Avrupa Birliği (AB), COVID-19 aşılarına yönelik ihracat kısıtlamalarını katılaştırma ve başta İngiltere olmak üzere öteki ülkelere aşı gönderilmesini sonlandırma kararı aldı.
AB Komitesi Kıdemli Balkan Yardımcı Valdis Dombrovskis, Brüksel’de düzenlediği basın toplantısında, tedarik problemleri nedeniyle ocak ayı sonunda uygulanmaya başlanan ve COVID-19 aşısı ihracatını müsaadeye tabi tutan düzenek hakkında açıklamalarda bulundu.
COVID-19 aşı tedarik zinciri güvenliğini sağlamak emeliyle hazırlanan ihracat müsaade düzeneğinin yönetmeliğinde değişiklik yaptıklarını belirten Dombrovskis, aşı ihracatına “mütekabiliyet ve orantılılık” prensipleri getirdiklerini söyledi.
Dombrovskis, kıymetli üretim kapasitesine sahip bir ülkenin aşı yahut üretimde kullanılan husus ihracatını kısıtlaması halinde bu ülkeye ihracatın kıymetlendirme sürecinden geçeceğini anlattı.
Aşı ihracatında hakikat istikrarın sağlanması gerektiğine işaret eden Dombrovskis, bir ülkeye aşı gönderilmesinde epidemiyolojik durum ve aşılama oranlarının gözetileceğini vurguladı.
Dombrovskis, yeni düzenleme ile daha evvel aşı müsaade sisteminden muaf tutulan kimi ülkelerin de yönetmelik kapsamına alındığını, böylelikle kuralların etrafından dolaşılmasının engellendiğini söz etti.
AB’nin aşı müsaade düzeneğini istikrarlı biçimde kullandığını sav eden Dombrovskis, şimdiye kadar 381 talepten yalnızca AB’ye taahhütlerini yerine getirmeyen AstraZeneca’ya ilişkin 1 adedinin kabul edilmediğini anlattı.
Dombrovskis, AB’nin ocak ayı sonundan beri 33 ülkeye toplam 43 milyon doz aşı gönderilmesini onayladığını söyledi.
AB Komitesi’nin hususla ilgili açıklamasında da düzeneğin başladığı tarihten beri AB’den İngiltere’ye 10 milyon 900 bin, Kanada’ya 6 milyon 600 bin, Japonya’ya 5 milyon 400 bin, Meksika’ya 4 milyon 400 bin, Suudi Arabistan, Singapur ve Şili’ye 1 milyon 500 bin, Hong Kong’a 1 milyon 300 bin ve Avustralya’ya 1 milyon doz aşı gönderildiği kaydedildi.
Düzenek ile AB vatandaşlarının COVID-19 aşılarına vaktinde erişimin sağlaması amaçlandığı belirtilen açıklamada, daha evvel sistem kapsamı dışındaki Arnavutluk, Ermenistan, Azerbaycan, Beyaz Rusya, Bosna Hersek, Gürcistan, İsrail, Ürdün, İzlanda, Lübnan, Libya, Lihtenştayn, Karadağ, Norveç, Kuzey Makedonya, Sırbistan ve İsviçre’nin sisteme dahil edildiği tabir edildi.
Sistem hakkında
COVID-19 aşısı ihracatını sonlandıran sistemle AB’nin ön alım muahedesi imzaladığı BioNTech-Pfizer, AstraZeneca, Sanofi-GSK, Johnson and Johnson, CureVac ve Moderna firmalarının AB ülkelerindeki tesislerinde üretilen aşılar öteki ülkelere müsaadesiz satılamıyor.
Aşının AB dışına satışı, üretimin yapıldığı ülkenin ve AB Kurulu’nun müsaade vermesi halinde mümkün oluyor. Müsaade alınması için şirketlerin AB’ye sağlamayı taahhüt ettiği ölçüdeki aşıyı teslim etmesi gerekiyor.
AB’nin kelam konusu yeni kısıtlamasının başta İngiltere’yi etkilemesi bekleniyor. AstraZeneca firmasının tedarikte önceliği İngiltere’ye vermesi ve AB ülkelerine taahhütlerini yerine getirememesi rahatsızlığa neden oluyordu.
AB aşı muahedeleri
AB’nin bugüne kadar opsiyonlar dahil olmak üzere BioNTech-Pfizer ile 600 milyon, AstraZeneca ile 400 milyon, Sanofi-GSK ile 300 milyon, Johnson and Johnson şirketiyle 400 milyon, CureVac ile 405 milyon, Moderna ile 460 milyon doz aşı almak için kontratı bulunuyor.
Şu ana kadar BioNTech-Pfizer, Moderna, AstraZeneca ve Johnson and Johnson firmaları tarafından üretilen aşılar AB onayı almış durumda bulunuyor.
AB, şu an için yaklaşık 2,6 milyar doz aşıyı satın almayı kontrata bağlamış durumda. AB idaresi, bu mukaveleleri göz önünde bulundurarak 1 Haziran’a kadar 450 milyonluk AB’de, yetişkin nüfusun yüzde 70’ini aşılamayı hedefliyordu. Lakin aşı tedarikinde yaşanan aksamalar, bu gayenin yaz sonuna ertelenmesine neden oldu.
Dünya