Global piyasalar evvelki gün Borsa İstanbul’un da dahil olduğu negatif bir gün geçirdi. Dün de başta Avrupa borsaları olmak üzere piyasalar karışık bir seyir izledi. Dolar yine 7 liranın üzerine çıktı. Aslında global borsalar pandemi periyodunda birkaç küçük sarsıntı geçirse de yükseliş trendini muhafazayı başardı. Borsa İstanbul da bu trende paralel biçimde hareket etmeye çalıştı bilhassa kasım sonrası artış hareketi hızlandı. Fakat pandeminin başından beri finansal piyasalardaki bu iyimserlik gerçek iktisadın gerçekleriyle çok da uyuşmadı. Analistler tüm bu devir boyunca global piyasalar ve Borsa İstanbul’da düzeltme hareketi beklediklerini de sık sık gündeme getirdi. Son iki gündür yaşananlar ise bu global düzeltme hareketinin başlangıç sinyali mi tartışmalarını artırdı. Uzmanlar piyasalarda neler olabileceğini Dünya için tahlil etti:
Halkbank payları davanın kaideli reddi ile yükseldi
Halkbank’ın ABD’de açılan hukuk davasının kurallı olarak reddedildiği açıklaması Borsa İstanbul’un istikametini yine olumluya çevirmesini sağladı. Halkbank’ın Kamuyu Aydınlatma Platformu’na gelişmeleri bildirmesinin akabinde payları tavan oldu. Bankadan KAP’a yapılan açıklamada şöyle denildi:
“ABD’de bankamız aleyhine tazminat talepli açılan davada ABD New York Güney Bölge Mahkemesi, bankamızın yargı yeri uyumsuzluğu itirazını kabul ederek, 16 Şubat 2021’de davayı kaideli olarak reddetmiştir. Mahkeme, davanın Türkiye’de açılması ihtimaline dair, tarafların davanın açılabilmesine ait itirazlar konusunda bir muahedeye vararak bu hususu, 02 Mart 2021’e kadar mahkemeye sunmalarına karar vermiştir. Bununla birlikte; ABD New York Güney Bölge Mahkemesi nezdindeki ceza davası ise, bankamızın Yabancı Devlet Dokunulmazlığı (FSIA) Kanunu kapsamında ceza davasının düşürülmesine dair başlattığı temyiz süreci sebebiyle beklemekte olup, temyiz evrakı ABD New York İstinaf Mahkemesi İkinci Dairesi nezdinde devam etmektedir.”
Birinci yanıt evvelki gün alındı
Deniz Yatırım Araştırma Kısım Müdürü Orkun Gödek, “Hangi noktada başta ABD olmak üzere tahvil faizlerindeki yükselişin küresel varlıklar açısından baskı ögesi olarak belirebileceğine dair yapılan sorgulamalarda birinci yanıt evvelki gün alınmış oldu. Birinci sefer ABD 10 yıllık tahvil faizinde yüzde 1,2 bölgesine olan yakınsamada hissedilen baskı bu sefer yüzde 1,3 bölgesi civarında belirdi. Uzun hafta sonu tatilinden dönüş yapan ABD yatırımcıları Amerikan Dolarına olan taleplerini artırırken, başka varlık kümelerinden ise çıkışı tercih ettiler. Dolar/TL’de TL lehine pozisyonlanmanın devam etmesini ve küresel fonlama şartlarındaki seyrin belirleyici olacağını düşünüyoruz. Teknik açıdan 6.97-6.95-6.85 düzeyleri dayanak, 7.09-7.12 ise direnç olarak izlenebilir” dedi.
