Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Türkiye’nin kamuoyunda İstanbul Kontratı olarak bilinen, Bayana Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Çabaya Dair Avrupa Kurulu Sözleşmesi’nden çekilme kararı almasına ait soruları yanıtladı.
Şiddeti her daim bir insanlık kabahati olarak gördüklerinin altını çizen Selçuk, bayana yönelik şiddetle çabayı çok net ve kararlı bir duruşla amasız, fakatsız, sıfır tolerans prensibiyle 19 yıldır sürdürdüklerini söyledi.
Selçuk, “Şiddetle çaba noktasında duruşumuz değişmedi. Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, kamu kurum ve kuruluşlarımızın uyumunda birebir irade ve tıpkı kararlılıkla şiddetle çabaya devam edeceğiz.” diye konuştu.
“Gelinen noktada toplumsal ayrışmaya sebep olmuş bir metin”
Metinlerin toplumla buluştuktan sonra anlaşılmasının farklılaşabileceğine, 2014’te yürürlüğe giren İstanbul Mukavelesi’nde de misal bir sürecin yaşandığına işaret eden Selçuk, “Bir taraf bu metni şiddetle uğraşta yegane araç olarak görürken bir taraf da bunun toplumsal dokuda birtakım değişimlere sebep olduğunu söyleyebiliyor. Hasebiyle gelinen noktada bu, toplumsal ayrışmaya sebep olmuş bir metin.” değerlendirmesinde bulundu.
Bunun yalnızca Türkiye için geçerli olmadığına dikkati çeken Selçuk, “Sözleşme, Avrupa Kurulu üyesi 47 ülkeden 19’unda çekinceyle onaylanmış, 11’inde onaylanmamış, iki ülkede ise hiç süreç yapılmamış durumda. Münasebetiyle İstanbul Kontratı, öteki Avrupa Kurulu ülkelerinde de tartışmaya açık bir metin.” sözünü kullandı.
“Kesinlikle geriye gidiş, ödün verme, sapma kelam konusu değil”
Bakan Selçuk, “Türkiye’de geldiğimiz noktada hem birincil hem de ikincil mevzuatımızda bayanlarımızı korumak, bayana yönelik şiddetle uğraş etmek için gerekli bütün araçlarımız mevcut. Bu noktada muhakkak bir geriye gidiş, ödün verme, sapma kelam konusu değil.” açıklamasında bulundu.
Şiddetle gayretin siyaset üstü bir mevzu olduğuna ve siyasi rant aracı olarak kullanılmaması gerektiğine vurgu yapan Selçuk, “Bugün cinayete kurban giden her bayanımız, bizim için çok acı ve biz bununla uğraş etmek için dün olduğu üzere bugün de yarın da var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.” dedi.
“İstanbul Mukavelesi, bayana yönelik şiddetle uğraştaki tek aracımız değil”
Bakan Selçuk, 5 farklı bakanlık ve Diyanet İşleri Başkanlığıyla Bayana Yönelik Şiddetle Uğraş Uyum Planı’nın (2020-2021) hayata geçirildiğini anımsatarak, bu plandaki 75 hususun devreye alınmaya başladığını belirtti.
Bakanlık uyumunda 2021-2025 yıllarını kapsayan dördüncü Bayana Yönelik Şiddetle Çaba Ulusal Aksiyon Planı’nın bütün hazırlıklarının tamamlandığını da bildiren Selçuk, “Dolayısıyla İstanbul Mukavelesi, bayana yönelik şiddetle çabadaki tek aracımız değil, birçok aracımız var. Tıpkı kararlılıkla ve hatta daha aktif tahliller de bularak bu araçlarımızı kullanmayı sürdürüyoruz.” halinde konuştu.
Selçuk, bayanları muhafazaya yönelik yeni bir muhtaçlık doğması durumunda yasal düzenlemelerle dinamik ve güçlü bir sistem çerçevesinde gereken değişiklikleri yapacak kararlılığa sahip olduklarının da altını çizdi.
Anayasa’dan Türk Ceza Kanunu’na, Uygar Kanun’dan Toplumsal Güvenlik Kanunu ve Belediyeler Kanunu’na uzanan geniş bir alanda kadın-erkek fırsat eşitliğini sağlamaya dönük birçok adımın atıldığına dikkati çeken Selçuk, bayanların güçlenmesi, karar alma düzeneklerinde, eğitimde, sıhhatte, medyada, siyasette daha fazla yer almaları için çalışmaları sürdüreceklerini vurguladı.
