ABD, İngiltere ve Avustralya’nın Hint Okyanusuyla Pasifik Okyanusu ortasındaki geniş coğrafyada güvenliği sağlamak için oluşturduğu üçlü işbirliği sistemi bölgedeki müttefiklerin onayını alırken Çin’de öfke yarattı.
İşbirliği kapsamında Avustralya nükleer tahrike sahip denizaltı alacak ve ABD ile İngiltere nükleer denizaltı işletebilmesi için Avustralya’ya gerekli teknoloji ve imkanları sağlayacak.
ABD ve yakın ülkeler, Çin’in artan gücü ve nüfuzuna karşı koymanın yollarını arıyorlar. Çin’in artan askeri gücü, Tayvan üzerinde yarattığı baskı ve Güney Çin Denizi’nde konuşlandırdığı güçler ABD’nin müttefikleri için sorun yaratıyor.
İnternet üzerinden yapılan merasimde başkanlar, Avustralya’nın bu imkanları nükleer silahlanma için kullanmayacağını, yalnızca tahrik sistemleri için nükleer gücün kullanılacağının altını çizdi.
ABD Lideri Joe Biden “Hem bölgedeki mevcut durumu hem de bu durumun gelebileceği noktayı ele alabilmemiz gerekiyor ABD, İngiltere ve Avustralya’nın hatta bütün dünyanın bu bölgenin gelecekte özgür ve açık olmasına muhtaçlığı var” dedi.
Başkanlar açıklamalarında açıkça Çin’den bahsetmedi. Açıklama öncesinde basına bilgi veren Biden idaresi yetkilileri işbirliğinin Çin’e karşı yapılmadığını söz etti.
Çin öfkeli
Fakat Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Zhao Lijian “ABD, İngiltere ve Avustralya bölgedeki barış ve istikrarı son derece tehdit ediyor, silahlanma yarışını kızıştırıyor ve milletlerarası nükleer silahlanmaya karşı yürütülen uğraşlara ziyan veriyor” dedi.
Beijing’deki haftalık basın toplantısında konuşan Zhao, ülkelerin üçüncü ülkeleri amaç alan işbirlikleri kurmamaları gerektiğinin altını çizerek, “Çin bu durumun nasıl geliştiğini çok yakından izleyecek” dedi.
Morrison denizaltıların Adelaide eyaletinde ABD ve İngiltere’nin yakın işbirliği ile üretileceğini, ülkesinin de nükleer silahların yayılmasını tedbire yükümlülüklerini yerine getireceğini belirtti.
İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, AUKUS olarak isimlendirilen yeni savunma ve denizaltı mutabakatının Batı ve Çin ortasında bir soğuk savaş olacağı manasına gelmediğini söyledi.
Times Radio’nun bunun Soğuk Savaş’ın bir modülü olup olmadığının sorulması üzerine Wallace “Hayır o denli değil, bence Soğuk Savaş tabiri eskimiş bir tabir” dedi.
Wallace “Bu Çin’e bir bildiri göndermek için yapılmış bir şey değil” dedi.
Fransa da reaksiyon gösterdi
Paris idaresi, Avustralya’yla denizaltı üretmek için imzaladıkları mutabakatın ABD kararıyla kenara atılmasının, müttefiklik bağlantısına uymadığını vurguladı. Açıklamada iki ülkenin Hint-Pasifik bölgesinde ortak zorluklarla karşı karşıya olduklarının da altı çizildi. Fransa Dışişleri ve Savunma Bakanlıkları da Avustralya’yı, imzalanan bir muahededen dönmesi nedeniyle, işbirliği ruhuna karşıt hareket etmekle suçladı.
Dünya
