Şebnem TURHAN
Ventura Partners ortaklarından Kerim Kotan birleşme ve satın alma süreçlerinde 2021 yılının birinci çeyreğinin yavaş geçtiğini belirterek toplamda yabancı sermayeli olan şirket birleşmelerinin 1 milyar doları geçmeyeceğini kaydetti. Kotan, 2021 sonuna kadar ise yabancı süreçlerinin 5-6 milyar doları bulacağını bu yılın ise 9 milyar dolar düzeyinde kapatılacağını lisana getirdi. Geçen yıl ise bedeli açıklanan ve açıklanmayanların toplamı 9 milyar dolar düzeyinde bir birleşme ve satın alma süreci gerçekleştirilmişti
2020’de global ölçekte düşüş yüzde 8
Kotan, 2020 yılında iktisatta pandemi nedeniyle çok makus şeyler yaşandığını hatırlatarak birleşme ve satın alma süreçlerinde ise çok büyük bir gerileme ve düşüş olmadığını vurguladı. Kotan, 2020’nin birinci yarısında tüm dünyada süreçlerin yüzde 70 gerilediğini lakin mali genişleme, kurtarma paketleri ve aşı konusunda gelen ışığın görülmesiyle sermayenin fevkalade bir U dönüşü yaptığını söz etti. Böylelikle 2020 yılında global ölçekte 3.4 trilyon dolar birleşme ve satın alma süreci olduğunu söyleyen Kotan, bunun da 2019 yılına kıyasla yalnızca yüzde 8’lik bir azalmaya işaret ettiğini kaydetti.
Birinci çeyrekte yüzde 80 büyüme yaşandı
2021 yılının birinci çeyreğinde ise Kotan, 2020 kimi düşük olduğunu ve 1.3 trilyon dolarlık sürecin yüdze 80 artış yaşandığını gösterdiğini vurgulayarak 2021’in tamamında ise yüzde 7-8 büyüme ile 3.6-3.7 trilyon dolarlık bir sürecin gerçekleşeceğini söyledi.
Türkiye’nin ise bu süreçlerde alması gereken büyüklüğü almadığını kaydeden Kotan, “2020 yılınd a9 milyar dolarlık süreç oldu. 2019’a nazaran önemli bir iyileşme üzere görünüyor. Lakin Türkiye’nin potansiyeli 9-10 milyar dolar değil. 25-30 milyar dolarlar düzeyinde potansiyel var Türkiye’de. Her sene yapmamız gereken süreç, her sene gelmesi gereken yabancı sermaye büyüklüğü 20 milyar dolarlar civarında” diye konuştu.
Birinci çeyrekte yabancı süreçleri 1 milyar dolar
Kotan, Türkiye’de 2021 yılının birinci çeyreğinin yavaş geçtiğini ve toplamda yabancı sermaye olarak birleşme ve satın alma süreçlerinin 1 milyar doları geçmeyeceğini söyledi. 2021 sonuna kadar tekrar bu sayının en az 5-6 milyar dolarları bulacağını düşündüğünü vurgulayan Kotan, 2021 yılının da 2020 yılındaki 9 milyar doları yakalama ihtimali bulunduğunu lisana getirdi.
Türkiye ucuz ancak kaliteli üretim üssüne dönüşüyor
Kerim Kotan, Türkiye’nin yıllardır söylenilen jeopolitik pozisyonu ve genç işgücü ile güçlü imalat sanayi yapısının pandemiyle birlikte çok daha fazla evvel çıktığını lisana getirerek şöyle devam etti: “Hep Çin’de ucuz üretim var yaklaşımı var. Lakin yanlış. Bir araştırma yaptık. Türkiye’deki tüm OSB’lerin ortalamasını ve Çin’deki OSB’lerin ortalamasını aldık. Türkiye’de bir OSB çalışanın şirketi maliyeti 500 Euro iken Çin’de 900 Euro. Tekrar Türkiye’de ortalama mühendisin şirketine maliyeti 900 Euro, Çin’de 1500 Euro. İki ülkede elektrik fiyatları endüstride çabucak hemen birebir düzeyde. Çin Türkiye’den ucuz mu değil mi konuşmanı manası yok. Türkiye Çin’den daha kaliteli üretimi daha ucuza sağlayabiliyor. Çin’e 1 milyon ürettiriyordunuz ucuza 1000 tane şu renk dediğinizde akılları karışıyordu. Artık Çin’in neredeyse yüzde 60-70 fiyatına gelmiş Türkiye’de sayılar ve kaliteli üretim Türkiye’de. Yabancı yatırımcılar görmüyor mu bunu? Bugün Avrupa, ABD, Uzakdoğu’da olup da Türkiye’yi kullanarak bölgeye açılmak isteyen ve üretim kapasitesine Türkiye’ye taşımayı düşünen bir çok yabancı yatırımcı var. Üretim kapasitemi Türkiye’ye taşıyayım bütün Avrupa’ya ihracat yaparım diyor.”
