Türkiye’de genel ekonomik gidişat, çimento kesimi ve Erzurum bölgesi özelinde tahlil bekleyen sıkıntılar DÜNYA canlı yayınında masaya yatırıldı. MENA Ajans Lideri Suat Özyaprak’ın moderatörlüğünde Dünya Dijital platformlarında gerçekleştirilen canlı yayına Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği Idare Konseyi Lideri Dr. Tamer Latife, Aşkale Çimento T.A.Ş. ve Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası Idare Şurası Lideri Lütfü Büyüklük ile gazeteciler Hakan Güldağ ve Vahap Munyar katıldı.
“COVID periyodunda çalışmaya devam ettik”
Çimento dalına yönelik bilgiler paylaşan Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği Idare Konseyi Lideri Dr. Tamer Latife, Türkiye’nin 50’den fazla tesisle, yakın coğrafyanın en büyük oyuncusu olduğunu vurguladı. Latife, “Avrupa’da birinci, dünyada altıncı sıradayız. Çimento dalı son 10 yılda kıymetli bir büyüme sağladı. 50 milyon tonluk kapasite 100 milyonluk kapasitelere ulaştı” dedi. Küresel gelişmelerle birlikte 2018’den buyana dalda durulmalar başladığına işaret eden Latife, şöyle devam etti: “Tarihte hiç bölümümüz 2 yıl üst üste küçülmemişti. Tarihte olmayan durağanlığı yaşıyoruz artık. Türkiye’de COVID devrinde ekonomik aktivitelerin durmasını engellemek yanlışsız bir karardı. Dalımız de bu devirde çalışmasına devam etti. “
“İçeriye çok fazla odaklandık, artık dışarıya yatırım yapmalıyız”
Taşıma maliyetleri açısından bakıldığında, çimentonun ihracata uygun bir eser olmadığını belirten Latife, “Yakın coğrafyalarda kullanılması maliyet açısından uygun. Bugün ihracatta ölçü açısından mutluyuz, fakat fiyat açısından, maliyetine satış yapıldığı için tatmin edici değil” dedi.
Sorun masaya yatırmak yerine, artık tahlil yollarına odaklanılması gerektiğinin altını çizen Latife, şöyle devam etti: Bölümümüz, artık dışarıda yatırıma odaklanmalı. Çok fazla içeriye odaklanmış bir kesimiz. Küreselleşme için uygun şartlar var. Devlet, dalı bunun için desteklemeli. Globalleşme için hammaddenin bulunduğu yer neresi ise oraya gidilmeli. Dalın birikimi yüksek. Bu işi her yerde en iyi biçimde yaparız. Çözüm odaklı değerlendirmelere gereksinim var. Herkese sorumluluk düşüyor. Çimento topluluğu olarak bir kent vizyonu üzerinde çalışıyoruz. Yakında açıklarız.”
“Bu maliyetlerle bu iş yapılmaz”
Özelleştirmeden aldıkları Aşkale Çimento’nun bölgenin iktisadına büyük katkı yaptığını anlatan Aşkale Çimento T.A.Ş. ve Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası Idare Heyeti Başkanı Lütfü Büyüklük, bilhassa Van’da önemli faaliyetler gösterdiklerini söyledi. Büyüklük, “Amacımız bölgenin kalkınmasına dayanak vermekti. Doğu Anadolu’nun kalkınması için verdiğimiz uğraşlara Dünya gazetesi büyük takviye verdi ve vermeye devam ediyor. Gece gündüz çalışan çaba eden bir bölümüz. Ülkemize döviz kazandırabilmek için maliyet fiyatına ihracat yapıyoruz” diye konuştu.
Güç fiyatlarının kendilerini zorladığını vurgulayan Büyüklük, “Başta güç girdisi olmak üzere, devletin girdi maliyetlerinin karşılanmasına takviye vermesini istiyoruz. Güç çimento kesiminin en büyük ve en ağır maliyet kalemidir. Türkiye’deki zahmetlerden Erzurum daha fazla rahatsız oluyor. Türkiye’de şu an dünyanın en büyük barajları yapılıyor. Bunu yapan bizim bölümümüz. Lakin kesimimiz üvey evlat muamelesi görüyor. Sektörün yüzde 70’i güç ile gidiyor. Güç maliyetleri de bizi zorluyor. Dışarı bağlı bu girdilerle işimizi sürdürmek sıkıntı. Yazık günah, bu maliyetlerle bu iş yapılmaz” sözlerine yer verdi.
