Türkiye iktisadı yılın ikinci çeyreğinde bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 9.9 küçüldü. GYSİH, kelam konusu devirde bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 11.0 azalarak 1998’den bu yana yaşanan en sert daralmayı işaret etti. İş dünyası pandemi sürecinde elde edilen GSYH bilgilerini kıymetlendirdi.
İşte yorumlar…
İstanbul Ticaret Odası Lideri Şekib Avdagiç:
2020’nin ikinci çeyreği, ‘Korona Çeyreği’ oldu
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç, ikinci çeyrek büyüme bilgilerine ait, “2020’nin ikinci çeyreği, tüm dünyada hayatın adeta durduğu ‘Korona Çeyreği’ oldu. Yüzde 9,9’luk bu daralma, normalleşmede V tipi dönüşün taban noktasını gösterdi.” sözlerini kullandı.
Avdagiç, yaptığı yazılı açıklama ile Türkiye iktisadının 2020 yılı nisan-mayıs-haziran periyodu büyüme verisine ait değerlendirmelerde bulundu.
2020’nin ikinci çeyreğinin, tüm dünyada hayatın adeta durduğu “Korona Çeyreği” olduğunu belirten Avdagiç, yüzde 9,9’luk bu daralmanın, normalleşmede V tipi dönüşün taban noktasını gösterdiği yorumunda bulundu.
Avdagiç, Türkiye’nin tüm dünyada virüs önlemlerinin kaçınılmaz bir yansıması olan daralmada kendi hissesine düşeni yaşadığını aktararak şunları kaydetti:
“Büyüme sayılarına bakınca, daralmanın şiddeti konusunda bilhassa Avrupa ekonomilerine kıyasla daha ölçülü ayrıştığımızı görüyoruz. 2019’un birebir periyoduna nazaran İngiltere yüzde 21,7, Fransa yüzde 19, İtalya yüzde 17,3, Almanya yüzde 11,6 küçüldü.
Dünyadaki bu tablo bugün gelen büyüme verisini daha anlaşılır kılıyor. Öteki öncü göstergelerle birlikte bu sayısı tekrar yorumladığımızda, Türkiye iktisatta virüsün önünü, ikinci çeyrek sonu ve üçüncü çeyrek başında büyük ölçüde kesti diyebiliriz. İbre üçüncü çeyrekte üst gerçek.”
“Dördüncü çeyreği pandeminin gidişatı belirleyecek”
Temmuz ve ağustosta endüstride vardiyaların önemli halde arttığını bildiren Şekib Avdagiç, iktisadın bilhassa üçüncü çeyrekte süratli bir çıkış yakalayacağını, dördüncü çeyreği ise pandeminin gidişatının belirleyeceğini aktardı.
Avdagiç, “Kapasite Kullanım Oranı, Gerçek Kesim Itimat Endeksi ve PMI sayıları üzere öncü göstergelerin hepsi son dört aydır üst üste yükseliş kaydediyor. Pandeminin doruğundaki bir çeyrekten çabucak sonra çok süratli toparlanabilmek, gösterdiğimiz kıymetli çabanın sonucu olacak. Bundan sonraki aylarda pek çok makro göstergede daha iyi sayılarla müsabakayı bekliyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
ASO Başkanı Nurettin Özdebir:
İkinci çeyrek artık geride kaldı, üçüncü çeyrekte toparlarız
Ankara Sanayi Odası (ASO) Lideri Nurettin Özdebir, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgın tesirinin en ağır yaşandığı devrin nisan-haziran olduğunu belirterek, “İkinci çeyrek artık geride kaldı, üçüncü çeyrekte toparlarız.” tabirini kullandı.
Özdebir, yazılı açıklamasında, yılın ikinci çeyreğine ait gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) bilgilerine ait görüşlerini paylaştı.
Kelam konusu çeyrekte salgının tesirlerinin ağır yaşandığını ve birçok bölümde üretim ve hizmetlerin durduğunu ya da yavaşladığını kaydeden Özdebir, “Üçüncü çeyrekte sanayi üretimi, PMI Endeksi ve İktisadi Yönelim Anketi, toparlanmanın süratli bir biçimde gerçekleşeceğini ve üçüncü çeyrekle birlikte kaybın büyük kısmının geri alınacağına işaret ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Özdebir, bilhassa kredi büyümesiyle ortaya çıkan siyaset reaksiyonunun üçüncü çeyrekte iktisadın süratli toparlanışını gösterdiğini belirterek, sanayi üretiminde iktisadın istenen düzeyden uzak olduğunu, gayri safi sabit yatırımlarda daralmanın evvelki çeyreklere nazaran azalmasının hayli değerli bir gelişme olarak değerlendirilebileceğini kaydetti.
