DÜNYA – DIŞ HABERLER
AB üye devletlerinin iç bağlantısında paylaştığı ve Reuters tarafından erişilen 20 Mart tarihli bir raporda “AB’nin aday ülke Türkiye ile ticaret bağlarını derinleştirmek için müzakerelere başlaması gerektiği, birebir vakitte Ankara’nın AB çıkarlarına karşı hareket ettiği durumda uygulanacak bir dizi ekonomik yaptırımı hazırda tutması gerektiği” tavsiye edildi.
Raporda Türkiye’nin 2020 yılında tüm AB Dış Siyaset kararlarını görmezden geldiği, göçmenlik konusunda daha fazla sorumluluk alması gerektiği lakin kıymetli bir ticaret ortağı olmaya devam ettiği ve Gümrük Birliği’nde kapsamın genişletilmesi gerektiği de belirtildi.
AB başkanlar doruğu için hazırlanan raporda, hazırlanacak yaptırımların yalnızca kaldıraç olarak kullanılması gerektiği belirtilirken, yaptırımların bireylere cezalandırıcı önlemler ile turizm ve güç üzere kıymetli kesimleri içermesi gerektiği de tabir edildi.
AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından hazırlanan raporda Türkiye ile ilgiler konusunda hem teşvikler hem de mümkün yaptırımlar içeren yeni bir yol haritası hazırlığı var. Borrell, Deutsche Welle haberine nazaran “Türkiye’deki berbata gidişat” nedeniyle AB’nin atmayı düşündüğü adımlar konusunda beklemesini tavsiye etti. Borell 25-26 Mart’ta gerçekleşecek AB önderler tepesinde sunacağı “AB-Türkiye siyasi, ekonomik ve ticari bağlantılarındaki gidişat” başlıklı raporda, bundan sonra izlenecek strateji için kritik tavsiyelerde bulundu. 16 sayfalık raporda “pozitif gündem” çerçevesinde mümkün adımların beklenmesi tavsiye edilirken, sığınmacılar için mali yardımların da devam edeceği sinyali veriliyor.
5 UNSUR TEŞVİK
Raporda Türk hükümetine karşı karşıya kalınacak siyasi ve ekonomik sonuçların çok açık bir halde gösterilmesi gerektiğini tabir eden AB Dış Bağlantılar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, 5 unsurluk kademeli bir teşvik paketi öneriyor.
Birinci iki hususta Mülteci Mütabakatı işbirliği ve bu bağlamda tarafların yerine getirmesi gereken yükümlülükler bulunuyor.
Üçüncü husus ekonomik bağların güçlendirilmesiyle ilgili. Borrell bu kısımda yapılacak işbirliklerinin her iki tarafın da menfaatine olacağını vurguluyor ve AB üye ülkelerinin Türkiye ile Gümrük Birliği’nin modernizasyonu ve kapsamının genişletilmesi için Komiteye yetki verebileceğine işaret ediyor. Raporda bu adımın Türkiye’deki ekonomik ıslahatlar için de rehber olabileceği belirtiliyor.
Dördüncü hususta askıya alınan üst seviye siyasi diyalogun iktisat, güç, ulaşım, siyasi gelişmeler, güvenlik ve dış siyaset üzere alanlarda yine başlatılması öneriliyor. Siyasi diyalogun iklim, iç güvenlik, dinler ve kültürler ortası ilgilerde de genişletilebileceği belirtiliyor.
Beşinci ve son teklif ise toplumlar ortası temasların artırılmasıyla ilgili. Burada Kurulun Türkiye’nin Eramsus+ yahut Ufuk Avrupa üzere programlara iştirakini kolaylaştırmaya devam etmek istediği aktarılıyor.
5 UNSUR YAPTIRIM
Türkiye’nin bilhassa Doğu Akdeniz’de tek taraflı ve milletlerarası hukuku ihlal eden aksiyonlara girişmesi halinde ise “kısıtlayıcı tedbirler” uygulanması öneriliyor. Borrell’in hazırladığı raporda “akıllı, ölçeklendirilebilir ve geri çevrilebilir” olması beklenen yaptırım niteliğindeki önlemler de teşvik üzere 5 unsurda sıralanmış.
Birinci iki unsurda sondaj faaliyeti nedeniyle yaptırım uygulanan bireyler listesine yeni isimlerin dahil edilmesi ve yaptırımların hukuksal şahıslara genişletilmesi var.