“Bu parayı da kazanmayın, üretime yönelin”
Çimento kesiminin kayıtdışısı olmayan ve çevreci bir bölüm olduğundan bahseden Büyüklük, “Türkiye, birlik içinde sıkıntılarını çözebilir. Itimat ortamı sağlanmalı. İnsanlar dövize yatırım yapıp iki-üç ay para kazanmaya çalışıyor. Bu insanlara söylüyorum: Bu parayı da kazanmayın, üretime yönelin. Bölgemizin, Erzurum’un geri kalması bizi üzüyor.Genel manada söylüyorum, el ele vererek yol almalıyız. Kovid devrinde bile üretimimizi sürdürmeye çalıştık. Bölge olarak daha iyi şeyleri konuşuyor olmamız gerekirdi. Maalesef bölgenin geri kalmasını konuşuyoruz. Bunun elbette ki coğrafik nedenleri var. Değerli merkezlerden uzağız. Osman beyin (Arolat) Anadolu’ya, bölgemize büyük hassasiyeti var. Dünya gazetesi bölgemize, işimize, problemlerimize her vakit sahip çıkıyor. Türkiye’nin sorunu, Vahap Munyar’ın söylediği üzere. Itimat, itimat, güven… Kapasitemizi yalnızca yurt içinde değil yurt dışında da kullanmalıyız. Dünyanın her tarafına yayılmalıyız” halinde konuştu.
“Türkiye’nin yeni bir atlım modeline gereksinimi var”
Çimento dalına yönelik olarak vakit zaman haksız tenkitler geldiğini söyleyen Gazeteci Hakan Güldağ ise canlı yayında şu iletileri verdi: “Önemli olan eser değil, eserin kullanımıdır. Dünya yeni bir paradigma arayışı içinde. Bu paradigma dünyanın ekonomik, toplumsal, siyasal, kültürel yolunu şekillendirecek. Globalleşme periyodundan bir diğer periyoda geçiyoruz. Yeni paradigma arayışı, paradigma krizine neden oluyor. Bugün yaşadıklarımızın nedeni de budur. Bunun bütün ekonomilere getirdiği bir türbülans var. Almanya, Avrupa Birliği’ni Almanya-Fransa ekseni üzerinde tekrar dizayn etmeye çalışıyor. Yeni paradigma arayışlarından biri bu. Hakan Güldağ: Yeni arayışlar, yalnızca teknoloji alanında, dijitalleşme alanında değil. Her alanda bir üst düzeye geçme tarafında gelişme var. Çimento dalımız, dünyanın en değerli aktörlerinden biridir. Türkiye bir üretim ülkesidir. Çimento da bu çerçevede başkan olmaya devam edecek. Pandemiden ötürü dünya iktisadında daralma var. Fakat durmuyor. Türkiye’nin yeni bir atlım modeline, yeni bir kıssaya gereksinimi var. Eser bazında da kurgu bazında da… Türkiye’nin çalışabilir yaştaki nüfusu yüksek. Eğitimli orta yaş nüfusun oranı yüksek. Bu bir fırsattır. Bundan yararlanabilmeliyiz.”
“En kıymetli sorun itimat kaybı”
Iktisadın genel gidişatını ve yatırımcıların beklentisini özetleyen Gazeteci Vahap Munyar ise şöyle konuştu: AK Parti iktidarı, birinci başta değerli ekonomik başarılara imza attı. Fakat, biraz tahminen kendilerine özgüvenden ötürü son yıllarda, önemli ezalar başladı. Faizin baskılanması üzere yanlış siyasetler meselelere neden oldu ve maalesef bu problemlerin kaynağı daima dışarıda arandı. Faiz siyasetindeki ısrarlı siyasetleri, COVID ile gelen kasvetler izledi. Döviz rezervindeki yetersizlikler de buna eklenince bir türlü toparlayamaz noktaya geldik. Bu devirde 30 milyar dolarlık turizm gelirinden de oldu. Önemli döviz kaybı var. Dışarıdan direkt kaynak girişi de yok. Piyasalarla inatlaşmaktan vazgeçilmeli. En kıymetli sorun itimat kaybıdır. Itimat sorunu aşılmadan öteki problemleri çözemezsiniz. Türkiye birçok bölümde küreselleşme potansiyeline sahip. Bunun firma bazında çok sayıda örneği var.”
Dünya