Yatırımlarda daralma yaşandığını ve son 2 yıldır yatırım iştahının epey düşük düzeyde seyrettiğini aktaran Özdebir, iktisat idaresinden yatırımları teşvik eden ıslahatları birinci sıralara almaları talebinde bulundu.
Özdebir, kalıcı büyüme ve toparlanma için gayri safi sabit sermaye oluşumunun olumluya dönmesi gerektiğini vurgulayarak, şu sözleri kullandı:
“Bütün dünyayı sarsan Kovid-19 krizinin olumsuz tesirleri sürerken, ekonomimizde canlanma eğilimleri net bir biçimde görülmektedir. İkinci çeyrek artık geride kaldı, üçüncü çeyrekte toparlarız. Üçüncü çeyrekle birlikte, iktisatta arzı temsil eden sanayi üretimi ve iktisadın talebini temsil eden perakende satış hacmindeki artış, gelecek aylar büyümesi için olumlu sinyal vermektedir. Fakat dikkati çekmek istediğim nokta, Merkez Bankasının sıkılaştırma siyasetiyle kredi büyümesinden vazgeçilmesi ve faiz artışıyla son çeyrekte daralma ortaya çıkabilecek olmasıdır.”
Bu devri en az ziyanla atlatacağız İstanbul Ticaret Borsası Lideri Ali Kopuz, neredeyse tüm dünyada ticaretin durduğu ikinciçeyrekte gerçekleşen yüzde 9,9’luk küçülmenin kimseyi kaygıya sevk etmemesi gerektiğini belirterek, “2020 yılını birçok ülkeye nazaran daha iyi bir yerde kapatacağımıza ve bu global sorunu en az ziyanla atlatacağımıza inancım tam.” sözünü kullandı.
Kopuz, büyüme sayılarına ait yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye’deki birinci koronavirüs hadisesinin mart ayında görüldüğünü hatırlattı.
Kopuz, şunları kaydetti:
“O tarihten itibaren alınan sıhhat ve iktisat alanındaki tedbirler olmasaydı bugün hem ekonomik hem de sıhhat manasında çok farklı bir tablo konuşuyor olacaktık. Birinciçeyrekbüyüme sayıları açıklandığında pandeminin asıl tesirlerinin ikinciçeyrekte görülmeye başlanacağını, bu tesirlerin üçüncü çeyreğe de sirayet edebileceğini unutmamamız gerektiğini fakat buna karşın önümüzdeki iki çeyreğin büyüme sayılarının dünya ortalamasından çok daha iyi düzeylerde olacağını tabir etmiştim.
Gerçekten ikinciçeyrekte beklentilerimiz doğrultusunda yüzde 9,9’luk bir küçülme yaşandı. Bu sayısı birinciçeyrekile karşılaştırıp karamsar bir tablo çizmenin alemi yok. Neredeyse tüm dünyada ticaretin durduğu ikinciçeyrekte gerçekleşen yüzde 9,9 küçülme kimseyi telaşa sevk etmesin. 2020 yılını birçok ülkeye nazaran daha iyi bir yerde kapatacağımıza ve bu global sorunu en az ziyanla atlatacağımıza inancım tam. Değerlendirme yaparken başka ülkelerin pandemi devrindeki büyüme sayılarını da hesaba katarsak daha sağlıklı bir sonuç elde ederiz. Örneğin, ABD, tarihi bir taban noktaya ulaştı ve rekor küçüldü. Avrupa ekonomileri de tıpkı biçimde küçüldü. Ben daha evvel söylediğimi yinelemek istiyorum. Devletimiz ve milletimizin kararlı gayretiyle bu global sorunu en az ziyanla atlatacağız. Ağustos ayında sanayi üretimindeki artışın beklentilerin üzerinde gerçekleşmesi de üçüncü çeyreğin daha iyi sonuçlanacağının göstergesidir.”
Dünya