Hilal SARI
OECD, Mart Orta Devir Ekonomik Görünüm Raporu’nda, aşılama süreçlerinin olumlu seyri ve ABD başta olmak üzere ülkelerin açıkladığı yeni dayanak paketlerinden beklenen olumlu tesirle, global büyüme kestirimlerini üst çekti. Kuruluş, geçen aralıkta yüzde 4,2 olarak açıkladığı 2021 yılı global büyüme öngörüsünü yüzde 5,6’ya, 2022 büyüme kestirimini yüzde 4’e yükseltti. Aşılamanın başladığı birçok ülkede, iktisatların yine açılma sürecine tesirli olması için aşı olmuş şahıslara “aşı pasaportu” evrakı verilmesi düşünülüyor. Şimdilik hükümetler, hava yolları, sektörel kümeler ve teknoloji şirketleri tarafından ayrıntıları üzerinde çalışılmakta olan “aşı pasaportu” aslında cep telefonumuzda aşı olduğumuzu gösteren – COVID-19 testinin negatif olduğunu da göstermesi öngörülen – bir taşınabilir uygulama formunda işleyecek. Varyantlar sonrası yeni kısıtlamalar nedeniyle tam olarak canlanamayan global seyahatler, birçok hükümete nazaran fakat aşı olmuş ve makul bir mühlet virüs muhafazasına sahip insanların seyahat edebilmesiyle canlandırılmaya çalışılacak.
UNWTO: Turizmin önündeki karantina pürüzünü kaldırır
Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) Genel Sekreteri Zurab Pololikashvili, turizmin tekrar başlayabilmesi için en kıymetli ögenin kural ve protokollerin dengeli olması ve birbiriyle uyumlu olması gerektiğini söylüyor. New York Times’a konuşan Pololikashvili “Kişilerin aşı olduğunu gösteren ‘sağlık pasaportları’ koordine halde kullanılırsa, bu canlanma olabilir. Bu sayede milletlerarası turizmin şu andaki en büyük mahzuru olan karantinalar olmadan da seyahat edilebilir” diyor.
IATA’dan dijital seyahat pasaportu
Memleketler arası Hava Nakliyeciliği Birliği de (IATA) beklendiği üzere geçen hafta yeni “dijital seyahat pasaportu” uygulamasını duyurmuş ve karantinasız hür bir seyahatin lakin bu biçimde devam edeceğine işaret etmişti. 30 havayolu şirketi tarafından test edilmekte olan uygulama, hükümetlerin ve havayolu şirketlerinin yolcuların COVID-19 test ve aşı bilgilerini “şifrelenmiş şekilde” toplayabilme, erişebilme ve paylaşabilme imkanı sağlıyor.
Ryanair: Aşı koşul ancak yolcu bilgilendirmesi kâfi
Ryanair ise memleketler arası kabul gören bir tahlilin kabul edilmesinin gecikmesinden tasa ettiğinden geçen hafta kendi aşı arayüzünü geliştirmeye başladı. Yolcular Ryanair seyahatleri öncesinde aşı sertifikalarını ve negatif COVID-19 testlerini yükleyerek istedikleri yere Ryanair uçaklarıyla gidebilecek. CEO Michael O’Leary, aşı pasaportunu desteklemediklerini zira hükümetler tarafından verilmesi gereken bu doküman için onay süreçlerinin en erken yaza kadar uzayabileceğini söyleyerek “Yolcuların kendi sertifikalarını yahut negatif PCR testlerini yükleyip serbestçe dolaşabileceği bir sistem kuruyoruz” diyor. O’Leary bir mevzuda haklı, aşı pasaportlarına ait memleketler arası çapta kabul görecek bir sistemin kurulması çabucak olmayacak.
AB’nin sistemi üç aya hazır
Avrupa Komitesi da geçen hafta bu türlü bir sistemin kurulmasının yaklaşık 3 ay alacağını söylemişti. AB’de iktisadı turizme bağımlı Yunanistan üzere ülkelerin baskısıyla aşı pasaportu geliştirilmesinde uzlaşıldı ve önümüzdeki aylarda AB’nin de bir aşı pasaportu sistemi olacak. Komite Lideri Ursula von der Leyen, aşı pasaportunun yalnızca seyahatlerde değil, kimi toplu etkinlikler için de kullanılabileceğini söyledi.
