HÜSEYİN GÖKÇE
Mükelleflerin, sattıkları mal ve hizmetler için tahsil ettikleri KDV’nin, aldıkları mal ve hizmetler için ödedikleri KDV’den fazla olmasıyla oluşan devreden KDV probleminin tahlili için teklif geldi. Yeni Iktisat Danışmanlık AŞ Kurucu Ortağı Nazmi Karyağdı, fiyatı 220 milyar lirayı aşan devreden KDV alacaklarının ödenmemesinin en değerli sebebinin, Maliye’nin oluşan alacağı kuşkuyla bakması olduğunu söyledi. Bakanlığın elinde 8 bin 500 civarında vergi müfettişi bulunduğunu söz eden Nazmi Karyağdı, 2 bin 803 yeminli mali müşavirin (YMM) de sürece dahil edilerek, hakikaten iade hakkı olan mükelleflerin daha fazla ziyan görmesini önlenmesi gerektiğini vurguladı.
Bilhassa COVID-19 periyodunda iktisatta yaşanan sakinlik bir yandan mükellefin vergi yükümlülüklerini yerine getirme zaafına yol açarken, kamudan KDV alacağı olanlar da nakit gereksinimleri olmasına karşın, bunların tahsilatını yapamadılar. Yeni Iktisat Danışmanlık AŞ Kurucu Ortağı, Gelir Yönetimi Başkanlığı eski bürokratlarından Nazmi Karyağdı, devreden KDV alacağı sıkıntısının tahlil tekliflerini paylaştı.
Türkiye’nin Avrupa’nın tersine devreden KDV’lerin iadesine müsaade vermediğini belirten Karyağdı, bunun tahlili için 2018 yılında TBMM’ye bir torba yasa sunulduğunu hatırlattı. Maddede devreden KDV’lerin bütçe imkanları göz önünde bulundurularak nakdi yahut DİBS olarak ödenmesinin öngörüldüğü kararın son anda tekliften çıkarıldığını lisana getiren Karyağdı, bunun da büyük beklenti içindeki mükellefleri hayal kırıklığına uğrattığını söyledi.
Karyağdı, teklifin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmeleri sırasında Maliye’nin devreden KDV bakiyesinin bir kısmının düzmece ve muhteviyatı itibariyle aldatıcı evraklardan (İşletmelerin defterlerine kaydettiği naylon faturalardan) kaynaklandığına dikkat çektiğini vurguladı.
“Alacak, hayali süreçlerden de oluşabiliyor”
Burada Maliye’nin haklı telaşlar taşıdığına da değinen Karyağdı, “Zira haksız yere iade yapmak vicdanları yaralayacak, ileride de Sayıştay kontrollerinde bu iadelerin altında imzası olan Vergi Dairesi Müdürleri ve öbür yöneticiler soruşturma hatta zimmet teziyle karşı karşıya kalabileceklerdi” diye konuştu. KDV alacağının gerçek ticari süreçlerden oluşabileceği üzere, hayali süreçlerden de kaynaklanabildiğinin altını çizen Karyağdı, “Bir işletme, ziyanına mal yahut hizmet satılmışsa, ticari işlerden genel manada ziyan edilmişse, stoklar şişerken mal ve hizmet satışı mümkün olmamışsa, devreden KDV oluşabilir” dedi.
Karyağdı, işletmenin kayıtlı mal alıp, kayıt dışı satması sebebiyle stokların şişmesi yahut naylon fatura kullanımıyla da gerçek dışı formda devreden KDV oluşabileceğini aktardı.
“Gelir vergisinde beyannamenin yüzde 47.2’si ziyan gösteriyor”
“Gelir İdaresi’nin 2013’ten beri yayınlamayı durdurduğu, Beyanname Özetlerine baktığımızda ziyan beyan eden mükellef sayısının epey yüksek olduğunu görüyoruz” diyerek, “Gelir vergisi mükelleflerinin %47,2’si (toplam beyanın %17,8’i zarar), kurumlar vergisi mükelleflerinin ise %40,6’sı ziyan beyan ediyor (Toplam beyanın %31,1’i zarar). Ziyan eden mükelleflerde doğal olarak devreden KDV oluşacaktır ” diye konuştu.
“Alacağını tahsil edemeyen devleti finanse ediyor”
Gerçek ve haksız taleplerin ayırt edilebilmesi için sayıları 8 bin 500 civarında olan vergi müfettişleri yanı sıra 2 bin 803 mali müşavirin de sürece dahil edilebileceğini söyleyen Karyağdı, böylelikle halkın parasının çarçur edilmesine fırsat vermeden de sorunun çözülmüş olacağını anlattı.
Nurettin Özdebir / Ankara Sanayi Odası Lideri
“Birkaç ahlaksız yüzünden iyi mükellefler cezalandırılmamalı”
Hazine ve Maliye Bakanlığımız ikame para çıkartsa, bu para elektronik olarak şirketlerin banka hesaplarına gönderilse, şirketler de bu sanal ikame parayı borç ödemede, mal ve hizmet alımlarında 3 ay vadeli çek olarak kullansa, bu süreç içinde firmaların düzenlediği bu üç ay vadeli çekler 5 defa el değiştirirse, çarpan tesiriyle devletimiz en az piyasaya sürdüğü ikame para kadar vergi geliri elde edebilecektir. Bu paranın dağıtım kriteri olarak yalnızca KDV iadesi alacağı olanlar değil, kamuyla iş yapan firmaların alacakları da belirlenebilir. Aslında Hazine ve Maliye Bakanlığı bilhassa son 10 yıldır naylon faturayı çok iyi takip ediyor, en ufak bir kaçağı tespit edebiliyor. Devletin asli misyonu kontroldür. Bu parayı ödemesi kontrole mani değildir. Şayet haksız ödeme varsa, bunu misliyle geri alabilir. Yasak koymak kolaydır, iktisat bu kadar sıkışıkken, beşerler zordayken, yalnızca birkaç ahlaksız yüzünden iyi beşerler cezalandırılmaması gerekir.
Emre Kartaloğlu / TÜRMOB Lideri
“Düzenleme can simidi olur”
Sonraki periyoda devreden KDV fiyatı ile iktisadi konjonktür ortasında yakın bir bağlantı var. Bilhassa sakinlik periyotlarında girdi ve çıktıların vergi oranları birebir dahi olsa stoklar arttığı için sonraki periyoda devreden KDV fiyatında artış meydana geliyor. Bilhassa son devirlerde COVID-19 hasebiyle piyasada yaşanan sakinlik, işletmelerin sonraki periyoda devreden KDV meblağlarında artışa neden oldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca bu mevzuda yapılacak bir düzenleme mükelleflere can simidi olur. Geçersiz fatura kullanımının önlenmesi için e-Fatura, e-irsaliye, e-bilet, e-SMM üzere uygulamalar yapıldı… 8 binden fazla vergi müfettişi ve ayrıyeten 2 bin 800 yeminli mali müşavir ile 116 bin SMMM düzmece fatura kullanımının önlenmesi konusunda değerli bir işgücünü oluşturuyor. Ayrıyeten bu bahiste Türkiye genelinde yaklaşık 116 bin SMMM’ye kanun düzenlemesi ile iade yetkisi verildi. YMM ve SMMM’ler devreden KDV’nin sağlıklı bir biçimde iadesi konusunda gerekli tüm çalışmaları yapar. Yalnızca bu hususta yasal düzenleme yapılması gerek.
Dünya