Türk şirketlerinin birleşmeleri için daha fazla vergi teşviki uygulanmalı
Kerim Kotan, Türk şirketlerin de birleşip güçlenebilmeleri için daha fazla vergi teşvikine muhtaçlık olduğunu belirtti. Kotan, “25 sene evvel şirket satmak, ortak almak ayıp bir şeydi. Bu önemli derecede değişti, yaptıkları satışları gururla anlatıyorlar. Şirket satmakta da ayıp bir şey yok işverenler farkında. Holdingseniz Türkiye’deki rekabete baktığınızda üç iş kolundan birinin en iyi sahibi değilsinizdir sizden daha iyi yapan adamlar vardır o işi onlara satıp oradan aldığınız parayla en iyi yaptığınız işlere parayı yönlendirmek mantıklı olur” dedi. Dünyada toplam süreçlerin yüzde 60’ının satın alma yüzde 40’ının birleşme olduğunu belirten Kotan, Türkiye’de ise şimdi bu türlü bir şey olmadığını kaydetti. Kotan, şunları söyledi: “Kolaylıklar, regülasyonda yapıldı, vergi teşvikleri var lakin bunların boyutu işi teşvik etmek için kâfi değil. 10 verilmesi gerekirken 1 verilmiş. Nitekim teşvik etmek istiyorsanız kültürel olarak karşı olan işadamlarını buna itmek istiyorsanız vergi para teşviklerini vereceksiniz.”
Stratejik yatırımcıları Türkiye’ye çekmek lazım
Birleşme ve satın alma süreçleriyle ilgilenen yabancı yatırımcıların sıcak para akımları üzere kısa devirli Türkiye’ye bakmadığını ve ilgisinin devam ettiğini vurgulayan Kotan, “Ancak yabancıyı nasıl daha fazla çekeriz diye düşünmek zorundayız. 2015’te Türkiye ile ilgilenen 300 fon yüzde 10’u 15’i ya kalmıştır ya kalmamıştır. Bu fonların yatırım vadesi 5-10 yıl ve bu vadeyle bakmak zorunda. Bu vadede çok aykırı bir şey olursa ben bunu kaldıramam diyor. Lakin buna uygun olan stratejik yatırımcılar var. 70 ülkede varım muhakkak dalgalanmaya alıştım diyor, kurlar insin çıksın enfl asyon insin çıksın benim umrumda değil, artıları daha fazla diyor biz bunlara odaklanıyoruz. Ülkenin de bunlara odaklanması lazım. Ucuz ve kaliteli üretim teması yanında teknoloji teması var. Milyar dolarlık iktisattan bahsediyoruz teknoloji ihracatı olan oyun şirketlerinden bahsediyoruz tüzel çerçeve vergilendirme desteklemek lazım” dedi.
Üretim üssü olarak kullanıp ihracat peşinde
Kerim Kotan, yabancı yatırımcıların en çok ilgilendiği Türk şirketler ortasında katma kıymetli üretim yapabilen, üretiminin yüzde 60’ından fazlası ihracat yapabilenlerin öne çıktığını vurguladı. Kotan, şöyle konuştu: “Elektrik, plastik, otomotiv yan sanayi hepsi olur. Üretim üssü olarak kullanıp ihracat yapabileceği şirket arıyor. Kimyasal eser, lojistik şirketleri, aşikâr bir markası ve pazar hissesi olan besin şirketleri, finansal teknoloji şirketleri. Bunlar kıymetli. Finansal teknoloji şirketlerine evvel özel sermaye şirketleri giriyor sonra stratejik yatırımcılar satın alacak. Üretim, eğitim, sıhhat, perakende, finans tarafında siber güvenlik, blockchain, yapay zeka bu hizmetleri veren bölüm ve iş modeli olarak işletmeden işletmeye satış yapan şirketlerden bahsediyoruz. Yazılımını yapıp satmak yerine kiralayan şirketler çok değerli.”
Dünya