EVRİM KÜÇÜK
Gümüş fiyatları 2014 yılının ikinci yarısından bu yana sıkışıp kaldığı 14-20 dolar aralığını temmuz ayında kırdı. Bu bandı aştıktan sonra süratli bir yükseliş gerçekleştiren beyaz metal, eylül vadeli süreçlerde 29.91 dolara kadar çıktı. Geçmiş yıllardaki hareketlerine bakıldığında gümüşte yaşanan büyük sıçrama, üst taraflı daha geniş çaplı bir hareketin habercisi olabilir. Çünkü tahliller, altın fiyatlarında ralli yaşandığı periyotların çabucak hepsinde gümüşün altından daha güçlü bir performans sergilediğini ortaya koyuyor.
Altın rallilerinde gümüş yüzdesel olarak daha fazla yükseldi
Altında yaşanan boğa piyasaları analistlere nazaran gümüşe daha çok yarıyor. CPM Group tarafından yapılan bir araştırmaya nazaran altının dolara sabitlenmesi uygulamasının 1968’de terk edilmesi sonrasında gümüş çabucak hemen tüm vakitlerde altın rallilerinden altına nazaran daha çıkarlı çıktı. Örneğin 1976-80 yılları ortasındaki altın boğa piyasasında sarı metal yüzde 715 prim yaparken, gümüş yüzde 977 yükseldi. Altının yüzde 636 yükseldiği 2001-2011 devrinde ise gümüş yüzde 1106 üzere devasa oranlarda prim yaptı.
Tahlilde gümüş fiyatlarındaki çıkışı yansıtan iki başka periyoda ilişkin data baz alındı. Birincisinde, altında çıkış ve dorukların kaydedildiği tarihlerde gümüşün nasıl bir performans sergilediğine bakıldı. Başkasında ise altın fiyatlarında yükseliş yaşanan döngü ya da bu devirlere yakın tarihlerde gümüşün fiyatındaki yükseliş ve tepeler ölçüldü. Altın ile tıpkı tarihlerdeki hareketlerine bakıldığında gümüşün bazen altından süratli yükselebildiği göze çarptı.
Lakin ikinci ölçüt gümüşle ilgili çok daha çarpıcı hareketleri gözler önüne serdi. Buna nazaran gümüşün altın rallilerine yakın periyotlarda ya da altının çıkış sürecinde sarı metalden yüzdesel olarak daha güçlü bir yükseliş yakaladığını ortaya koydu.
Altın piyasasının pahası 5.5 kat daha büyük
Gümüşün büyük bir üst gerçek fiyat hareketini başlatırken altını sık sık geride bırakmasının ve yüzdesel olarak fark atmasının birtakım nedenleri var. Bunların en değerlisi gümüş piyasasının altın piyasasından kıymetli ölçüde daha küçük olması. Örneğin 2019’da altın piyasasının dolar bedeli gümüşün 5.5 katı civarındaydı. Altın ve gümüş için burada kastedilen piyasa büyüklüğü yıllık fizikî arzın toplamı olarak tanımlanıyor. Bu hesaplamaya yeni rafine edilmiş maden çıktısı, hurdadan ikincil geri kazanım, vadeli süreçler ve opsiyon borsası süreç hacmi ve Londra Külçe piyasa takas hacimleri dahil ediliyor.
Altına kıyasla daha az likit
Gümüş piyasasının daha küçük boyutu göz önüne alındığında, yatırımcıların metalin fiyatını üst yahut aşağı hareket ettirmesi daha az uğraş gerektiriyor. Piyasanın daha küçük olması, esasen oynaklığı artıran bir öge ancak yükseliş vakitlerinde gümüşün altına kıyasla daha fazla üst istikametli takviye bulmasını sağlayabilir.
Ayrıyeten, gümüş likit bir piyasa olmasına rağmen, hem derinlik hem de genişlik açısından altın piyasasına nazaran nispeten daha az likit yani bu piyasada daha az kurumsal yatırımcı, ferdi yatırımcı, külçe alıcısı bulunuyor. Bu sonlu likidite de gümüşte altına nazaran daha sert hareketlere katkı yapıyor.
Orta ve uzun vadede gücünü koruyacak
Kıymetli metal uzmanlarına nazaran gümüş orta ve uzun vadede yükselişini sürdürecek. 2019 sonundan 10 Ağustos 2020’ye kadar vadeli süreçlerde gümüş fiyatı yüzde 54 yükseldi. Yükselişin kıymetli bir kısmı 20 Temmuz’dan sonra meydana geldi. Fiyatlar 2019 sonu ve 17 Temmuz ortasında yalnızca yüzde 10 yükselmişti. 17 Temmuz sonrasında ise altın yalnızca yüzde 7 yükselirken, gümüş yüzde 32 güçlendi. CPM Group gümüşte orta ve uzun vadede yükseliş potansiyelinin sürdüğünü düşünüyor.
