistemini atlatması en süratli değişen virüslerde bile 5-7 yıl alır, o vakte kadar da yeni aşılar çıkacaktır. Pfizer ve Moderna’nın aşıları da değişen virüse karşı kolay bir halde ahenk sağlayarak değiştirilebilir. Görünen o ki dünya grip aşısı üzere yıllık Covid-19 aşılarına hakikat gidiyor. Aşılamayı artırıp testleri maksimize edersek, virüs denetim altına alınacaktır. Ülkeler ortası ulaşımın engellenmesi şu basamakta çok hakikat ve yerinde bir karar. Geçen yıl bunu geç yapmanın faturasını tüm dünya hala ödüyor” dedi.
AB, ABD’den daha ucuza anlaştı
Bu tip mutasyon değişmelerine yeni tip aşıların ahenk oranı dana yüksek olduğu için Türkiye’nin mRNA aşıları için de sipariş vermesini öneren Başer, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Avrupa Birliği bu hafta içinde Pfizer-Biontech aşılarını kullanmaya başlayacak. AB, ABD’ye nazaran daha uygun bir fiyata anlaştı. Pfizer-Biontech aşısının 200 milyon doz siparişini yaklaşık doz başına 5 dolar daha ucuza alarak, ABD’den 1milyar dolar daha az fiyat ödeyecekler. Moderna da AB ile 18 dolara anlaştı, firma öteki ülkeler için 25 ile 37 dolar ortasında fiyat belirleyeceğini açıkladı. ABD, Moderna’ya üretim evresinde yaklaşık 2.5 milyar dolar yardımda bulunduğu için dozunu 15.5 dolardan satın alacak.”
Tek doz aşının pandemiyi kısaltması mümkün
Pfizer-Biontech aşısının İngiltere’de ve ABD’de uygulanmasının geri dönüşlerinin çok olumlu olduğunu söz eden Başer, “ABD’de birinci başta yüzde 55 oranındaki aşı terslerinin seviyesi yüzde 25’lere düştü” diye konuştu. Tek doz aşının pek çok hayatı kurtarabileceğini lisana getiren Başer, “Özellikle 65 yaş altı, iktisadın yürümesi için gerekli görülen işlerde çalışan bireylere şayet tek doz da tesirli ise bu aşı uygulanmasını iki kat artırabilir, ikinci doz için soğuk dolap kullanımını da azaltabilir. Türkiye aşı çalışmalarına bu kümesi şimdiden ekleyebilir ve Nisan ayında birkaç sonucu tıpkı anda görebiliriz. Şayet önümüzdeki yıl sonuçlar iki doz aşının tek doza inmesini sağlar yahut ikinci dozun 3 hafta değil de kızamık aşısı üzere yıllar sonra verilmesi gerekirse pandemi müddeti çok daha kısalabilir” dedi.
Dünya