Selçuk, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayesinde 25 Kasım 2019’da başlatılan Mercan Seferberliği’nin bayanların çalışma hayatı, toplumsal ve toplumsal hayatta daha fazla yer alabilmeleri, aile ve iş hayatları ortasındaki ahengi sağlamaya dönük uygulamaların geliştirebilmesi açısından çok kıymetli olduğunu kaydetti.
“Geri gidiş’ olarak yorumlamak çok yanlış”
Bakan Selçuk, İstanbul Mukavelesi’nin feshiyle birlikte, “Türkiye’de bayan hakları, bayana yönelik şiddetle gayret kazanımlarının kaybedileceği” tenkitlerinin anımsatılması üzerine, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Kadın haklarının korunması, bayana yönelik şiddetle çaba noktasında katiyetle bir geri gidiş kelam konusu olmayacak. Buradan bir ödün verilmeyecek, sapma olmayacak. Bu bahiste duruşumuz çok net. Bu, toplumsal ayrışmaya sebep olan bir metne dair gösterilen irade. Bunu unsurlarımız ve gayelerimiz noktasında ‘geri gidiş’ olarak yorumlamak çok yanlış. Bizim bayan hakları konusundaki 18 yıllık uğraşımızı bir metne indirgemek de çok büyük bir haksızlık.”
2002’de 11 olan bayan konukevi sayısının şu anda 148’e ulaştığına, 81 vilayette Şiddeti Tedbire ve İzleme Merkezlerinin hayata geçirildiğine, ilçeleri de kapsayan 355’i aşkın Toplumsal Hizmet Merkezinde Şiddetle Çaba İrtibat Noktaları’nın kurulduğuna, Alo 183 Toplumsal Dayanak Sınırı’nın da daha faal bir yapıya kavuşturulduğuna işaret eden Selçuk, İçişleri Bakanlığının Bayan Takviye Uygulamasıyla (KADES) şiddete maruz kalma riski taşıyan bayanların süratle emniyet ve kolluk kuvvetlerine ulaşabildiğini de anımsattı.
“Şiddete sebep olan temel sıkıntıları konuşamaz duruma geliyoruz”
Bayana yönelik şiddetle çabanın tüm bu uygulamalarla daha faal bir halde sürdürüldüğünü, muvaffakiyete ulaşmasının ise üniversiteler, akademisyenler, medya ve toplumun bütün kısımlarıyla iş birliğinde mümkün olduğunu lisana getiren Selçuk, medyada, dizilerde, “prime time” yayınlarda her gün şiddetin konuşulduğuna dikkati çekti.
Bakan Selçuk, “şiddetin arttığı” tarafındaki savlar lisana getirilirken bu ögenin da gözden kaçırılmaması gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Bir metin üzerinde fazlaca tartıştığımız için şiddete sebep olan temel kök sıkıntıları konuşamaz, tartışamaz duruma geliyoruz. İsteğimiz, toplumumuzla bütün paydaşlarla akademisyenlerimizle medya mensuplarımızla sivil toplum kuruluşlarımızla bir arada bayana yönelik şiddetin kök sıkıntılarını, sebeplerini daha iyi tahlil edebilmek ve buna dair siyasetler, uygulamalar gerçekleştirebilmek. Bu ferdi değil bütün toplumumuza ilişkin bir sorun. İstiyoruz ki bundan sonra bir tek can bile kurban gitmesin ve bu noktada kararlılığımız devam edecek.”
“Ortak paydamız araçlar değil, gayelerimiz, gayelerimiz olmalı”
Bakan Selçuk, “Şiddetle çaba edebilmemiz için şiddet haberlerinin yansıtılması noktasında medyaya birçok vazife düşmekte. Şiddetin alkol, bağımlılık üzere birçok nedeni var. Akademisyenlerimize şiddetin gerçek kök nedenlerini araştırmak noktasında büyük misyonlar düşüyor. Ancak biz bunu yalnızca bir metin üzerinde tartıştığımız vakit şiddetin gerçek sebeplerini konuşamamış oluyoruz.” dedi.
“Güçlü bayan, güçlü aile, güçlü Türkiye” prensibini anımsatan Selçuk, karar alma sistemlerinde bayanların sayısının her geçen gün arttığına, kamu çalışanlarının yüzde 40’ının, avukatların, öğretmenlerin yarısının, hekimlerin yüzde 44’ünün bayan olduğuna, bayan milletvekillerinin sayısının ise yüzde 4’lerden yüzde 17’lere çıktığına dikkati çekti.
Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Selçuk, “Şiddete karşı bütün sivil toplum kuruluşlarımızla birlikte çaba edeceğimize inanıyoruz. Ortak paydamız araçlar değil, emellerimiz, gayelerimiz olmalı.” tabirini kullandı.
Dünya