Kimse oyunbozan olmak istemiyor
İnfo Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Mert Yılmaz genel olarak dünyada likidite bolluğunun devam edeceğinin lakin başka taraftan enflasyon telaşının dillendirilmeye başlandığını kaydederek “Küresel manada enflasyon telaşlarıyla gelen dertlerin yanı sıra yurtiçinde siyasi tansiyon baskısı var üzere görünüyor. Siyasi risk telaşları algısı artabilir üzere duruyor. Öbür taraftan şu anda çok fiyatlanmasa da emtia fiyatlarında artış trend haline gelirse tekrar emtia ithalatçısı ihracatçısı diye ayrışacak ülkeler. Bizi koruyan sıkı para siyaseti duruşumuz var. Lakin gerek bizde gerek dünyada bir patinaj çekme hali var. Üst gitme konusunda istek var lakin kuvvetsizlik bulunuyor. İki açıdan pahalandırmak istiyorum. Kısa vadede buradan konum almam, üst hareketleri alım değil karların realizasyonu olarak değerlendiririm. Kredili durumları olan risk tahlili yapılması gereken günlerdeyiz” dedi. 50 günlük hareketli ortalama olan ve bugün itibariyle 1490 düzeyinin altına gelmediği sürece orta ve uzun vadeli durum için risk görmediğini lisana getiren Yılmaz, şöyle konuştu: “Herkes bir düzeltme bekliyor. Lakin kimse oyunun dışında kalmak istemiyor, oyunu bozan olmak istemiyor. Lakin herkes eli tuşta bekliyor. Önümüzdeki periyotta küresel bir gelişme olabilir, dikkat etmek lazım.” Kur tarafında da 6.85 liranın altının sıkıntı üzere göründüğünü kaydeden Yılmaz, şimdilik çok süratli üst taraflı atak beklemediğini söyledi.
Yatırımcılar riskleri yine hatırladı
ÜNLÜ & Co Araştırma Kısmı Müdürü Murat Akyol, Borsa İstanbul’da genel sınırlarıyla yurtdışı piyasalara paralel bir eğilim gördüğümüzü belirterek şöyle konuştu:
“Haftaya başlarken hadise sayılarındaki artışın sürat kesmesi ve aşı dağıtımında sağlanan ilerleme risk iştahını destekledi. Lakin koronavirüs istatistiklerindeki iyileşme piyasalara ivme kazandırmakta yetersiz kalmıştı. Münasebetiyle algının sık değişebildiğine dikkat çekmek istiyoruz. Kaldı ki, iktisattaki toparlanma beklentileri ve ABD’deki mali teşvik paketinin yaratabileceği enflasyonist tesir ile tahvil faizlerinin üst taraflı hareket etmesi yatırımcıların riskleri yine hatırlamasına neden oldu. Bu kapsamda varlık fiyatlarının hafta başındaki iyimserliğinden kısmen uzaklaştığını görüyoruz. Kısa vadede yatırımcıların bakış açısının sık değişebilmesi nedeniyle dalgalanmalar yaşanabilecekse de orta vadede daha iyimser bir tablo ile karşı karşıya olduğumuzu düşünüyoruz.”
Borsadan gelen sinyaller iyi değil
Global piyasalar ve BIST’de dalgalı günler yaşanıyor İş Yatırım Araştırma Yöneticisi Serhat Gürleyen, Borsa İstanbul’un son devirde teknik olarak zayıflama sinyalleri verdiğini kaydederek şunları söyledi:
“Yılbaşından beri dünyadaki yükselişe katılamıyoruz. Bankacılık üzere büyük paylarda yabancı satışı var. Riskleri hiçbir biçimde fiyatlamayan ve teknik olarak kritik düzeyleri aşamayan borsada düzeltme görme ihtimali artıyor.” Gürleyen, “Zirvede hava şartları apansız değişebilir. Profesyonel dağcılar berbat senaryolara karşı B ve C senaryolarıyla çalışırlar. Profesyonel yatırımcılar ise evvelce belirlenmiş zarar-durdur düzeneklerini devreye sokarlar. Bu düzenekleri uygulayabilmek için temel koşul süreç derinliği olan yatırım araçlarında olmak. Borsada birinci 50-100 içerisinde olmayan şirketler bu özelliği taşımıyor. Üstelik geçen birçoklarında değerlemeler şişkin durumda” dedi.