Güney Kıbrıs ve Yunanistan, aşılı turisti kabul edecek
İsrail, Bahreyn, İngiltere, Çin, İsveç, Danimarka, Tayland şimdiye kadar aşı pasaportu yahut dijital sıhhat pasaportu karnesi uygulamasını başlatmış yahut üzerinde çalışan ülkelerden kimileri. Dün hudut ötesi seyahatler için yeni COVID-19 aşı sertifikası uygulamasını duyuran Çin’de vatandaşlara bireylerin aşı bilgileri ve COVID-19 test sonuçlarının bulunduğu bir sertifika verilecek. Dışişleri Bakanı Wang Yi, gayenin karşılıklı bilgi mutabakatı sağlamayı amaçladığını söyledi lakin sertifikanın hangi ülkelerde tanınması için görüşme yapıldığına ait ayrıntı vermedi. Öte yandan aşı olarak Çin’e gitseniz bile karantinaya girmek zorundasınız zira Çin Ulusal Sıhhat Komisyonu’nun da vurguladığı üzere “aşı olan bireyler tekrar de enfekte olabiliyor.” İsveç ve Danimarka önümüzdeki aylarda dijital pasaport çıkartılacağını duyurdu. Vatandaşlarına dijital uygulama üzerinden aşı randevusu alma imkanı sağlayan ve Sinopharm, Pfizer-BioNTech, Oxford-AstraZeneca yahut Sputnik V aşılarından birini seçme talihi tanıyan Bahreyn’de ise birinci dijital sıhhat pasaportu uygulamalar başladı bile. Güney Kıbrıs, aşısının iki dozunu da olan İngilizleri – 17 Mayıs’tan evvel seyahat etmeye müsaadeleri olmasa da – “negatif test yahut karantina gerekmeksizin” alacağını açıkladı. Yunanistan ise İsrail’den gelen ‘yeşil dijital aşı sertifikası’ olan turistleri “testleri negatif olması halinde” kabul edeceğini duyurdu.
ABD’de aşı olmuş şahıslara maske muafiyeti
Dünyanın geri kalanına nazaran genelde daha gevşek COVID-19 kurallarını uygulamakta olan ABD, 60 milyona yakın aşılama sonrası gevşemelerde de önde gidiyor. Ülkenin Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi evvelki gün aşının iki dozunu da olan bireylerin kapalı yerlerde da görüşebileceğini, maske zorunluluğunun ise aşı olanlara uygulanmayacağını duyurdu. Aşı yaptıranlar, risk kümesinde olmadığı için şimdi aşılanmamış olan şahıslarla de görüşebilecek. Yaklaşık 330 milyon nüfuslu ülkede son vakitlerde günde ortalama 2,2 milyon doz COVID-19 aşısı yapılıyor. Toplamda 31 milyon bireye ikinci doz uygulandı.
DSÖ: Tavsiye etmiyoruz, eşitsizliği daha da derinleştirir
Dünya Sıhhat Örgütü’nün Yönetici Yöneticisi Dr. Michael Ryan ise, örgütün günlük bilgilendirme toplantısında “Şu evrede aşı pasaportu uygulamasını tavsiye etmiyoruz” diyor ve aşıyla kazanılacak özgürlükler konusunun hem uygulama hem etik açıdan kıymetlendirilmesi gereken tarafları olduğunu söylüyor. Dünyada şimdi aşıya erişimin eşit olmadığını vurgulayan Ryan, “İnsanlara erişemedikleri bir şeyi şart göstererek ne yapıp ne yapamayacaklarını, nereye gidip gidemeyeceklerini söylemeye başladığınızda, mevcut eşitsizliğin sistemler genelinde daha da derinleşmesine yol açarsınız” diyor.
Dünya