Credit Suisse: Bir sonraki etap 30.72 $
Gümüş, Credit Suisse stratejistlerine nazaran 27 doların çabucak üzerinde tutunmaya çalışan gümüş konsolidasyon etabında ve bulunduğu düzeyde kalıcı olabilirse bir sonraki etap 30.72 dolar. Bankanın analistleri, gümüşün hala rekor düzeylerin çok altında olduğuna işaret ederek, “Geçici olarak nefeslendikten sonra gümüş çıkışını tazeleyebilir. Burada 30.72 direnci ile müsabakası mümkün ancak sonrasında 2011/2020 ayı piyasası trendinin yüzde 61.8’ine işaret eden 35.23/35.365 düzeylerine çıkabileceğini düşünüyoruz” diyor.
Sıçrama sırası platine mi geliyor?
Altın ve gümüş bu yılın beğenilen yatırım araçları oldu. Bu iki bedelli metal, yatırımcının krizdeki inançlı limanı oldu. Analistlere nazaran kıymetli metal ailesinin bir öteki üyesi platin de yükseliş bekleyen metaller kuyruğunda. Platinin şu sıralar 920-930 dolar/ ons ile altının yarı fiyatından bile ucuza satıldığını belirten analistlere nazaran platin; altın ve gümüşe alternatif arayan yatırımcı için iyi bir seçenek olabilir. Analistler, “yatırımcı hakikaten kıymetinin çok altında bir metal arıyorsa platine bakabilir” diyor. Sarı metalin fiyatı platinin iki katını aşmış durumda. Lakin geçmişe bakıldığında platinin altına nazaran daha primli olduğu görülüyor. Analistler yatırımcı ilgisinin iki metal ortasındaki pariteyi tekrar 1:1 düzeyine çıkarabileceğini, bunun da platin yatırımcısına önemli kar sağlayacağını belirtiyorlar.
Altınla fiyat farkı 1.100 dolara çıktı
Saxo Bank Emtia Stratejileri Kısım Lideri Ole Hansen, platin ve altın ortasındaki fiyat farkının 1.100 dolara kadar çıktığına dikkat çekerek, altına nazaran epeyce ucuz olan platinin alternatif bir yatırım aracı olarak değerlendirilebileceğini lisana getiriyor.
Money Metals Exchange analisti Stefan Gleason da, başka metallerden daha az bulunmasının platinin cazibesini artırabileceğini söz ediyor. Şu an piyasadaki altın ölçüsü platinden 20 kat fazla. Bugüne kadar çıkarılmış tüm platin 58 metrekarelik bir odaya sığabilir. Buna karşın şu anda altının daha fazla prim yapmasının esas nedeni platine düşük talep. Talebin kıymetli bir kısmı, şu sıralar Koronavirüs pandemisinin olumsuz tesiriyle külfetli bir periyot geçiren otomotiv dalından geliyor. Birkaç yıl evvel yaşanan dizel arabalardaki emisyon skandalı sebebiyle araba üreticileri katalizörlerde platin yerine paladyum kullanımına yöneldiler. Lakin paladyum maliyetinin platininin İki katına çıkmasıyla, bu metalin yerine konabilecek yeni bir eser arayışı başladı.
Üretimin azalması, talep düşüşünü dengeleyebilir
Bundan sonraki süreçte ise platin üretimindeki düşüşün, otomotiv talebindeki gerilemeyi dengeleyebileceği belirtiliyor. Her ne kadar fiziki talep güçlü olmasa da, üretimin mevcut talebi bile karşılamakta zorlanacağı kestirim ediliyor. Global arzın yüzde 75’ini gerçekleştiren Güney Afrika’da elektrik, su kısıntısı ve hükümet siyasetleri nedeniyle son 10 yılda sermaye harcamaları büyük ölçüde azaldı. Dünyada platin arzı 2006 yılında tepe yaparken, maden yatırımları süratle azaldı. Gelecek 10 yılda üretimde önemli bir gerileme öngörülüyor. Yani piyasadaki platin ölçüsü giderek azalacak.
Öte taraftan araba katalizörlerinde kullanımı azalsa da platin, hücre yakıt teknolojisinde değerli hisseye sahip. Platin kanser tedavisindeki ilaçlarda da kullanılıyor. Ayrıyeten platinle sertleştirilmiş silikon karışımlar rujdan, şampuan ve kontak lense kadar birçok ferdî bakım eserinde kullanılıyor. Ağır bir metal olan platinin diğer kullanım alanları bulabileceği, ayrıyeten hem takı hem de külçe talebinde artış yaşanacağını belirten analistler, mevcut enflasyonist ortamın da platinin lehine olduğunu hatırlatıyorlar. Bu da fiyatlarda ralli yaşanabileceği beklentisi yaratıyor.
Dünya