Üçüncü hususta Avrupa Yatırım Bankası ve başka mali kurumların takviyelerinin kısıtlanabileceği belirtiliyor.
Dördüncü unsur Türkiye için değer taşıyan turizm kesimine yönelik. Turizm tedarik hizmetlerine getirilecek yasaklar yahut seyahat kısıtlamalarıyla yaptırım uygulanabileceği belirtiliyor.
Beşinci unsurda ise güç ve ilgili kesimlere ek önlemler getirilmesi, muhakkak eser ve teknolojilere ihracat ve ithalat yasaklarının uygulanması öneriliyor.
Berlin: Yaptırımlar hala masada
Almanya ise İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi ve Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) kapatılması için adım atmasının akabinde Ankara’ya Avrupa Birliği (AB) yaptırımlarının hâlâ masada olduğu ihtarında bulundu. Tepe hazırlıklarının yapıldığı AB dışişleri bakanları toplantısının akabinde evvelki akşam konuşan Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, “Doğu Akdeniz’de tansiyon düştü fakat HDP’nin kapatılması ve İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması muhakkak yanlış sinyaller veriyor” dedi.
Maas “Bu nedenle hazırladığımız yaptırımları masada tutuyoruz ve Türkiye’nin muhakkak hususlarda yapan rotadan uzaklaşması durumunda bunları uygulama hakkımızı gizli tutuyoruz” dedi.
Alakaları gözden geçirecekler
Avrupalı önderler bu haftaki AB doruğunda Türkiye’nin Suriyeli göçmenlere konut sahipliği yaptığı için 2016 yılında yapılan göçmen mutabakatını yenilenmesi için bir ortaya gelirken Türkiye ile alakaları de gözden geçirecekler. Geçtiğimiz sene AB Türkiye’ye Yunanistan ile Doğu Akdeniz’deki kaynaklar nedeniyle yaşadığı tansiyon nedeniyle yaptırım getirme kararı almış lakin tansiyon hafiflemiş ve yeni yaptırımlar askıya alınmıştı. Lakin geçen hafta yaşanan gelişmeler AB içinde Türkiye ile bağların daha istikrarlı bir patikaya kavuşacağı umutlarını azalttı. Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn da Ankara’yı uyardı. Asselborn “Bu yol Orta Çağ’a çıkıyor. Türkiye’nin girdiği yol ilgilerimizi tekrar düzenlemek için hakikat yol değil” dedi. Lakin yetkililer AB önderlerinin yeni yaptırımlardan vazgeçme planında bir değişiklik yaptığına dair bir ipucu vermedi.
ABD’nin de davetiyle “dondurulmuştu”
Reuters geçen hafta Amerikalı ve Avrupalı diplomatlara dayanarak verdiği haberde, AB’nin Türkiye’ye tüm yaptırım planlarını “dondurduğunu” geçmiş, buna münasebet olarak ise, Biden idaresinin Avrupalı yetkililere “NATO müttefiki ve AB üye adayı olan Türkiye’nin daha fazla taviz vermeye istekli göründüğü” iletisini iletmesini göstermişti. Haberde, Amerikan idaresinin, “daha fazla taviz alınabilecek bir ortamda, AB’den Türkiye’ye yeni yaptırım dayatmaması” daveti yaptığı vurgulanmıştı.
“Pozitif gündem için çalışılacak”
AB Dışişleri Bakanları Toplantısı sonrasında AB Dış Bağlar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile görüşen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da dünkü yaptığı açıklamada Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) ortasındaki olumlu gündemi sürdürmek için çalışacaklarını söylemişti. Çavuşoğlu Gümrük Birliği’nin güncellenmesi, vize serbestisi, sistemsiz göç ve terörle çabada daha fazla işbirliği gerektiğini kaydetmiş, Suriye, Afganistan ve Libya’nın ortalarında olduğu bölgesel bahisleri ele aldıklarını belirtmişti.
NATO Türkiye’yi kendine yakın tutmalı
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, vazifeye gelmesinin akabinde birinci resmi AB seyahatinde NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı öncesinde Türkiye’nin “değerli bir müttefik” olduğunu belirterek NATO’nun Türkiye’yi transatlantik ilgilerin merkezinde tutması gerektiğini söyledi. Blinken “kamuoyunca bilinen farklılıklara karşın Türkiye’nin ittifak içinde güçlü bağlarla bulunmasının ABD ve NATO’nun çıkarına olduğunu” söyledi.
Dünya