Borsada sıhhatsiz bir oluşum içindeyiz
Portföy Yöneticisi Işık Ökte, borsada sıhhatsiz bir oluşum içinde olduğumuzu belirterek şunları söyledi:
“2021 yılında, risk primimiz düşerken ve swap üzerinden yabancı TL uzun pozisyonlamaya devam ederken, borsadan yabancı para çıkarıyor. Liranın dolar karşısında yüzde 6 bedel kazandığı ortamda, MSCI Türkiye endeksi 2021 yılında yalnızca yüzde 4 kıymet kazanıyor ve gelişen ülke getirisinin yüzde 8 gerisinde kalıyor.” Yabancının, kasım ve aralıktaki alımlarının, 2021’de bilhassa bankacılıkta satış/ açığa satışa döndüğünü belirten Ökte, “Banka / Sınai rasyosu dün 0.55x ile tarihi taban düzeyden kapanırken, bankaların 2021’de lira bazında yüzde 6 satıldığını, sınainin ise yüzde 14 paha kazandığını görüyoruz. Ben 26 yıllık finans mesleğimde yılın birinci 7 haftasında bu türlü bir ayrışma görmedim” dedi.
Ökte, bu ayrışmayı, bankaların 2021 birinci çeyrek bilanço beklentilerinin düşük kalmasıyla ya da 2021 büyüme beklentilerinin üst çekilmesiyle açıklamanın imkansız olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“Burada, ne yazık ki, global bazda yükselen emtia fiyatlarıyla enflasyonun geri dönmesi ve Türkiye’nin 2021 boyunca yüzde 17 siyaset faiziyle yaşamak zorunda kalacağı görüşünün hakim olmaya başlaması var. Bu nedenle, lira güçlenirken, risk primimiz düşerken bankalar satılıyor niyetindeyim.” Borsaya yeni gelen yerli yatırımcının bu ana temalarla ilgilenmediğine dikkat çeken Ökte, şöyle devam etti: “Ya halka arzları kovalıyor, ya BIST100 dışı yabancının olmadığı paylarda al-sat yapmak peşinde ya da kredili durum almak isteğinde. Ana endeks teknik gaye gördüğüm 2.36 dolar direncine çok yaklaşmışken (dolar bazında 32 aylık tepe; 2.20 dolar son işlem) yerli yatırımcının başındaki ana soruların ‘ne ucuz kaldı’ ve ‘yabancı algoritma hangi tahtada süreç yapmıyorsa oraya girelim’ olduğunu görüyorum. BIST100 dışı payların, 2021’de ortalama yüzde 23 bedel kazandığı bir ortamda, ‘kar realizasyonu yapsak mı’ sorusu sorulmuyor. Kesim ya da pay tahlili yapmak, karlı durumlar için sağlıklı zarar-kes’ler belirlemenin önemsendiği bir ortam yok. Genelde sinemanın sonu daima birebir olur. Sert geri çekilmeler yaşanır ve o yabancı açıklarını kapatıp, büyük paylarda pozisyonlanmaya başlar. Bunu geçen sene, temmuz ve ekimde 2 defa yaşadık. Yeniden birebiri olacak, yerli yatırımcı elindeki konumları satmak zorunda kalacak, kredili konumlarda büyük ziyanlar yaşanacak. O devirde, nakitte olup satın alanlar tekrar inanılmaz kar edecek. Zira dünyaya büyüme geri dönerken, pay senedi global bazda tekrar birinci varlık sınıfı olarak ortaya çıktı. Borsa İstanbul ana endeksinde de, Mart 2020’de 1.25 dolardan başlayan yükselen trend içinde 2.36 dolar üzeri kapanışlarda yabancıların banka ve petrokimya paylarındaki açık durumlarını kapatacaklarını düşünüyorum.”
Dünya