Hilal SARI
Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) açıkladığı rapora nazaran, iktisada iştirak ve fırsatlar konusunda bayanların erkeklerle eşit bir dünya görmesine daha 268 yıl var. Bu öngörü, WEF’in 2006 yılından bu yana yayınladığı Global Cinsiyet Eşitsizliği’nin 2021 raporunda yer aldı. Dünyanın genel cinsiyet eşitliğine ulaşması için gereken müddet ise bir evvelki rapora nazaran 36 yıl daha ileriye taşındı ve 136 yıl olarak kestirim edildi. Pandeminin tesirlerinin gelecek yılın verisine yansıyacağı belirtilen raporda, birçok ülkede bayanın istihdama iştirakinin, COVID-19’la birlikte gerilediği vurgulandı. Dünya Ekonomik Forumu (WEF) Global Cinsiyet Eşitsizliği 2021 raporunda dünyanın cinsiyet eşitliğine ulaşmasının bir evvelki iddiasındaki üzere 99,5 değil 135,6 yıl süreceğini öngördü. Bu 36 yıllık gerileme, raporun birinci yayımlanmaya başladığı 2006 yılından bu yana görülen en büyük gerileme oldu. Eşitliğe ulaşılacak mühletin 36 yıl uzaması bir kuşağın daha cinsiyet eşitliği olan bir dünya göremeyeceği manasına geliyor.
Ekonomik eşitliğe 268 yıl var
COVID-19 dijitalleşme ve otomasyona sürat katarken, bayanların iktisada iştirakine da büyük ziyan verdi ve bayanların en çok çalıştığı bölümler pandeminin en sert vurduğu bölümler ortasındaydı. Ancak WEF raporunda 2019 yılı istatistikleri kullanıldı ve bu nedenle şimdi pandemi tesirleri hesaba katılmadığı halde ekonomik cinsiyet eşitliğine ulaşılmasının 268 yıl süreceği belirtiliyor. Evvelki raporda bu müddet 257 yıldı. Bayanların yüksek yetkinlikli işlerdeki hissesi artmaya devam etse de liderlik rollerine daha az bayan geliyor. Raporda önderlere cinsiyet eşitliğini pandemi sonrası siyasetlerinin ana hedefi haline getirmeleri daveti yapılıyor.
Türkiye 3 basamak geriledi
Türkiye, bayana yönelik şiddetin önüne geçmeyi hedefleyen İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması sonrasında dünya genelinde yansılar devam ederken, WEF’in cinsiyet eşitliği endeksinde 3 basamak gerileyerek 156 ülke ortasında 133. sıraya geliriledi. Türkiye endekste ekonomik iştirak ve fırsat eşitliği kategorisinde 140.; birebir işe eşit fiyatta 95.; eğitim imkanlarına erişimde 101.; sıhhatte 105. ve siyasi iştirakte 114. sırada. Türkiye’nin pandemi sürecinde bayanın iktisada iştirakinin en sert gerilediği ülkelerden biri olduğu da belirtildi.
Raporun ana bulguları
● En büyük açık hala siyasi iştirakte. Açığın yalnızca yüzde 22’si kapatılabildi bugüne kadar. Bayanların siyasete iştirakindeki açık bir evvelki rapora nazaran 2,4 puan genişledi ve 156 ülkede 35 bin 500 parlamento koltuğunun yalnızca 26,1’i bayanların. Bakanlık koltuklarında ise bu oran yüzde 22,6. Türkiye’nin müspet bir istisna olduğu husus ise 81 ülkenin tarihinde hala hiç bayan önder olmaması. Belçika ve Kongo’da ise sırasıyla 2019 ve 2020’de birinci bayan başbakan seçildi. Siyasi iştirakteki eşitsizliğin kapanması için 145,5 yıl gerekiyor.
● Ekonomik iştirak ve fırsatlar açısından cinsiyet eşitsizliği 2. büyük açık ve bu yılın sonuçlarına nazaran bu açığın yalnızca yüzde 58’i kapatıldı. COVID-19 devrinin hesaplara dahil olmadığı rapora nazaran eşit iştirak ve fiyat için bayanların 267,6 yıl daha beklemesi gerekiyor. Raporda pandemi müddetince Türkiye’nin de ortalarında olduğu kimi ekonomilerde cinsiyet eşitsizliğinin yüzde 1 ila 4 daha da arttığı öngörülüyor. İdare konumlarının yalnızca yüzde 27’si bayanlardan oluşurken, bayanların daha uzman işlerdeki oranı ve fiyatları artsa da, artış suratının azaldığı belirtiliyor.
● Eğitimde cinsiyet eşitliğine yalnızca 14,2 yıl kaldığı belirtilirken, Sıhhat ve ömür beklentisi açısından eşitlikte de açığın yüzde 96’sının kapandığı vurgulanıyor.
● İzlanda cinsiyet eşitslizliğinin en az görüldüğü ülke olarak bu yıl da birinci sırada.
Dünya