ABD’nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Kelly Kraft, Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan’ın temsilcisiyle New York’ta bir ortaya geldi.
Büyükelçi Kraft, Tayvan’ın New York’taki Taipei Ekonomik ve Kültürel Alakalar Ofisinin yetkilisi James K.J. Lee ile öğlen yemeğinde buluştu.
Buluşma, ABD idaresinin, Tayvan’daki hükümeti Çin’in resmi temsilcisi olarak tanımayı bırakıp, Pekin’deki Çin Halk Cumhuriyeti ile diplomatik bağ kurduğu 1 Ocak 1979’dan bu yana, bir BM daimi temsilcisinin Tayvanlı bir yetkiliyle yaptığı birinci görüşme oldu.
Kraft, görüşmenin akabinde gazetecilere yaptığı açıklamada, “ABD Lideri, Tayvan ile ikili bağları güçlendirme ve derinleştirme arayışında. Ben de idare ismine bu adımı sürdürmek istiyorum.” sözlerini kullandı.
Buluşma, ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Keith Krach’ın 19 Eylül’de Tayvan’a yapacağı ziyaret öncesinde gerçekleştirildi.
ABD Sıhhat Bakanı Alex Azar’ın geçen ay Tayvan’a yaptığı üç günlük ziyaret, Washington idaresinin son yıllardaki en üst seviye teması olmuştu. Pekin idaresi ziyarete reaksiyon göstermişti.
Çin-Tayvan uyuşmazlığı
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zıdong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (CCP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu duyuru etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık duyuru etmişti.
Bu teşebbüs Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971 yılına kadar BM Genel Konseyinde Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik münasebet tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Heyetinde yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek yasal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın memleketler arası örgütlerdeki pozisyonu belgisiz hale gelmişti.
Pekin idaresi, “Tek Çin” prensibini benimseyerek Çin’i memleketler arası toplumda yalnızca kendilerinin temsil ettiğini savunuyor ve Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakilen diplomatik bağlar kurmasına, BM’de ve öteki milletlerarası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.
Kaynak: AA
Dünya